Thay đổi tương lai chỉ trong cuộc nói chuyện

Đối với rất nhiều ứng viên, bước vào trường đại học VinUni không chỉ là hành trình khám phá một môi trường mới mà đó chính là bước ngoặt của cả cuộc đời. Tuệ Nhi là một nữ sinh tiêu biểu cho sự trưởng thành toàn diện như thế.

Tự tin quyết liệt, Tuệ Nhi tham dự vòng phỏng vấn với lá đơn chỉ có duy nhất nguyện vọng - ngành Quản trị Kinh doanh. Những năm tháng cấp 3 gắn liền với những cuộc thi kinh doanh, từ Teen Entrepreneur cho đến International Trade Challenge, Nhi nghĩ đây là ngành hợp nhất với mình.

Tuy nhiên, Hội đồng tuyển sinh VinUni đã nhận thấy ở Tuệ Nhi một tố chất khác, khi nghe bài luận nhắc tới vấn đề mất cân bằng giới tính trong ngành IT của cựu nữ sinh THPT Chuyên Ngoại ngữ (ĐHQG Hà Nội). Vốn ngoại ngữ học thuật của Nhi, hay các giải thưởng hàng đầu trong cuộc thi lập trình web như Techkids Hackathon, lại càng xác định quan điểm của các nhà tuyển sinh ở VinUni dìu dắt em theo một hướng đi khác.

Nhận thấy những tố chất đặc biệt phù hợp với ngành công nghệ của nữ sinh, Hội đồng tuyển sinh VinUni đã đặc cách cho Nhi tham gia một vòng phỏng vấn khác với giáo sư Viện Kỹ thuật và Khoa học Máy tính để thử tìm kiếm ngọn lửa đam mê ẩn sâu trong tâm trí cô gái trẻ. 

Các GS của VinUni luôn tìm hiểu mong muốn và tiềm năng của các ứng viên, nắm được xu hướng phát triển nghề nghiệp tương lai và có tư vấn định hướng để các em phát triển bản thân

Chia sẻ về quyết định “ngoài quy trình” trên, bà Amita Verma, Giám đốc tuyển sinh VinUni cho rằng: “Sẽ rất dễ dàng cho VinUni nếu chỉ đơn giản chấp nhận lựa chọn ban đầu của các thí sinh. Là nhà giáo dục, chúng tôi muốn nhiều hơn thế. Chúng tôi cần tìm hiểu mong muốn và tiềm năng của các em, nắm được xu hướng phát triển nghề nghiệp tương lai và có tư vấn định hướng để các em phát triển bản thân. Dĩ nhiên lựa chọn cuối cùng là của các em”.

Cũng nhờ những chia sẻ của vị giáo sư giàu kinh nghiệm trong buổi phỏng vấn đặc biệt, Tuệ Nhi bỗng nhận ra việc tự tạo ra sản phẩm công nghệ và phát triển nó trong tương lai mới là con đường mà mình mong muốn theo đuổi, thay vì trở thành một nữ doanh nhân thành đạt như dự định ban đầu.

Quy trình tuyển sinh “không giống ai”

Có  không ít ứng viên đến với VinUni  theo cách kỳ lạ như Tuệ Nhi. Theo Hội đồng tuyển sinh, VinUni có quy trình tuyển sinh tiên tiến dựa trên mô hình các trường đại học tinh hoa trên thế giới, điển hình là Cornell, đại học thuộc nhóm Ivy League hàng đầu nước Mỹ. Theo đó, VinUni sẽ thực hiện phân tích và tuyển chọn sinh viên dựa trên kết quả của hai vòng đánh giá hồ sơ và phỏng vấn.

