Nhận định, soi kèo Quảng Nam vs Hải Phòng, 17h00 ngày 28/2: Nỗi buồn xa nhà

- Bản dịch bài thơ "Nam quốc sơn hà" trong sách Ngữ vănlớp 7 tập I, NXB Giáo dục Việt Nam khiến mộtsố người băn khoăn.

Bài thơ: “Nam quốc sơn hà" ("Sông núi nướcNam”) từng được dịch là:

“Sông núinước Nam vua Nam ở
Rành rành định phận tại sách trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời”.

Ở trang 62 sách Ngữ vănlớp 7 tập I, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN)sử dụng bản dịch:

“Sông núinước Nam vua Nam ở
Vằng vặc sách trời chia xứ sở
Giặc dữ cớ sao phạm đến đây
Chúng mày nhất định phải tan vỡ”.

Tổng chủ biên cuốn sáchlà GS Nguyễn Khắc Phi; Chủ biên phần văn là GS.Nhà giáo nhân dân Nguyễn ĐìnhChú.

Sáng 9/11, trao đổi vớiVietNamNet, GS Nguyễn Khắc Phi cho biết: Ngay nguyên văn chữ Hán của bài thơ cũng có nhiều dị bản; bản nguyên văntrong SGK là bản trên bức tranh sơn mài của Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam.Bản nguyên văn này lại có nhiều bản dịch khác nhau và đó là chuyện bìnhthường.

"Trong SGK, ngoàidịch nêu trên còn có bản dịch của Ngô Linh Ngọc. Bản dịch trên là của LêThước - Nam Trân.

SGK Ngữ văn 7 tập 1 của NXBGDVN có đưa thêm bản dịch bài Sông núi nước Nam của Ngô Linh Ngọc.

Lê Thước cũng như NamTrân đều là nhà những nhà Hán-Nôm học nổi tiếng. Riêng Nam Trân còn là nhàthơ có tên tuổi, từng được giao nhiệm vụ tổ chức dịch Nhật ký trong tù củaHồ Chủ tịch.

"Chỉ 4 câu thơ mà 2 cụcùng dịch đủ thấy sự nghiêm túc như thế nào" - GS Phi chia sẻ.

Theo GS Phi, bản dịchcủa Lê Thước - Nam Trân đã được đưa raHội đồng quốc gia về thẩm định SGKvới nhiều học giả có tên tuổi và các giáo viên THCS cũng tham gia.

Bài thơ "Nam quốc sơn hà"

"Bản dịch trước nghe êmtai nhưng không phải không có những chỗ bất ổn. Để phân tích cáihay cái dở có lẽ phải mất nhiều thời gian, chẳng hạn chữ "định phận" ở bảntrước chưa đạt, giữ y như nguyên văn, có thể gây ra hiểu nhầm là số phận đãđịnh đoạt, không thể hay và chuẩn bằng "vằng vặc sách trời chia xứ sở" của bản dịchtrong SGK. Ngoài ra, việc hai dịch giả Lê Thước - Nam Trân chuyển từ vầnBẰNG trong nguyên văn sang vần TRẮC ở bản dịch không phải là không có dụngý".

• Văn Chung (ghi)

Thời điểm đó, chị nhận được nhiều tán dương về nhan sắc. Chính nhà thơ Dương Kỳ Anh thời điểm ấy cũng rất vui khi nhìn thấy Vi Thị Đông. Lúc đó, ông còn reo lên: "Hoa hậu đây rồi". Tuy nhiên, vương miện Hoa hậu năm 1992 thuộc về Hà Kiều Anh.

Vi Thị Đông thời thi Hoa hậu Việt Nam.

Khán giả năm ấy đã tỏ ra tiếc nuối khi Vi Thị Đông chỉ cách bục vinh quang một bước chân. Quả thực, nếu so kè về nhan sắc, hai người "một chín một mười". Năm đó Á hậu Vị Thị Đông dành thêm cả hai giải Đôi mắt đẹp và Người đẹp duyên dáng nhất.

