Nhận định, soi kèo Godoy Cruz vs Lanus, 7h15 ngày 15/4: Nối mạch bất bại

Không chỉ VNDIRECT, trong cảnh báo phát ra vào ngày cuối cùng của tháng 3/2024, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) cho biết, đã phát hiện xu hướng tấn công mạng, đặc biệt là tấn công ransomware tăng cao. Cụ thể, cơ quan này cho biết, gần đây, một số hệ thống thông tin của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam đã bị sự cố tấn công, gây gián đoạn hoạt động và thiệt hại về vật chất, hình ảnh của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cũng như hoạt động bảo đảm an toàn không gian mạng quốc gia.

Nhấn mạnh các doanh nghiệp trên thế giới và tại Việt Nam đều có thể trở thành nạn nhân của tấn công ransomware, các chuyên gia an toàn thông tin trong nước cũng lưu ý thêm, mục tiêu chính của các nhóm tấn công ransomware thời gian gần đây là những máy chủ dễ bị tấn công, nơi có nhiều dữ liệu quan trọng và cơ hội lớn để đòi tiền chuộc.

Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước lĩnh vực an toàn thông tin, trong nội dung chia sẻ ngày 29/3 liên quan sự cố tấn công ransomware vào hệ thống VNDIRECT, đại diện Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) cũng cho hay: Tấn công mã hóa dữ liệu tống tiền là hình thức tấn công mạng không mới song lại đang trở nên khá phổ biến những năm gần đây. Các tổ chức tài chính, chứng khoán luôn là một trong những mục tiêu hàng đầu của các nhóm tấn công ransomware.

Thực tế, nhiều “ông lớn” tài chính, công nghệ, truyền thông trên thế giới cũng từng bị tấn công ransomware gây ra các sự cố gián đoạn hoạt động kéo dài. Có thể nói, đến nay tấn công ransomware đã trở thành ‘vấn nạn’ chung của mọi doanh nghiệp, tổ chức trên toàn cầu, nhất là các tổ chức tài chính, ngân hàng hay những đơn vị quản lý, xử lý nhiều dữ liệu người dùng. Vấn nạn này đặt ra cho các doanh nghiệp bài toán phải tăng cường bảo mật, bảo vệ an toàn các hệ thống thông tin.

Dưới đây là một số cuộc tấn công ransomware xảy ra trong năm ngoái nhắm vào các doanh nghiệp toàn cầu hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ, y tế, truyền thông, tài chính... theo tổng hợp của Cục An toàn thông tin:

Lehigh Valley Health Network 

Trung tuần tháng 2/2023, Brian Nester, Giám đốc điều hành của Lehigh Valley Health Network (LVHN) cho biết, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực y tế này đã hứng chịu một cuộc tấn công ransomware vào ngày 6/2 cùng năm. LVHN đã bắt đầu điều tra và liên hệ với cơ quan thực thi pháp luật sau khi phát hiện hoạt động bất thường. Đại diện LVHN xác nhận rằng, cuộc tấn công đã ảnh hưởng đến hệ thống máy tính mà đơn vị sử dụng để lưu trữ “hình ảnh bệnh nhân để điều trị ung thư bằng bức xạ và các thông tin nhạy cảm khác”. 

Giám đốc điều hành của Lehigh Valley Health Network cũng cho biết thêm, nhóm BlackCat đứng đằng sau vụ tấn công và yêu cầu một khoản tiền chuộc nhưng LVHN từ chối trả. Sau khi LVHN từ chối trả tiền, vào tháng 3/2023, BlackCat đã đăng tải hình ảnh nhạy cảm của bệnh nhân để tăng áp lực.

Dish Network 

Nhà cung cấp truyền hình vệ tinh Mỹ Dish Network phải hứng chịu một cuộc tấn công ransomware vào ngày 23/2/2023. Sự cố khiến hệ thống mạng của nhà cung cấp này bị ngừng hoạt động và ảnh hưởng đến dữ liệu của hơn 290.000 cá nhân, chủ yếu là nhân viên của công ty. Không có nhóm ransomware nào nhận trách nhiệm về vụ tấn công ransomware nhắm vào Dish Network.

TSMC 

Vào tháng 6/2023, Sangfor FarSight Labs phát hiện nhóm ransomware LockBit liệt kê TSMC trên trang web LockBit 3.0. Công ty TSMC của Đài Loan (Trung Quốc) là nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới và cũng là nhà cung cấp chất bán dẫn lớn nhất của Apple. 