Ở vòng đánh giá hồ sơ, những vị giáo sư đầu ngành của từng Viện sẽ chọn lọc ra các ứng viên tiềm năng nhất thông qua thông tin trong hồ sơ và dựa trên ba nhóm tiêu chí bao gồm: kết quả học tập, các hoạt động ngoại khóa và nội dung bài luận. Tuy nhiên, điểm số cao, giải thưởng “khủng” cũng không đảm bảo ứng viên sẽ có được một “tấm vé vàng” vào VinUni. Các giáo sư sẽ xem xét kỹ hoàn cảnh cá nhân để đánh giá bởi dù là ai và đến từ đâu, sự nỗ lực của bản thân mới là yếu tố được hội đồng tuyển sinh chú trọng hơn, thay vì điểm số.

“Một thí sinh có điểm IELTS 7.0 chưa chắc đã được đánh giá cao hơn một ứng viên chỉ đạt điểm 6.5 có hoàn cảnh gia đình khó khăn hay điều kiện học tập kém. Sự nỗ lực của bản thân ứng viên đó sẽ được các giáo sư lưu ý tìm hiểu thêm trong quá trình phỏng vấn. Điều này cho thấy mỗi ứng viên đều được đánh giá đa chiều trong mối tương quan với các ứng viên khác, nhưng cũng được trân trọng xem xét rất kỹ ở từng hoàn cảnh cá nhân của mình”, một giáo sư thuộc Hội đồng tuyến sinh VinUni lý giải.

Theo hội đồng tuyển sinh VinUni, những thí sinh vượt qua vòng đánh giá ban đầu của trường chắc chắn phải là những người có tinh thần, ý chí và sự tiến bộ trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, sự “không giống ai” trong quy trình tuyển sinh ở VinUni nằm ở vòng phỏng vấn trực tiếp - cách giúp VinUni đánh giá toàn diện một thí sinh, định hướng và xét tuyển các sinh viên phù hợp theo từng ngành. Bằng hệ thống câu hỏi và tình huống được xây dựng dưới sự tham vấn của ĐH Pennsylvania và Cornell, các giáo sư chủ động đào sâu tìm hiểu các khía cạnh khác của các thí sinh. 

“Việc có thêm vòng phỏng vấn sẽ giúp cho việc đánh giá ứng viên được chính xác và toàn diện hơn”, PGS.TS Phạm Ngọc Nam, Phó Viện trưởng Viện Kỹ thuật và Khoa học Máy tính, chia sẻ.

Phân tích thêm từ trường hợp cụ thể, PGS Nam cho biết có một ứng viên ghi trong hồ sơ từng đạt giải nhất một cuộc thi quốc tế, nhưng khi được hỏi sâu về sản phẩm và đóng góp cá nhân vào thành công của nhóm, ứng viên không trả lời được. Trong khi đó, ban tuyển sinh lại cần bản thân ứng viên quan tâm miêu tả rõ hơn các đóng góp và chú trọng vào quá trình để có giải thưởng đó.

Tất cả các tiêu chí đánh giá được kết nối đa chiều với nhau giúp VinUni nhận định chính xác về năng lực thấu cảm, tư duy và đánh giá toàn diện về mỗi ứng viên. Đặc biệt hơn, với quá trình tuyển sinh tập trung vào từng người, Hội đồng tuyển sinh sẽ có cơ hội tiếp cận, hiểu được mong muốn và khám phá ra nguồn đam mê ẩn sâu trong mỗi cá nhân. Từ đó có thể tư vấn, truyền lửa để các em chắc chắn với quyết định của mình, định hướng lại ngành nghề phù hợp với tố chất của từng ứng viên.

GS Maurizio Trevisan, Viện trưởng Viện Khoa học Sức khỏe trường đại học VinUni xác nhận, trải nghiệm tuyển sinh ở VinUni hoàn toàn tương đồng với các trường Y danh tiếng ở Mỹ.