Giành được ngôi vị cao trong một cuộc thi nhan sắc duy nhất ở thời điểm đó nhưng Vi Thị Đông không chọn tiến thân vào showbiz. Chị nói: "Mục đích của tôi khi 17 tuổi đã rất rõ ràng, đó là sẽ trở thành tiếp viên hàng không, không bị choáng ngợp trước hào quang danh vọng và chị đã quyết định trở thành một tiếp viên hàng không. Giờ đây hàng ngày tôi vẫn bước lên máy bay cùng hành khách bay đi khắp các phương trời xa, lấy những chuyến đi làm niềm vui sống".

Nhan sắc của Á hậu Vi Thị Đông.

Khác với nhiều bạn bè cùng trang lứa, Vi Thị Đông lại kết hôn khá muộn và chị gặp nhiều trắc trở. Sau sóng gió, Vi Thị Đông giờ mạnh mẽ hơn. Được biết, chị đã ly hôn, có một con gái xinh xắn, thông minh.

Tâm sự với Thanh Niên, Vi Thị Đông trải lòng: "Tôi lấy chồng, có con, cuộc sống cứ tưởng như vậy mà trôi đi. Nhưng tương lai mà, không ai đoán được khi có những chuyện xảy ra ngoài ý muốn. Có lúc cũng phải chịu thất bại và những điều thất vọng, nhưng tôi luôn duy trì thái độ sống tích cực. Tôi nghĩ, có niềm tin vào tương lai sẽ giúp mình bước tiếp con đường đã và đang đi. Thật ra không phải tôi muốn tạo cho mình một cuộc sống khép kín. Gia đình đổ vỡ là điều không ai mong muốn. Anh ấy nhận quyền nuôi con, chăm con rất tốt. Cháu khỏe và ngoan. Thỉnh thoảng tôi thăm cháu, nhìn thấy con khỏe mạnh và khôn lớn từng ngày tôi vui mừng. Vì anh chăm cháu nên phần dạy dỗ cháu sẽ ảnh hưởng nhà nội nhiều hơn. Nhưng không vì thế mà tôi không quan tâm đến cảm nhận, hành động và cử chỉ của con. Mỗi lần gặp cháu là tôi lại quan sát, dạy con những điều mà một người mẹ cần nói, cần làm cho con gái".

Vi Thị Đông và Hà Kiều Anh hội ngộ trong một sự kiện.

Không hoạt động showbiz nên Vi Thị Đông rất ít khi chia sẻ của mình trên trang cá nhân. Chị cũng ít nói về bản thân mà sống lặng lẽ. Chỉ thỉnh thoảng người đẹp xuất hiện bạn bè cùng thời như Hoa hậu Hà Kiều Anh, MC Thanh Mai, diễn viên Mai Thu Huyền. Có thông tin, Á hậu thuở nào hiện sống cùng gia đình và dành thời gian tận hưởng cuộc sống riêng.

Vi Thị Đông cho hay: "Hiện tại tôi không tham gia nhiều vào các hoạt động của người nổi tiếng nữa. Tôi chỉ nhận lời trừ khi có bạn bè thân thiết tổ chức sự kiện hay các chương trình từ thiện. Lúc đó tôi sẽ sắp xếp xin phép cơ quan nghỉ để tham gia".

Theo giadinh.net.vn

Cuộc sống hiện tại của Tô Hương Lan - người đẹp xinh nhất lịch sử Hoa hậu Việt Nam

Tô Hương Lan là người đẹp có nhan sắc ngọt ngào khiến ai gặp cũng tin rằng chị sẽ là Hoa hậu Việt Nam năm 1994. Tuy nhiên với chiều cao 1m66, chị chỉ giành ngôi vị Á hậu 1.

Không công bố đáp án chính thức ngay sau kỳ thi THPT quốc gia

Kết thúc môn thi cuối cùng  kỳ thi THPT quốc gia 2019, Bộ GD-ĐT sẽ không công bố đáp án ngay như mọi năm. 

Học lịch sử địa phương tại một trường chuyên ở miền Tây: học sinh tới bảo tàng, thực địa ghi chép, tìm hiểu câu chuyện thay vì đóng khung trong bốn bức tường lớp học. Ảnh T.Dũng

Học sử để làm gì?

