'Chế Lan Viên sống lại chắc sẽ rất buồn...'

Dự án tuyệt mật Azorian 

Trong một góc phòng triển lãm vừa khai trương ở Bảo tàng điệp viên thế giới (ISM) tọa lạc ở thủ đô Washington đang có trưng bày một bảng điều khiển tàu ngầm, 1 bộ tóc giả, các bản in chi tiết cùng với 1 đoạn Măng-gan. Cùng với các hiện vật là di tích của một sứ mạng gián điệp vô cùng táo bạo có từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh, viên quản lý bảo tàng, ông Vince Houghton, đã so sánh các hiện vật với  bộ phim 11 tên cướp thế kỷ (Ocean’s 11). Sứ mạng tuyệt mật này được đặt mã danh là Dự án Azorian bao gồm sự tham gia của CIA khi họ ủy thác chế tạo một con tàu dài 188m nhằm trục vớt một chiếc tàu ngầm Liên Xô bị chìm dưới đáy biển, tất cả đều diễn ra hoàn toàn bí mật.

Ông Houghton nhớ lại: “Tôi khó mà tưởng tượng được lại có một quốc gia khác trên thế giới sở hữu sức mạnh đó. Chúng tôi tìm thấy một chiếc tàu ngầm Liên Xô nằm sâu hơn 3 dặm dưới biển. Hãy đến đó và đánh cắp nó!”.

Bắt đầu từ năm 1968, nhiệm vụ đã kéo dài 6 năm khi tàu ngầm tên lửa đạn đạo Liên Xô K-129 đột nhiên mất tích đâu đó tại vùng biển Thái Bình Dương không một lời giải thích. Trong thời kỳ hậu khủng hoảng tên lửa Cuba, cả tàu ngầm của Mỹ và Liên Xô đều rình mò tại các vùng biển mở với nhiều loại vũ khí trên tàu nhằm chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh tiềm năng. Một số báo cáo chỉ ra rằng nguyên nhân chìm có lẽ là do lỗi cơ học chẳng hạn như hệ thống động cơ tên lửa gặp sơ suất, trong khi đó có thời gian Liên Xô cho rằng phía Mỹ chơi xấu.

Sau 2 tháng, Liên Xô tuyên bố hủy việc tìm kiếm K-129 và vũ khí hạt nhân do con tàu đem theo; nhưng phía Mỹ gần đây đã sử dụng công nghệ của Không Lực nhằm xác định tọa độ chính xác của 2 chiếc tàu ngầm chìm: chiếc K-129 nằm ở một nơi cách quần đảo Hawaii khoảng 1500 hải lý về hướng Tây Bắc và chìm sâu 5029m dưới đáy biển.

Bộ tóc giả của ông Vernon Walters, phó giám đốc của CIA dùng để hóa trang khi ông viếng thăm tàu Glomar Explorer. Ảnh: Bảo tàng gián điệp quốc tế.

CIA đánh giá dự án Arozian “không có quốc gia nào trên thế giới thành công khi trục vớt con tàu ngầm với kích cỡ và trọng lượng lớn ở độ sâu như thế”. Xét về nội bộ, cộng đồng tình báo thế giới hết sức cân nhắc về tỷ lệ chi phí siêu đắt đỏ khi tham gia trục vớt so với phần thưởng của một công việc tốn kém và nhiều rủi ro.

Theo ông Vince Houghton, giá trị của tàu ngầm K-129 không chỉ từ các sách mã và các đầu đạn hạt nhân trên boong, mà còn là cơ hội để tìm hiểu sâu hơn về quy trình sản xuất đằng sau những chiếc tàu ngầm của đế quốc địch thủ (Liên Xô). Nếu Mỹ biết về quy trình hoạt động của hệ thống sonar trên tàu K-129, hoặc các cơ chế được giữ im lặng của tàu ngầm, thì họ có thể cải thiện khả năng để phát hiện chúng.

Năm 1967, Liên Xô đã tích lũy một kho vũ khí hạt nhân đủ lớn để 2 cường quốc có được “sự kính trọng tương đương hạt nhân”, theo giải thích của ông Houghton. Kết quả là, người Mỹ rất khao khát có được lợi thế cạnh tranh, mà K-129 có lẽ là đích ngắm lý tưởng. CIA đã không ngừng động não về một số phương pháp nghe có vẻ không tưởng nhằm phục hồi tàu ngầm.