“Cách tiếp cận toàn diện để lựa chọn các ứng viên khi không chỉ tập trung vào điểm số mà còn nhìn nhận con người toàn diện, tính cách, đặc điểm của mỗi ứng viên, đam mê của họ với ngành học và những mối quan tâm, sự tập trung của họ nhằm cải thiện đời sống xã hội”, GS Trevisan khẳng định điều tạo nên sự đặc biệt trong lựa chọn sinh viên của VinUni.

Minh Tuấn

Mùa tuyển sinh đầu tiên của VinUni ghi nhận nhiều điều đặc biệt, rất ít thấy như cách tuyển sinh thông thường tại Việt Nam. Có ứng viên với điểm số học bạ cao chót vót và đạt giải thưởng lớn vẫn bị loại; có ứng viên ghi danh ngành Quản trị Kinh doanh, song lại được cấp học bổng 100% ngành Khoa học Máy tính…

Thay đổi tương lai chỉ trong cuộc nói chuyện

Đối với rất nhiều ứng viên, bước vào trường đại học VinUni không chỉ là hành trình khám phá một môi trường mới mà đó chính là bước ngoặt của cả cuộc đời. Tuệ Nhi là một nữ sinh tiêu biểu cho sự trưởng thành toàn diện như thế.

Tự tin quyết liệt, Tuệ Nhi tham dự vòng phỏng vấn với lá đơn chỉ có duy nhất nguyện vọng - ngành Quản trị Kinh doanh. Những năm tháng cấp 3 gắn liền với những cuộc thi kinh doanh, từ Teen Entrepreneur cho đến International Trade Challenge, Nhi nghĩ đây là ngành hợp nhất với mình.

Tuy nhiên, Hội đồng tuyển sinh VinUni đã nhận thấy ở Tuệ Nhi một tố chất khác, khi nghe bài luận nhắc tới vấn đề mất cân bằng giới tính trong ngành IT của cựu nữ sinh THPT Chuyên Ngoại ngữ (ĐHQG Hà Nội). Vốn ngoại ngữ học thuật của Nhi, hay các giải thưởng hàng đầu trong cuộc thi lập trình web như Techkids Hackathon, lại càng xác định quan điểm của các nhà tuyển sinh ở VinUni dìu dắt em theo một hướng đi khác.

Nhận thấy những tố chất đặc biệt phù hợp với ngành công nghệ của nữ sinh, Hội đồng tuyển sinh VinUni đã đặc cách cho Nhi tham gia một vòng phỏng vấn khác với giáo sư Viện Kỹ thuật và Khoa học Máy tính để thử tìm kiếm ngọn lửa đam mê ẩn sâu trong tâm trí cô gái trẻ. 

Các GS của VinUni luôn tìm hiểu mong muốn và tiềm năng của các ứng viên, nắm được xu hướng phát triển nghề nghiệp tương lai và có tư vấn định hướng để các em phát triển bản thân

Chia sẻ về quyết định “ngoài quy trình” trên, bà Amita Verma, Giám đốc tuyển sinh VinUni cho rằng: “Sẽ rất dễ dàng cho VinUni nếu chỉ đơn giản chấp nhận lựa chọn ban đầu của các thí sinh. Là nhà giáo dục, chúng tôi muốn nhiều hơn thế. Chúng tôi cần tìm hiểu mong muốn và tiềm năng của các em, nắm được xu hướng phát triển nghề nghiệp tương lai và có tư vấn định hướng để các em phát triển bản thân. Dĩ nhiên lựa chọn cuối cùng là của các em”.

Cũng nhờ những chia sẻ của vị giáo sư giàu kinh nghiệm trong buổi phỏng vấn đặc biệt, Tuệ Nhi bỗng nhận ra việc tự tạo ra sản phẩm công nghệ và phát triển nó trong tương lai mới là con đường mà mình mong muốn theo đuổi, thay vì trở thành một nữ doanh nhân thành đạt như dự định ban đầu.

