Người dùng nên chú ý bảo vệ thông tin cá nhân trước các ứng dụng của bên thứ 3. Ảnh: Make Use Of.

Theo Make Use Of, với nhiều ứng dụng phổ biến, "sản phẩm" thực sự chính là người dùng, hay nói đúng hơn là dữ liệu cá nhân của họ. Không phải tất cả ứng dụng đều kiếm tiền thông qua thu thập dữ liệu người dùng, nhưng bạn cần hiểu rõ các app có khả năng làm điều đó để hạn chế hoặc ngưng sử dụng.

Dưới đây là 3 nhóm ứng dụng có khả năng xâm phạm quyền riêng tư và rò rỉ thông tin cá nhân của người dùng, theo Make Use Of.

Facebook và các ứng dụng mạng xã hội

Kể từ khi ra mắt vào năm 2004, Facebook đối mặt với nhiều chỉ trích về cách xử lý dữ liệu của người dùng. Hàng loạt sai phạm bị vạch trần. So với các gã khổng lồ khác ở Thung lũng Silicon, Facebook là cái tên dính vào nhiều vụ bê bối và tranh cãi nhất.

Việc Facebook sử dụng dữ liệu người dùng để bán quảng cáo không có gì xa lạ, nhưng các app khác, cùng thuộc quyền quản lý của tập đoàn mẹ Meta, cũng hành xử tương tự. Messenger, Instagram và Marketplace đều có phương thức hoạt động giống nhau.

Facebook và các ứng dụng khác của Meta bị cáo buộc theo dõi người dùng. Ảnh: Make Use Of.

Chính sách bảo mật của Facebook thừa nhận ứng dụng sẽ theo dõi người dùng, truy cập danh bạ, nhật ký cuộc gọi, tin nhắn văn bản, sử dụng micro, camera, bộ nhớ, vị trí, siêu dữ liệu, trình duyệt, thiết bị.

Có thông tin cho rằng Facebook thực sự "do thám" mọi người, lắng nghe cuộc trò chuyện của họ mà không thông báo công khai. Chỉ cần bạn tình cờ nhắc đến một mặt hàng nào đó, ngay lập tức Facebook sẽ hiển thị quảng cáo liên quan.

Tin đồn này không chính xác, nhưng thực tế là Facebook còn không cần nghe lén người dùng. Công ty thu thập rất nhiều dữ liệu liên quan, đến mức có thể dự đoán, với độ chính xác khá cao, lần mua hàng tiếp theo và hành vi trực tuyến của bạn trong tương lai.

Ứng dụng thời tiết

Hiện nay, các vấn đề trong cuộc sống hầu hết đều có app tương ứng, nhưng ít ứng dụng nào tỏ ra hữu dụng, tin cậy bằng ứng dụng thời tiết. Mỗi khi lo lắng về việc trời mưa, chỉ cần mở app thời tiết, bạn sẽ biết mình có nên mang áo mưa hay ô không.

Tuy nhiên, nhóm ứng dụng hữu ích này lại gây bất ngờ về việc thu thập dữ liệu người dùng. New York Times đã phân tích 20 ứng dụng thời tiết phổ biến để xem chúng thu thập bao nhiêu dữ liệu người dùng và cách thức thực hiện việc đó.

Các ứng dụng thời tiết thu thập nhiều thông tin cá nhân. Ảnh: Make Use Of.

Trong số các ứng dụng được xem xét, 17 app nêu rõ trong chính sách bảo mật rằng sẽ thu thập dữ liệu người dùng cho mục đích quảng cáo. Ngoài ra, 14/20 app sử dụng thông tin vị trí để theo dõi thiết bị. Đây chính là thông tin có giá trị quan trọng đối với các nhà quảng cáo.

AccuWeather, một trong những ứng dụng phổ biến nhất thuộc nhóm này, đã bị phát hiện gửi dữ liệu vị trí của người dùng mà không được phép vào năm 2017. Trên thực tế, như Zdnet đã báo cáo vào thời điểm đó, AccuWeather có thể gửi dữ liệu vị trí cho bên thứ 3 ngay cả khi tính năng chia sẻ vị trí bị tắt.