Đây là câu hỏi hiển nhiên đến độ việc đặt lại câu hỏi đó giống như là ngớ ngẩn. Tuy nhiên, theo quan sát của tôi thì sự sa sút của giáo dục lịch sử trong mấy chục năm qua có quan hệ mật thiết với vấn đề này.

Thông thường, khi biện luận cho vai trò, chức năng của môn lịch sử người ta thường viện dẫn tác dụng của nó trong việc giáo dục lòng yêu nước, giữ gìn truyền thống dân tộc, rút ra bài học kinh nghiệm trong quá khứ... Đó là cách biện giải không bao giờ sai, nhưng chưa đủ. Trong bối cảnh xã hội của nửa đầu thế kỷ XX khi vấn đề độc lập của các dân tộc đang là “câu chuyện lớn”, cách nhận thức và lý giải đó có sức hấp dẫn phi thường. Tuy nhiên, từ khi quá trình toàn cầu hóa và đa giá trị hóa trên thế giới diễn ra mạnh mẽ, cùng với sự chuyển hướng của giới sử học sang nghiên cứu lịch sử xã hội, ý nghĩa của giáo dục lịch sử trong nhà trường đã được diễn giải ở phương diện khác. Ở đó, vai trò ý nghĩa của nó được thể hiện trong sự “có ích” trực tiếp và trước hết đối với mỗi cá nhân học sinh.

Mỗi học sinh là một thành viên của xã hội. Để sống tốt trong xã hội đó, đương nhiên mỗi học sinh phải nhận thức và lý giải được hiện thực xã hội mà mình đang sống. Hiện thực ấy là một thứ có tính lịch sử. Hay nói cách khác, tất cả những hiện tượng, vấn đề trong xã hội mà con người học sinh đang phải đối mặt hàng ngày chính là kết quả của sự phát sinh, phát triển từ trong quá khứ. Do đó muốn hiểu rõ thực tại, con người cần tới tư duy và phương pháp sử học để khám phá quá khứ trong mối liên hệ với thực tại, phục vụ quá trình nhận thức, lý giải thực tại. Môn lịch sử trong trường phổ thông chính là môn khoa học giúp học sinh có được tư duy và phương pháp đó.

Tư liệu và phương pháp học sử

Có thể nói nhược điểm lớn nhất làm yếu đi tính khoa học của môn lịch sử trong nhà trường phổ thông hiện tại là lối giáo dục kiểu “minh họa”. Nghĩa là trong quá trình học tập, học sinh rất ít có cơ hội tiếp cận tư liệu đặc biệt là tư liệu gốc - thứ có ý nghĩa sống còn tạo nên tính khoa học của nhận thức. Ở những nước có nền giáo dục tiên tiến, sách giáo khoa lịch sử giống như một tập hợp về tư liệu lịch sử mà chủ yếu là tư liệu gốc bao gồm tư liệu chữ viết, tư liệu ảnh chụp các hiện vật, di tích lịch sử... với độ chính xác cao. Nhược điểm của sách giáo khoa lịch sử Việt Nam là thiếu vắng tư liệu gốc, các tranh ảnh đưa vào chủ yếu là để “minh họa” cho bài viết. Giữa bài viết và các tranh ảnh, hiện vật đưa ra có một sự thống nhất “hoàn hảo”. Ở đó không hề tồn tại các “khe hở” hay gợi ý có chủ định để người học hình thành nghi vấn từ đó tái khám phá lịch sử thông qua đầu mối là các tư liệu được cung cấp.

Các giờ học lịch sử ở một số trường lớn gần đây đã có cải thiện bằng cách đưa vào nhiều tranh ảnh, phần mềm, hoạt động học tập của học sinh... nhưng xét cho cùng điểm chung nhất giữa chúng vẫn là sự chi phối của tư duy “dạy học minh họa”. Người giáo viên bằng mọi cách làm cho học sinh ghi nhớ và lý giải được các sự kiện và quan điểm đánh giá định sẵn. Trong mô thức giờ học này, các kết luận dường như đến trước thay vì dẫn học sinh vào thế giới của lịch sử bằng các tư liệu. Nói khác đi, các tư liệu ở đây đã được giáo viên dùng minh họa cho các sự kiện để chúng trở nên “sinh động”, “hấp dẫn” thay vì là điểm xuất phát của nhận thức về quá khứ.