Quy trình tuyển sinh “không giống ai”

Có  không ít ứng viên đến với VinUni  theo cách kỳ lạ như Tuệ Nhi. Theo Hội đồng tuyển sinh, VinUni có quy trình tuyển sinh tiên tiến dựa trên mô hình các trường đại học tinh hoa trên thế giới, điển hình là Cornell, đại học thuộc nhóm Ivy League hàng đầu nước Mỹ. Theo đó, VinUni sẽ thực hiện phân tích và tuyển chọn sinh viên dựa trên kết quả của hai vòng đánh giá hồ sơ và phỏng vấn.

Ở vòng đánh giá hồ sơ, những vị giáo sư đầu ngành của từng Viện sẽ chọn lọc ra các ứng viên tiềm năng nhất thông qua thông tin trong hồ sơ và dựa trên ba nhóm tiêu chí bao gồm: kết quả học tập, các hoạt động ngoại khóa và nội dung bài luận. Tuy nhiên, điểm số cao, giải thưởng “khủng” cũng không đảm bảo ứng viên sẽ có được một “tấm vé vàng” vào VinUni. Các giáo sư sẽ xem xét kỹ hoàn cảnh cá nhân để đánh giá bởi dù là ai và đến từ đâu, sự nỗ lực của bản thân mới là yếu tố được hội đồng tuyển sinh chú trọng hơn, thay vì điểm số.

“Một thí sinh có điểm IELTS 7.0 chưa chắc đã được đánh giá cao hơn một ứng viên chỉ đạt điểm 6.5 có hoàn cảnh gia đình khó khăn hay điều kiện học tập kém. Sự nỗ lực của bản thân ứng viên đó sẽ được các giáo sư lưu ý tìm hiểu thêm trong quá trình phỏng vấn. Điều này cho thấy mỗi ứng viên đều được đánh giá đa chiều trong mối tương quan với các ứng viên khác, nhưng cũng được trân trọng xem xét rất kỹ ở từng hoàn cảnh cá nhân của mình”, một giáo sư thuộc Hội đồng tuyến sinh VinUni lý giải.

Theo hội đồng tuyển sinh VinUni, những thí sinh vượt qua vòng đánh giá ban đầu của trường chắc chắn phải là những người có tinh thần, ý chí và sự tiến bộ trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, sự “không giống ai” trong quy trình tuyển sinh ở VinUni nằm ở vòng phỏng vấn trực tiếp - cách giúp VinUni đánh giá toàn diện một thí sinh, định hướng và xét tuyển các sinh viên phù hợp theo từng ngành. Bằng hệ thống câu hỏi và tình huống được xây dựng dưới sự tham vấn của ĐH Pennsylvania và Cornell, các giáo sư chủ động đào sâu tìm hiểu các khía cạnh khác của các thí sinh. 

“Việc có thêm vòng phỏng vấn sẽ giúp cho việc đánh giá ứng viên được chính xác và toàn diện hơn”, PGS.TS Phạm Ngọc Nam, Phó Viện trưởng Viện Kỹ thuật và Khoa học Máy tính, chia sẻ.

Phân tích thêm từ trường hợp cụ thể, PGS Nam cho biết có một ứng viên ghi trong hồ sơ từng đạt giải nhất một cuộc thi quốc tế, nhưng khi được hỏi sâu về sản phẩm và đóng góp cá nhân vào thành công của nhóm, ứng viên không trả lời được. Trong khi đó, ban tuyển sinh lại cần bản thân ứng viên quan tâm miêu tả rõ hơn các đóng góp và chú trọng vào quá trình để có giải thưởng đó.

Tất cả các tiêu chí đánh giá được kết nối đa chiều với nhau giúp VinUni nhận định chính xác về năng lực thấu cảm, tư duy và đánh giá toàn diện về mỗi ứng viên. Đặc biệt hơn, với quá trình tuyển sinh tập trung vào từng người, Hội đồng tuyển sinh sẽ có cơ hội tiếp cận, hiểu được mong muốn và khám phá ra nguồn đam mê ẩn sâu trong mỗi cá nhân. Từ đó có thể tư vấn, truyền lửa để các em chắc chắn với quyết định của mình, định hướng lại ngành nghề phù hợp với tố chất của từng ứng viên.