AccuWeather cũng thu thập thông tin từ các cảm biến trên thiết bị, bao gồm con quay hồi chuyển, gia tốc kế và máy đo độ cao.

Ứng dụng hẹn hò

Một nghiên cứu của Đại học Stanford thực hiện vào năm 2017 cho thấy 39% cặp đôi ở Mỹ quen biết thông qua môi trường Internet. Con số này đã tăng dần qua các năm, khi nhiều ứng dụng hẹn hò như Tinder, Hinge, eHarmony và Bumble trở nên phổ biến hơn.

Nếu bạn đang độc thân và muốn gặp gỡ ai đó thì ứng dụng hẹn hò là một lựa chọn tuyệt vời, đặc biệt là trong thời đại số hóa và đại dịch bùng phát những năm vừa qua. Tuy nhiên, chúng cũng mang đến lo ngại về quyền riêng tư.

Nhiều thông tin nhạy cảm của người dùng bị các ứng dụng hẹn hò chia sẻ qua lại. Ảnh: Cnet.

Theo mặc định, các ứng dụng hẹn hò yêu cầu người dùng tiết lộ nhiều thông tin cá nhân, bao gồm tên, ngày sinh, khuynh hướng tình dục, hình ảnh, số điện thoại, địa chỉ email… để thiết lập tài khoản. Thông thường, đây là những thông tin bạn ngại chia sẻ với người khác.

Nếu muốn tìm một người có cùng sở thích, bạn có thể phải kết nối tài khoản Spotify, Instagram, Facebook, viết tiểu sử cá nhân hóa, thậm chí tiết lộ nơi bạn đã đi học hoặc nói về nghề nghiệp. Đương nhiên, ứng dụng hẹn hò yêu cầu người dùng cung cấp vị trí của họ.

Nhưng đây chỉ là phần nổi của tảng băng. Theo Mozilla Foundation, Tinder không chỉ thu thập dữ liệu người dùng cá nhân mà còn có tiếng xấu trong bảo mật thông tin. Vào năm 2020, một diễn đàn tội phạm mạng đã công khai khoảng 70.000 bức ảnh được đánh cắp từ app này.

Match Group, công ty sở hữu Tinder và một số ứng dụng hẹn hò phổ biến tương tự, khá minh bạch trong chính sách bảo mật của mình. Họ nói rõ thông tin cá nhân của người dùng được chia sẻ giữa các ứng dụng này. Nói cách khác, khi bạn đăng ký Tinder, thì Hinge, Match và OKCupid cũng có dữ liệu.

Bảo vệ quyền riêng tư trong không gian kỹ thuật số

Mặc dù tìm nhiều cách để ẩn danh, người dùng Internet hiện nay vẫn khó tránh khỏi bị rò rỉ thông tin cá nhân. Để hạn chế việc này khi sử dụng các ứng dụng di động, người dùng cần đọc kỹ chính sách quyền riêng tư của app trước khi quyết định cài đặt và chấp thuận điều khoản của nhà phát triển.

Bạn cũng nên hạn chế chia sẻ nội dung cá nhân với người khác trong môi trường Internet, kiểm tra kĩ trước khi truy cập liên kết hoặc mở một tập tin nào đó. Hãy sử dụng mật khẩu mạnh và bật các cài đặt bảo mật bổ sung trên thiết bị hoặc ứng dụng của mình.

(Theo Zing)

Những ứng dụng này sẽ đánh cắp mật khẩu Facebook và tiền mã hóa của bạn

Nếu đang cài một trong số các ứng dụng dưới đây, hãy xóa ngay khỏi điện thoại của bạn để bảo vệ tài khoản Facebook và tiền mã hóa.  

Được cung cấp hoàn toàn miễn phí, ứng dụng nTrust chạy trên các thiết bị sử dụng 2 hệ điều hành phổ biến nhất hiện nay là Android và iOS. Theo thống kê, sau 1 ngày ra mắt, ứng dụng phòng chống lừa đảo nTrust đã có hơn 50.000 lượt tải, tính trên cả 2 hệ điều hành Android và iOS.

Ứng dụng nTrust hỗ trợ người dân phòng chống lừa đảo trực tuyến, thông qua việc cung cấp các chức năng chính như kiểm tra số điện thoại, kiểm tra địa chỉ website (đường dẫn), kiểm tra số tài khoản ngân hàng, quét mã độc và kiểm tra mã QR.