Lối dạy học minh họa mang nặng tính áp đặt như trên là hệ quả của việc cho rằng mối quan hệ giữa sử học và giáo dục lịch sử là mối quan hệ về nội dung. Ở đó, giáo dục lịch sử phải truyền đạt các thành tựu nghiên cứu của sử học và cập nhật chúng. Trên thực tế, mối quan hệ giữa sử học và giáo dục lịch sử còn thể hiện ở cả phương diện phương pháp. Nghĩa là giáo dục lịch sử sẽ sử dụng một cách tích cực các phương pháp của sử học. Nhờ đó, quá trình học tập của học sinh cũng sẽ giống quá trình tác nghiệp của nhà sử học. Sản phẩm nhận thức của quá trình đó sẽ khoa học, thực chứng, khách quan và tiệm cận sự thật hơn.

“The history” hay “a history”?

Với lối dạy học “minh họa” đã nói, người giáo viên có xu hướng coi kết quả của quá trình học tập lịch sử ở học sinh là các tri thức “chuẩn” giống như giáo viên mong đợi và đã trình bày. Nói khác đi, nhận thức học sinh về lịch sử được thể hiện ra trong các bài kiểm tra hay phát biểu là một dạng “bản sao” nhận thức của giáo viên - thứ được quyết định chủ yếu bởi chương trình và sách giáo khoa. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi có sự giống nhau đáng kể trong vở ghi, các bài kiểm tra của học sinh ở nhiều địa phương khác nhau.

Việc cố minh họa và nhồi nhét một nhận thức lịch sử duy nhất sẽ dẫn đến hậu quả bộ nhớ của học sinh bị... đầy và rối loạn. Ảnh minh hoạ: Tiền Phong

Thứ lịch sử mà người giáo viên tạo ra trong đầu học sinh với các sự kiện lịch sử và quan điểm lịch sử được định trước như thế là “lịch sử có tính tuyệt đối” (the history). Thực tế, điều này là bất khả. Nhận thức lịch sử là quá trình không thể diễn ra trực tiếp mà phải thông qua tư liệu. Mỗi học sinh là một thực thể riêng với các trải nghiệm, giá trị quan... khác nhau. Vì vậy, cùng một phương pháp tiếp cận, một tư liệu, một không gian lớp học, một giáo viên nhưng nhận thức thu được sẽ khác nhau và rất phong phú. Nhận thức lịch sử phong phú có tính chủ thể đó là một thứ “lịch sử có tính tương đối” (a history). Trong các nhận thức lịch sử tương đối phong phú mang tính chủ thể này sẽ có những nhận thức có tính thực chứng, lôgic, khách quan. Dưới sự chỉ đạo, trợ giúp của giáo viên và quá trình cọ xát, tranh luận giữa các học sinh, những nhận thức ưu tú nhất, khoa học nhất sẽ được thừa nhận và có ảnh hưởng rộng. Cũng giống như giả thuyết nào thuyết phục nhất của nhà sử học trong số các giả thuyết cùng tồn tại trước cùng một sự kiện, hiện tượng lịch sử sẽ được công nhận rộng rãi. Quá trình học tập lịch sử ở trường học hiện đại phải là quá trình người giáo viên tôn trọng, khuyến khích và phát triển “a history” dựa trên tư liệu và phương pháp sử học thay vì cố gắng nhồi nhét “the history”.