GS Maurizio Trevisan, Viện trưởng Viện Khoa học Sức khỏe trường đại học VinUni xác nhận, trải nghiệm tuyển sinh ở VinUni hoàn toàn tương đồng với các trường Y danh tiếng ở Mỹ.

“Cách tiếp cận toàn diện để lựa chọn các ứng viên khi không chỉ tập trung vào điểm số mà còn nhìn nhận con người toàn diện, tính cách, đặc điểm của mỗi ứng viên, đam mê của họ với ngành học và những mối quan tâm, sự tập trung của họ nhằm cải thiện đời sống xã hội”, GS Trevisan khẳng định điều tạo nên sự đặc biệt trong lựa chọn sinh viên của VinUni.

Minh Tuấn

Bà Nguyễn Kim Thoa - CEO Tân Việt Books. Ảnh: NVCC.

Gần đây chúng ta thấy trên báo chí, truyền hình xuất hiện cảnh cha mẹ xô đẩy chen lấn đi xếp hàng nộp hồ sơ cho con học vào những trường mầm non, tiểu học, trung học,... Nhìn những cảnh đó, tôi thật sự thấy rất buồn. Vì sự thành công của con trẻ không chỉ nằm ở việc bắt buộc phải vào được trường nào, mà phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố giáo dục từ nhà trường đến gia đình, xã hội, trong đó đặc biệt là vai trò giáo dục trong gia đình mà ở đó, hoạt động đọc và dạy cho trẻ biết đọc sách từ sớm là một việc vô cùng quan trọng, tác động đến sự phát triển và trưởng thành của trẻ trong tương lai.

Theo nghiên cứu của một số nhà khoa học nổi tiếng trên thế giới như Glenn Doman, Montessori, Shichida..., tạo hóa rất công bằng khi con người sinh ra ai cũng có gần 14 tỷ tế bào não và khoảng 1,3 kg não bộ bằng nhau. Nhưng tại sao có những người rất xuất sắc và có những người lại rất bình thường. Sự khác biệt cơ bản đó nằm ở cách chúng ta tác động, kích thích bằng ngôn ngữ, âm thanh, hình ảnh... từ bên ngoài vào bên trong thông qua 5 giác quan.

Trong 5 giác quan đó, hoạt động đọc có liên quan trực tiếp tới 3 giác quan (thị giác, thính giác, xúc giác) bởi khi đọc sách, mắt phải nhìn, tai phải nghe, tay phải cầm, nên hoạt động đọc sách cho trẻ và dạy trẻ đọc sách từ sớm không chỉ giúp con trẻ học được ngôn ngữ, âm thanh mà còn là cách để đánh thức các năng lực vượt trội nằm sâu trong bán cầu não phải của trẻ.

Các năng lực này chỉ hoạt động mạnh mẽ nhất trong giai đoạn từ 0-6 tuổi. Sau giai đoạn này, các năng lực vượt trội sẽ biến mất, chỉ còn lại các năng lực bình thường. Nếu con trẻ được khai mở các năng lực vượt trội thì việc trở nên xuất sắc trong tương lai sẽ rất dễ dàng và ngược lại.

Vì vậy, nếu các cha mẹ hiểu biết được quy luật hoạt động tự nhiên của bộ não trong giai đoạn này thì sẽ nhận thức được rằng hoạt động đọc vô cùng cần thiết và giá trị cho các con để đánh thức trí tuệ, làm nền tảng để phát triển tư duy của trẻ trong tương lai.