TSMC xác định Kinmax Technology, một trong những nhà cung cấp của công ty, là nạn nhân chính của vụ vi phạm và nhóm tấn công LockBit đã yêu cầu khoản tiền chuộc 70 triệu USD. Nhóm LockBit tuyên bố chiếm quyền truy cập vào mật khẩu, thông tin đăng nhập và điểm truy cập mạng của TSMC sau cuộc tấn công vào Kinmax Technology; Đồng thời chúng đe dọa tiết lộ thông tin nhạy cảm nếu TSMC từ chối thực hiện thanh toán. 

Johnson Controls 

Cuối tháng 9/2023, Johnson Controls - Nhà cung cấp công nghệ chuyên về các  tòa nhà, không gian thông minh đã nhận được yêu cầu tống tiền trị giá 51 triệu USD từ nhóm hacker Dark Angels để cung cấp bộ giải mã và xóa dữ liệu bị đánh cắp. Nhóm tấn công ransomware này tuyên bố đã đánh cắp khoảng 27 terabyte dữ liệu và mã hóa máy chủ ESXi của Johnson Controls. Điều đặc biệt lo ngại là trong số dữ liệu bị đánh cắp có thể bao gồm dữ liệu của một cơ quan Chính phủ tại Mỹ tiết lộ thông tin bảo mật về hợp đồng của bên thứ ba cùng sơ đồ mặt bằng của một số cơ sở của cơ quan này.

MGM Resorts 

Tháng 9/2023, hacker đã đánh cắp thông tin nhận dạng cá nhân của khoảng 10,6 triệu khách hàng của MGM Resorts, đơn vị cung ứng dịch vụ giải trí quy mô toàn cầu. MGM Resorts được cho là đã từ chối đáp ứng yêu cầu tiền chuộc của tin tặc. Trong khi đó, Caesars Entertainment, công ty cũng bị tấn công bằng ransomware vào thời gian đó, được cho là đã trả khoảng 15 triệu USD trong số 30 triệu USD mà hacker yêu cầu để ngăn chặn việc tiết lộ dữ liệu bị đánh cắp.

CDW 

Vào tháng 10/2023, CDW là nạn nhân của một cuộc tấn công bằng ransomware. Công ty về sản phẩm và dịch vụ CNTT này cho biết, họ phải “giải quyết một vấn đề bảo mật CNTT riêng biệt” khi nhóm ransomware khét tiếng LockBit tuyên bố đã đánh cắp dữ liệu trong một cuộc tấn công mạng. Nhóm tấn công này đã công bố một cảnh báo trên trang web của mình rằng CDW phải trả khoản tiền chuộc 80 triệu USD nếu không dữ liệu sẽ bị tiết lộ.

ICBC 

Chi nhánh tại Mỹ của Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC) đã bị tấn công bằng ransomware làm gián đoạn giao dịch trên thị trường Kho bạc Mỹ tháng 11/2023. Một số chuyên gia và nhà phân tích về ransomware cho biết, một băng nhóm tội phạm mạng có tên Lockbit được cho là đứng sau vụ tấn công. Tuy nhiên, ICBC không bình luận về việc liệu Lockbit có đứng sau vụ tấn công hay không.

Cục An toàn thông tin cảnh báo tấn công mã hóa dữ liệu có xu hướng tăng cao

Để bảo đảm an toàn thông tin, Trung tâm dữ liệu Thành phố đã tổ chức bảo mật với tường lửa 3 lớp gồm bảo mật lớp ngoài, bảo mật lớp ứng dụng và bảo mật lớp trong. Các giải pháp bảo mật được tăng cường theo chiều sâu với công nghệ tiên tiến, hiện đại. Các sự kiện an toàn thông tin được ghi nhận tại Trung tâm dữ liệu được kết nối, chia sẻ về Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia theo quy định.

Các hệ thống công nghệ thông tin có tính chất quan trọng của Thành phố như hệ thống thư điện tử, hệ thống nền tảng tích hợp chia sẻ dữ liệu, hệ thống điện toán đám mây, hệ thống mạng truyền số liệu chuyên dùng… đều đã được phê duyệt hồ sơ cấp độ an toàn thông tin. Với các thiết bị đầu cuối, TP.HCM đã triển khai giải pháp bảo vệ tới 68 cơ quan, đơn vị Nhà nước trên địa bàn thành phố với hơn 12.500 thiết bị đầu cuối. Hệ thống được kết nối, chia sẻ về Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia.

Tuy nhiên, theo ghi nhận của Trung tâm dữ liệu, trong năm 2023, TP.HCM xảy ra 54.140.184 vụ tấn công thu thập thông tin, 7.312 vụ tấn công lây nhiễm và phát tán mã độc. Đáng chú ý, chỉ trong Quý 1/2024, đã xảy ra 12.745.681 vụ tấn công thu thập thông tin, 1.858 vụ tấn công lây nhiễm và phát tán mã độc. Điều này cho thấy các vụ tấn công vào các hệ thống TP.HCM vẫn đang diễn biến phức tạp.