Để sử dụng nTrust, sau khi tải ứng dụng, người dùng cần đăng ký/đăng nhập hệ thống bằng cách nhập số điện thoại của mình trên màn hình đăng nhập của ứng dụng và bấm ‘Tiếp tục’. Lúc này, phần mềm sẽ gửi mã xác thực OTP về số điện thoại đã nhập. Sau khi nhập xong mã OTP, người dùng sẽ đăng nhập vào phần mềm.

Kiểm tra số điện thoại có dấu hiệu lừa đảo, làm phiền

Người dùng có thể kiểm tra số điện thoại theo 2 cách. Trong đó, cách đầu tiên là người dùng nhập số điện thoại vào ô kiểm tra và bấm ‘Kiểm tra’. Khi đó, phần mềm sẽ hiển thị kết quả kiểm tra.

Cách thứ 2 mà người dùng có thể sử dụng để kiểm tra số điện thoại khi nghi ngờ lừa đảo, bị làm phiền là bấm nút ‘Kiểm tra số điện thoại’ tại mục ‘Dịch vụ’ của ứng dụng. Sau đó, người dùng nhập số điện thoại vào ô kiểm tra và bấm ‘Kiểm tra’ để nhận được kết quả.

Kiểm tra website giả mạo, lừa đảo

Theo hướng dẫn của Ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và hợp tác quốc tế thuộc Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, để kiểm tra đường dẫn của 1 website có dấu hiệu lừa đảo, giả mạo hoặc chứa mã độc hay không, người dùng cũng có 2 cách thực hiện.

Theo đó, cách 1 là người dùng bấm vào biểu tượng ‘Kiểm tra website’, nhập đường dẫn website vào ô kiểm tra và bấm ‘Kiểm tra’. Lúc này, ứng dụng sẽ hiển thị kết quả kiểm tra.            

Cách 2 là người dùng bấm nút ‘Kiểm tra website’ tại mục ‘Dịch vụ’, tiếp đó nhập đường dẫn website vào ô kiểm tra, bấm ‘Kiểm tra’ để nhận kết quả. 

Kiểm tra số tài khoản ngân hàng nghi ngờ lừa đảo

Chức năng này của ứng dụng nTrust giúp người dùng kiểm tra xem số tài khoản có nằm trong danh sách số tài khoản lừa đảo hay không, trước khi họ thực hiện giao dịch.

Để kiểm tra, người dùng cần chọn biểu tượng ‘Kiểm tra tài khoản’ ngay phía trên giao diện màn hình ứng dụng; sau đó, nhập số tài khoản, tên ngân hàng vào ô kiểm tra và bấm ‘Kiểm tra’ để nhận kết quả.

Tương tự như với các chức năng kiểm tra số điện thoại và kiểm tra website, để kiểm tra số tài khoản ngân hàng, người dùng cũng có thể chọn dùng cách khác, là ấn vào nút ‘Kiểm tra số tài khoản’ ở mục ‘Dịch vụ’ của ứng dụng. Tiếp đó, người dùng nhập số tài khoản cùng tên ngân hàng vào 2 ô kiểm tra và bấm ‘Kiểm tra’. Lúc này, ứng dụng sẽ hiển thị kết quả kiểm tra tài khoản ngân hàng đó.

Với các trường hợp người dùng nhận được thông báo kết quả là “chưa có thông tin” từ ứng dụng nTrust sau khi dùng các chức năng kiểm tra, theo lý giải của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, điều đó có nghĩa là số điện thoại, số tài khoản hay website mà người dùng đang kiểm tra chưa từng được cộng đồng báo cáo cũng như chưa có trong cơ sở dữ liệu phòng chống lừa đảo của nTrust.

Thời điểm hiện tại, cơ sở dữ liệu phòng chống lừa đảo nTrust đã có hơn 1 triệu bản ghi, được xác minh, tổng hợp từ nguồn dữ liệu của Bộ Công an, Bộ TT&TT, Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức an ninh mạng thành viên của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia.