Để phát triển và xây dựng văn hóa đọc trong mỗi gia đình, điều trước tiên là chúng ta cần xây dựng thói quen đọc sách cho trẻ từ tuổi ấu thơ. Bởi theo nghiên cứu của các nhà khoa học, đây là thời kỳ mà trẻ có thể phát triển ngôn ngữ nhất, cũng là thời điểm định hình các thói quen một cách thuận lợi và dễ dàng nhất. Do đó, các cha mẹ nên chủ động xây dựng để con có được thói quen đọc sách từ giai đoạn tuổi ấu thơ, để lớn lên con sẽ tự động có được thói quen đọc sách, luôn khát khao khám phá và tìm hiểu thế giới xung quanh.

Dân tộc Do Thái là một dân tộc điển hình trên thế giới, một dân tộc nhỏ bé nhưng vô cùng hùng cường và họ cũng là dân tộc duy nhất trên thế giới có 3 thủ tục, lễ nghĩa rất đặc biệt liên quan đến sách: Lễ hôn sách, lễ chôn sách và lễ để sách ở trong vườn mộ. Dân tộc Do Thái cũng là dân tộc có văn hóa truyền thống dạy con trẻ đọc sách từ rất sớm.

Gần đây nhất, ngài Cựu Thủ tướng Israel Ehud Barak (ngày 16/8/2022) đã đến Hà Nội và trong một cuộc phỏng vấn với báo Vietnamnet, ông đã nói rằng: “Tôi không tin có sự khác biệt nào giữa các dân tộc. Chất xám của người Việt và người Israel là như nhau... nhưng chúng tôi có một truyền thống văn hóa, giáo dục rất đặc biệt là dạy trẻ biết đọc và biết viết từ khi 3 tuổi chứ không phải đợi đến khi 6 tuổi. Và đây là một điều kiện bắt buộc”.

Vị doanh nhân người Nhật, cha đẻ của tập đoàn Sony nổi tiếng thế giới đã xuất bản cuốn sách: Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn, hay trên thế giới cũng có một loạt các đầu sách của các nhà khoa học, các giáo sư nổi tiếng như: Thiên tài và sự giáo dục từ sớm, Trẻ em là thiên tài, Dạy trẻ đọc sách sớm... đã minh chứng rất rõ cho lợi ích của việc giáo dục sớm ở trẻ.

Bà Nguyễn Kim Thoa trình bày tham luận tại Đại hội Hội Xuất bản Việt Nam khóa V. Ảnh: Việt Linh.

Vì vậy, để xây dựng văn hóa đọc trong gia đình, chúng ta cần giải quyết nhiều vấn đề. Thứ nhất, cần thay đổi nhận thức của cha mẹ về sự cần thiết của việc đọc sách cho con và dạy con đọc sách từ sớm. Hiện nay, hầu hết cha mẹ còn chưa ý thức được điều này và cho rằng đọc sách là không cần thiết, không ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.

Thứ hai, thay đổi nhận thức của các cha mẹ, gia đình là một việc lớn cần có sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp bộ, ban, ngành trung ương. Cụ thể, cần tạo ra một chương trình lớn mang tầm quốc gia về hoạt động, cần phát động và hành động mỗi nhà một tủ sách, mỗi doanh nghiệp một tủ sách, để sách luôn hiện hữu trong mỗi gia đình, mỗi doanh nghiệp.

Thứ ba, các cơ quan, doanh nghiệp, các hội, đoàn thể... cần có các hoạt động đầu tư, ưu tiên cho hoạt động đọc, truyền bá và lan tỏa văn hóa đọc đến từng cán bộ trong cơ quan ban ngành của mình để văn hóa đọc thật sự thẩm thấu vào bên trong suy nghĩ của mỗi người, khi đó hành động đọc trong mỗi gia đình sẽ tự được hình thành và phát triển.

Gia đình là tế bào của xã hội. Phát triển văn hóa đọc là một công cuộc lớn của quốc gia. Cần phát triển từ bên trong mỗi gia đình để tạo nên những gốc rễ cần thiết cho sự trưởng thành và phát triển tương lai của đất nước.