Một trong số các đề xuất đó là thổi một lượng khí đủ lớn xuống đáy biển để nhấc chiếc tàu ngầm lên mặt nước hoặc chế tạo một móng vuốt khổng lồ để túm lấy thân tàu ngầm và lôi chiếc K-129 vào trong “bể mặt trăng” là bụng của một con tàu khổng lồ.

Ban đầu, dự án Azorian tự tin rằng sẽ có ít nhất 10% cơ hội thành công. (Tỷ lệ này đã tăng lên khi dự án Azorian sắp hoàn thành). Thực tế, người Mỹ cũng lo ngại chuyện dự án của họ có thể vi phạm bản quyền nếu Liên Xô cũng có một kế hoạch cứu chiếc tàu chìm.

Con tàu của tỷ phú bí ẩn

Một phần của bảng điều khiển được trục vớt từ tàu ngầm K-129 trong Dự án Azorian. Ảnh: Bảo tàng gián điệp quốc tế.

Nhằm tránh những căng thẳng ngoại giao và giữ bí mật tuyệt đối về một sứ mạng bí mật, CIA đã kỳ công dựng nên một câu chuyện ly kỳ với sự giúp sức của tỷ phú bí ẩn Howard Hughes. Ông trùm hàng không này đã vịn vào sự bất lực của mình để chế tạo ra một chiếc tàu dài 188m và đặt tên cho nó là Hughes Glomar Explorer, rồi quảng cáo rùm beng rằng con tàu sẽ được dùng làm tàu nghiên cứu khai thác biển sâu.

Năm 1972, một buổi tiệc rượu sâm-banh và báo chí được mời vào cuộc nhằm “kỷ niệm” con tàu. Lúc con tàu nhổ neo, dong buồm đi từ Pennsylvania đến vùng biển gần Bermuda để thử nghiệm vào năm 1973, tờ báo Los Angeles Times đã giật tít về con tàu “bao phù một tấm màn bí mật” và “đang quan sát”, “phóng viên không được cho phép dự buổi lễ xuất hành, cùng các chi tiết của điểm đến và sứ mạng đích thực của con tàu”. Rõ ràng, công chúng và báo giới đều đều bị choáng ngợp trước danh tiếng của tỷ phú Hughes.

Kế đó, con tàu Glomar Explorer đã đến vùng biển Thái Bình Dương quanh Nam Mỹ - bởi vì tuyến đường này quá rộng để vượt qua ngả kênh đào Panama. Sau một vài sự cố nhỏ (Mỹ hậu thuẫn cho cuộc đảo chính Chile vào năm 1973 xảy ra cùng ngày khi 7 kỹ thuật viên như một cách tình cờ đã cố gắng lên boong tàu ngay tại thành phố cảng Valparaiso (Chile), tàu Glomar Explorer đã đến Long Beach (California), nơi nó bốc dỡ lên tàu hơn 20 cái thùng chứa đầy thiết bị (phòng tối, máy xử lý giấy, xử lý chất thải hạt nhân) nhằm phân tích các thành phần của tàu ngầm K-129. Trong lúc đó, một nhóm chế tạo chiếc móng vuốt (biệt danh là “Clementine” và được gọi chính thức là “Cỗ xe bắt giữ”) đặt trên một chiếc sà lan nổi khổng lồ có tên là HMB-1 tại thành phố Redwood (California).

Mùa Xuân năm 1974, sà lan HMB-1 đã bắt kịp tàu Glomar Explorer ở ngoài khơi đảo Catalina, miền Nam California. Sà lan HMB-1 mở phần mái của nó, còn con tàuGlomar Explorer đã mở khoang bụng “bể mặt trăng” nơi có đặt cái móng vuốt khổng lồ.

Kế đó, sà lan HMB-1 được tách ra và quay trở lại thành phố Redwood, hành động này đã không được chú ý. Mùa Hè năm 1974, được sự phê chuẩn của Tổng thống Richard Nixon, tàu Glomar Explorer tiến đến tọa độ được cho là có xác tàu ngầm chìm K-129. Tại thời điểm này, Chiến tranh lạnh đã lên đến đỉnh điểm, khi đó có 2 tàu ngầm riêng rẽ của Liên Xô (cũng chở theo các thiết bị tình báo) đã giám sát chặt chẽ “con tàu khai thác” khi nó hoạt động nhằm trục vớt tàu ngầm. Có thời điểm, các thành viên trên tàu Glomar đã chất đống những cái thùng lên boong tàu nhằm ngăn chặn sự hạ cánh của một chiếc trực thăng.