Việc cố minh họa và nhồi nhét một nhận thức lịch sử duy nhất sẽ dẫn đến hậu quả bộ nhớ của học sinh bị... đầy và rối loạn. Hiện tượng học sinh chán học lịch sử và nhầm lẫn sự kiện, nhân vật là biểu hiện cụ thể của hậu quả đó. Trước quyền uy của người thầy, những nhận thức đa dạng của học sinh buộc phải ẩn đi trong các bài kiểm tra hoặc các lời phát biểu trên lớp nhưng nó không hề mất đi mà sẽ thể hiện ở các dạng khác, không gian khác. Điều này lý giải tại sao có rất nhiều học sinh chán học môn sử nhưng lại có mối quan tâm tới lịch sử. Mâu thuẫn này làm lãng phí tiềm năng trí tuệ của tuổi trẻ và cơ hội rèn luyện nó. Sẽ không tưởng nếu chúng ta mong muốn có những công dân ưu tú có tinh thần trách nhiệm và khát vọng cải tạo hiện thực mạnh mẽ nếu ở học sinh không có nhận thức lịch sử khoa học và đa dạng. Thừa nhận và khuyến khích sự đa dạng của nhận thức lịch sử còn có tác dụng lớn trong việc nuôi dưỡng tinh thần khoan dung. Những người tin rằng nhận thức lịch sử có tính đúng đắn duy nhất và tuyệt đối thường có xu hướng cực đoan trong tư tưởng và hành động. Điều này có hại cho quá trình xây dựng quốc gia - xã hội hòa bình, dân chủ và văn minh.

Hiện nay, trên thế giới cho dù tồn tại nhiều trường phái sử học nhưng phần lớn các nhà sử học đều thống nhất rằng sử học và giáo dục lịch sử chỉ thực sự có ích cho đời sống mỗi cá nhân và sự tiến bộ của cộng đồng khi nó giúp con người tiệm cận sự thật. Trong trường học, muốn làm được điều đó, lịch sử phải trở thành môn khoa học giống như các môn học khác như toán học, hóa học, sinh học... Nghĩa là ở đó, mục tiêu của nó phải được minh định rõ ràng và học sinh phải được học tập bằng các phương pháp khoa học, dựa trên tư liệu thực chứng.

(Theo Nguyễn Quốc Vương/ Người Đô Thị)

* Tác giả bài viết là nghiên cứu sinh chuyên ngành giáo dục lịch sử tại Đại học Kanazawa (Nhật Bản)

Xem thêm:

Thí sinh Hoàng Thị Thảo, cựu học sinh Trường THPT Mỹ Đức A (Hà Nội) cho biết, lợi thế của em là các môn khối B, đặc biệt là môn Sinh. So với Sinh và Lý, Thảo đánh giá Hoá là đề có mức độ khó nhất trong cả 3 môn thi sáng nay. Tương tự, Bùi Thị Thanh Thảo (Trưởng Mỹ Đức B, Hà Nội) cho biết: Hóa với Sinh là 2 môn thi xét điểm đại học, đề Hóa em thấy khó hơn cả vì có những dạng mới, em được luyện thi nhưng chưa nhiều.

Nguyễn Tấn Linh 12, Trường THPT Hậu Lộc (Thanh Hóa) cảm nhận đề năm nay không có khác biệt nhiều gì so với năm ngoái. Em không học giỏi môn Vật lý nên dự kiến được từ 5 đến 6 điểm. Đề Hóa học thì làm được một nửa cho mục tiêu tốt nghiệp. 

Cô Phạm Thị Hương Giang, giáo viên môn Hóa học, Trường THPT Phan Đình Phùng (Hà Nội) nhìn nhận đề chủ yếu liên quan đến chương trình, kiến thức lớp 12, 10% nội dung liên quan đến kiến thức lớp 11 (có 3 mức độ). So với đề năm trước, đề năm nay có điểm mới xen vào một câu lý thuyết liên quan đến thực hành ở mức độ 3- 4.

Đề có khoảng 60% câu ở mức độ dễ, 40% câu dùng để phân hóa học sinh. Đề thi có cấu trúc giống với đề thi minh họa nhưng khó hơn đề minh họa. Ở nhóm câu hỏi khó có xen kẽ câu hỏi lý thuyết, giảm bớt áp lực tâm lý cho học sinh.

Theo tôi, với đề thi này, điểm trung bình đạt được năm nay có thể sẽ cao hơn năm ngoái. Tuy nhiên, học sinh phải học giỏi, chắc kiến thức, có khả năng tổng hợp kiến thức tốt và rất yêu môn Hóa mới có thể đạt điểm 10.

Ban Giáo dục

Đáp án tham khảo môn Hóa học thi tốt nghiệp THPT 2020

Đáp án tham khảo môn Hóa học thi tốt nghiệp THPT 2020 được đăng tải trên VietNamNet