Tham luận của bà Nguyễn Kim Thoa tại Đại hội Đại biểu Hội Xuất bản Việt Nam khóa V diễn ra ngày 12/7. Đại hội có sự đồng hành của Ngân hàng HDBank, Zalo, Công ty Phát hành sách TP.HCM (FAHASA), Tập đoàn Sun Group.

Bà Nguyễn Kim Thoa - CEO Tân Việt Books. Ảnh: NVCC.

Gần đây chúng ta thấy trên báo chí, truyền hình xuất hiện cảnh cha mẹ xô đẩy chen lấn đi xếp hàng nộp hồ sơ cho con học vào những trường mầm non, tiểu học, trung học,... Nhìn những cảnh đó, tôi thật sự thấy rất buồn. Vì sự thành công của con trẻ không chỉ nằm ở việc bắt buộc phải vào được trường nào, mà phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố giáo dục từ nhà trường đến gia đình, xã hội, trong đó đặc biệt là vai trò giáo dục trong gia đình mà ở đó, hoạt động đọc và dạy cho trẻ biết đọc sách từ sớm là một việc vô cùng quan trọng, tác động đến sự phát triển và trưởng thành của trẻ trong tương lai.

Theo nghiên cứu của một số nhà khoa học nổi tiếng trên thế giới như Glenn Doman, Montessori, Shichida..., tạo hóa rất công bằng khi con người sinh ra ai cũng có gần 14 tỷ tế bào não và khoảng 1,3 kg não bộ bằng nhau. Nhưng tại sao có những người rất xuất sắc và có những người lại rất bình thường. Sự khác biệt cơ bản đó nằm ở cách chúng ta tác động, kích thích bằng ngôn ngữ, âm thanh, hình ảnh... từ bên ngoài vào bên trong thông qua 5 giác quan.

Trong 5 giác quan đó, hoạt động đọc có liên quan trực tiếp tới 3 giác quan (thị giác, thính giác, xúc giác) bởi khi đọc sách, mắt phải nhìn, tai phải nghe, tay phải cầm, nên hoạt động đọc sách cho trẻ và dạy trẻ đọc sách từ sớm không chỉ giúp con trẻ học được ngôn ngữ, âm thanh mà còn là cách để đánh thức các năng lực vượt trội nằm sâu trong bán cầu não phải của trẻ.

Các năng lực này chỉ hoạt động mạnh mẽ nhất trong giai đoạn từ 0-6 tuổi. Sau giai đoạn này, các năng lực vượt trội sẽ biến mất, chỉ còn lại các năng lực bình thường. Nếu con trẻ được khai mở các năng lực vượt trội thì việc trở nên xuất sắc trong tương lai sẽ rất dễ dàng và ngược lại.

Vì vậy, nếu các cha mẹ hiểu biết được quy luật hoạt động tự nhiên của bộ não trong giai đoạn này thì sẽ nhận thức được rằng hoạt động đọc vô cùng cần thiết và giá trị cho các con để đánh thức trí tuệ, làm nền tảng để phát triển tư duy của trẻ trong tương lai.

Để phát triển và xây dựng văn hóa đọc trong mỗi gia đình, điều trước tiên là chúng ta cần xây dựng thói quen đọc sách cho trẻ từ tuổi ấu thơ. Bởi theo nghiên cứu của các nhà khoa học, đây là thời kỳ mà trẻ có thể phát triển ngôn ngữ nhất, cũng là thời điểm định hình các thói quen một cách thuận lợi và dễ dàng nhất. Do đó, các cha mẹ nên chủ động xây dựng để con có được thói quen đọc sách từ giai đoạn tuổi ấu thơ, để lớn lên con sẽ tự động có được thói quen đọc sách, luôn khát khao khám phá và tìm hiểu thế giới xung quanh.