Về tấn công thông qua thiết bị đầu cuối ở các đơn vị, tình hình cũng rất căng thẳng, khi trong Quý 1/2024, hệ thống bảo vệ thiết bị đầu cuối của TP.HCM cũng phát hiện và ngăn chặn gần 160.000 trường hợp tấn công phát tán mã độc.  

Nhận thức con người vẫn đóng vai trò quan trọng

Một trong những nguyên nhân làm phát sinh việc mất an toàn thông tin tại các đơn vị ở TP.HCM, theo ông Nguyễn Đức Chung, đó chính là nhận thức của người dùng chưa cao. Điển hình là thực tiễn năm 2023, TP.HCM phát sinh một trường hợp đơn vị nhận thức an toàn thông tin chưa cao thể hiện rõ điều này, khi cả một tập thể sử dụng chung email và mật khẩu, đáng chú ý mật khẩu cũng rất dễ nhớ.

Đại diện Trung tâm Chuyển đổi số cũng nhấn mạnh, ở đây là mới phát sinh một trường hợp, có thể còn có các trường hợp khác chưa phát hiện và chưa gây ra hiệu quả nghiêm trọng.

Cùng quan điểm, theo ông Phạm Mạnh Hùng, Phụ trách Trung tâm giám sát an ninh mạng của DTG, nhận thức con người đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng chống các cuộc tấn công mã độc nói chung và ransomware nói riêng.

Đơn cử đại diện DTG đã thử nghiệm bằng cách gửi 220 email phishing (thư điện tử giả mạo) với nội dung giới thiệu bổ sung quy định hướng dẫn luật mới cho người dùng, có tới 213 người đã mở email này, đặc biệt trong email còn được gắn kèm với đường link và có 204 người đã nhấp vào đó.

“Nếu email đó là của một tổ chức tin tặc có ý đồ xấu thì chuyện gì sẽ xảy ra nếu đường link đó hoạt động, đặc biệt trong email tôi gửi bên cạnh những người dân bình thường, có cả những người đang hoạt động trong các cơ quan, tổ chức Nhà nước, mọi người có thể hình dung ra được bức tranh như thế nào”, ông Phạm Mạnh Hùng chia sẻ.

Theo đại diện DTG, có sự lơ là trong việc quản lý và chủ quan trong vấn đề về bảo mật đến từ các cấp khác nhau. Thứ nhất là người lãnh đạo, khi chưa thực sự chú trọng và đánh giá cao về việc phải trang bị, đầu tư, xây dựng các bộ quy trình, tuyển dụng chuyên gia, thuê dịch vụ của các đơn vị bảo mật để thực hiện hỗ trợ vận hành cũng như khả năng ứng cứu sự cố.

Chẳng hạn như việc phòng chống tấn công ransomware, nếu không thay đổi tư duy từ tầng lớp lãnh đạo, sẽ xảy ra câu chuyện cách thức ai cũng biết, nhưng cuối cùng không đạt được hiệu quả.

Sự chủ quan thứ hai đến từ những nhân sự IT vận hành hệ thống, khi mọi người nghĩ rằng ransomware đang ở đâu đấy, doanh nghiệp đã được trang bị các biện pháp bảo vệ rồi, nhưng thực tế ransomware đã nằm trong hệ thống rất lâu và tìm mọi cách để lây lan rộng khắp trước khi tiến hành tấn công. Và khi bị tấn công, những người làm IT sẽ không còn chủ động, mất ăn, mất ngủ, thậm chí mất việc và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Thứ ba là sự chủ quan của người dùng, bởi kẻ tấn công sẽ thường bắt đầu từ nơi yếu nhất là người dùng thông thường, sau đó từng bước leo thang tiếp cận vào hệ thống quản trị.

Theo ông Phạm Mạnh Hùng, để đối phó với các cuộc tấn công như ransomware đòi hỏi doanh nghiệp phải luôn tiến hành kiểm tra, đánh giá mức độ rủi ro từ hệ thống, xây dựng kịch bản tấn công thử nghiệm. Đồng thời, lập kế hoạch ứng phó và khả năng phục hồi sau khi sự cố tấn công xảy ra, trong đó quan trọng là phục hồi dữ liệu. Doanh nghiệp cũng phải luôn tiến hành sao lưu dữ liệu, mã hoá dữ liệu, cài đặt tường lửa và sử dụng phần mềm bản quyền, phần mềm diệt virus…