“Hiệp hội kêu gọi sự chung tay của cộng đồng trong việc làm giàu thêm cơ sở dữ liệu về phòng chống lừa đảo, thông qua việc người dùng sử dụng tính năng tích hợp sẵn trên nTrust để gửi báo cáo số điện thoại, số tài khoản, đường link, ứng dụng nghi ngờ lừa đảo về đơn vị phát triển ứng dụng”, ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và hợp tác quốc tế, chia sẻ với phóng viên VietNamNet.

Bên cạnh đó, ứng dụng phòng chống lừa đảo nTrust cũng hỗ trợ người dùng kiểm tra 1 mã QR có chứa số tài khoản ngân hàng, website lừa đảo hay không. Ngoài ra, người dùng thiết bị chạy hệ điều hành Android có thể dùng chức năng quét mã độc của nTrust để rà quét, phát hiện mã độc hoặc phần mềm giả mạo.

Đáng chú ý, năm 2020, địa phương đã đưa vào vận hành Trung tâm Giám sát an toàn, an ninh thông tin mạng (SOC) để bảo đảm an toàn, an ninh thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, bảo đảm điều kiện vận hành các ứng dụng và cơ sở dữ liệu của tỉnh.

Tính đến nay, tỉnh đã hoàn thành việc triển khai bảo đảm an toàn, an ninh mạng theo mô hình “4 lớp”; điều hành xử lý sự cố, giám sát mã độc tập trung có trên 2.000 máy tính của các cơ quan nhà nước kết nối, đồng bộ dữ liệu về Trung tâm Giám sát An toàn không gian mạng quốc gia. Theo thống kê, trung bình hàng tuần ghi nhận trên 5.900 lượt nhiễm, ảnh hưởng đến trên 30 đơn vị, trên 110 thiết bị thuộc 120 loại mã độc khác nhau.

Tại Trung tâm dữ liệu tỉnh, thống kê của Sở TT&TT Kiên Giang cũng cho thấy, hiện có khoảng 20 hệ thống thông tin, dữ liệu chuyên ngành được cài đặt, vận hành. Hàng tháng ghi nhận có trên 700.000 lượt rà quét tấn công mạng vào các hệ thống thông tin, trong đó Cổng thông tin điện tử tỉnh và các cổng thành phần chiếm trên 80%. Tuy nhiên, những cuộc rà quét tấn công này đã được các thiết bị chuyên dụng chặn đứng kịp thời.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của yếu tố con người, nhân lực trong đảm bảo an toàn các hệ thống thông tin, Sở TT&TT Kiên Giang cho biết, tỉnh đã xây dựng và kiện toàn lực lượng an toàn thông tin tại chỗ, thành lập “Đội ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng” với 19 thành viên là kỹ sư CNTT tại các sở, ngành, huyện, thành phố trong tỉnh.

Tuy nhiên, theo đại diện Sở TT&T Kiên Giang, công tác đảm bảo an toàn thông tin trong các cơ quan nhà nước của Kiên Giang cũng gặp không ít khó khăn, nhất là việc thu hút đội ngũ chuyên trách về an toàn thông tin do thu nhập và chính sách đãi ngộ chưa hấp dẫn.

Bên cạnh đó là khó khăn do kinh phí đầu tư trang thiết bị đảm bảo an toàn thông tin chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao; công tác quản lý đảm bảo an toàn thông tin từ tỉnh đến các địa phương thiếu cơ chế phối hợp…

Trao đổi tại hội thảo, nhấn mạnh an toàn thông tin mạng chính là công cụ để bảo vệ thành quả của chuyển đổi số, đại diện Cục An toàn thông tin chỉ rõ, trước hết các cơ quan, đơn vị cần thống nhất nguyên tắc rằng: "Hệ thống thông tin chưa được kiểm tra, đánh giá an toàn thì chưa đưa vào sử dụng. Các hệ thống dù chạy thử nghiệm nhưng chứa đựng các dữ liệu thật thì vẫn phải tuân thủ đầy đủ quy định như hệ thống chính thức".

Ngoài ra, cần phân loại và phê duyệt hồ sơ đề xuất cấp độ của 100% các hệ thống thông tin thuộc phạm vi đơn vị quản lý; đồng thời triển khai đầy đủ quy định về đảm bảo an toàn thông tin.