Dân tộc Do Thái là một dân tộc điển hình trên thế giới, một dân tộc nhỏ bé nhưng vô cùng hùng cường và họ cũng là dân tộc duy nhất trên thế giới có 3 thủ tục, lễ nghĩa rất đặc biệt liên quan đến sách: Lễ hôn sách, lễ chôn sách và lễ để sách ở trong vườn mộ. Dân tộc Do Thái cũng là dân tộc có văn hóa truyền thống dạy con trẻ đọc sách từ rất sớm.

Gần đây nhất, ngài Cựu Thủ tướng Israel Ehud Barak (ngày 16/8/2022) đã đến Hà Nội và trong một cuộc phỏng vấn với báo Vietnamnet, ông đã nói rằng: “Tôi không tin có sự khác biệt nào giữa các dân tộc. Chất xám của người Việt và người Israel là như nhau... nhưng chúng tôi có một truyền thống văn hóa, giáo dục rất đặc biệt là dạy trẻ biết đọc và biết viết từ khi 3 tuổi chứ không phải đợi đến khi 6 tuổi. Và đây là một điều kiện bắt buộc”.

Vị doanh nhân người Nhật, cha đẻ của tập đoàn Sony nổi tiếng thế giới đã xuất bản cuốn sách: Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn, hay trên thế giới cũng có một loạt các đầu sách của các nhà khoa học, các giáo sư nổi tiếng như: Thiên tài và sự giáo dục từ sớm, Trẻ em là thiên tài, Dạy trẻ đọc sách sớm... đã minh chứng rất rõ cho lợi ích của việc giáo dục sớm ở trẻ.

Bà Nguyễn Kim Thoa trình bày tham luận tại Đại hội Hội Xuất bản Việt Nam khóa V. Ảnh: Việt Linh.

Vì vậy, để xây dựng văn hóa đọc trong gia đình, chúng ta cần giải quyết nhiều vấn đề. Thứ nhất, cần thay đổi nhận thức của cha mẹ về sự cần thiết của việc đọc sách cho con và dạy con đọc sách từ sớm. Hiện nay, hầu hết cha mẹ còn chưa ý thức được điều này và cho rằng đọc sách là không cần thiết, không ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.

Thứ hai, thay đổi nhận thức của các cha mẹ, gia đình là một việc lớn cần có sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp bộ, ban, ngành trung ương. Cụ thể, cần tạo ra một chương trình lớn mang tầm quốc gia về hoạt động, cần phát động và hành động mỗi nhà một tủ sách, mỗi doanh nghiệp một tủ sách, để sách luôn hiện hữu trong mỗi gia đình, mỗi doanh nghiệp.

Thứ ba, các cơ quan, doanh nghiệp, các hội, đoàn thể... cần có các hoạt động đầu tư, ưu tiên cho hoạt động đọc, truyền bá và lan tỏa văn hóa đọc đến từng cán bộ trong cơ quan ban ngành của mình để văn hóa đọc thật sự thẩm thấu vào bên trong suy nghĩ của mỗi người, khi đó hành động đọc trong mỗi gia đình sẽ tự được hình thành và phát triển.

Gia đình là tế bào của xã hội. Phát triển văn hóa đọc là một công cuộc lớn của quốc gia. Cần phát triển từ bên trong mỗi gia đình để tạo nên những gốc rễ cần thiết cho sự trưởng thành và phát triển tương lai của đất nước.

Tham luận của bà Nguyễn Kim Thoa tại Đại hội Đại biểu Hội Xuất bản Việt Nam khóa V diễn ra ngày 12/7. Đại hội có sự đồng hành của Ngân hàng HDBank, Zalo, Công ty Phát hành sách TP.HCM (FAHASA), Tập đoàn Sun Group.

Một đoạn video ghi lại trò chơi thực tế trên truyền hình Nhật Bản ghi lại cảnh người chơi bị điện giật khi chạm mặt vào ngực một cô gái.