Nhiệm vụ vẫn tiếp tục không bị phát hiện khi 274 mẫu ống thép nặng căng ra giữa cái vuốt và con tàu đang dần được kéo trở lại. Khi đó chiếc tàu Liên Xô đang di chuyển không xa. Sau một tuần chậm chạp, Dự án Azorian cơ bản đã hoàn tất trong việc trục vớt tàu ngầm K-129, nhưng chỉ là 1 phần của nó.

Theo cuốn sách “Dự án Azorian: CIA và việc trục vớt K-129” có đồng tác giả là sử gia Norman Polmar và giám đốc tài liệu Michael White, khoảng giữa thời gian trục vớt đã có vài cánh tay cùng tham gia vào việc giữ lấy con tàu ngầm bị vỡ, và một phần lớn của K-129 đã rơi trở lại xuống đáy biển.

Trong khi báo giới và các sách lịch sử đang rất quan tâm tới những thành phần đáng thèm muốn của tàu ngầm, như phòng mã – đã bị chìm – thì ông Houghton lại có một cái nhìn hoài nghi đối với các chi tiết xoay quanh dự án phô trương đã bị thất bại. Ông Houghton giải thích: “Khôn ngoan quá hóa khôn lỏi. CIA nghĩ rằng mọi người đã hiểu, chỉ mình họ cố tình không hiểu”.

Nhiều chi tiết trong câu chuyện đã lấy nguồn từ các tài liệu được phân loại của CIA và gần đây đã công bố các tài liệu lịch sử, nhưng vẫn còn có những phát hiện từ sứ mạng hiện vẫn đang được phân loại, còn CIA có thể có lý do để cố tình xáo trộn câu chuyện, cổ xúy cho sự hoài nghi tiếp diễn.

Những bí ẩn dần lộ diện

Tuy nhiên chúng ta biết rằng tàu Glomar Explorer đã trục vớt được một vài xác thủy thủ tàu ngầm K-129, có lẽ họ được an táng ngoài biển theo nghi thức quân sự, CIA đã quay phim và trao trả cho Liên Xô 20 năm sau đó.

Sự trùng hợp ở đây là, công tác trục vớt cũng mang về một số mẫu măng-gan ngay dưới đáy biển, loại vật liệu mà tàu Glomar Explorer đang muốn nghiên cứu. Mỹ dường như đã thoát khỏi nghi án một vụ cướp tàu ngầm hết sức kỳ diệu. Thư ký quốc phòng của Tổng thống Gerald Ford, ông James Schlesinger phát biểu trong một cuộc họp ở Nhà Trắng rằng: “Sứ mạng trên cả kỳ diệu!”.

Tuy nhiên vào đầu năm 1975, sau khi xảy ra một vụ cướp ngẫu nhiên tại Tổng hành dinh nghiệp đoàn Summa của tỷ phú Howard Hughes, vụ cướp được viết thành tiêu đề trên tờ Los Angeles Times và đài truyền hình quốc gia. Sứ mạng tuyệt mật đã bị bể dưới tài điều tra của Seymour Hersh, phóng viên kỳ cựu của tờ báo New York Times khi ông theo dõi vụ việc từ đầu năm 1973, nhưng nhận lệnh ngầm của giám đốc CIA là William Colby nhằm cố gắng tìm cách tránh đánh động dư luận.

Vụ việc bại lộ cũng đủ sức cảnh báo cho Liên Xô và “làm phiền nhiễu” Tổng thống Ford, theo cách nói của ông. Dự án Matador, kế hoạch trục vớt phần còn lại của tàu ngầm K-129 rõ ràng đã bị xáo trộn khi tin tức về nó đã bị rò rỉ khiến dự án bị thất bại và xuất hiện những lời đồn đại. Ông Houghton nhấn mạnh về số tiền 300 triệu USD dùng để chi cho sứ mạng trục vớt. CIA cũng đối mặt với một tình huống ngoại giao khó xử vào mùa Xuân năm 1973.

Bị thúc ép bởi Đại sứ Liên Xô ở Mỹ và đạo luật tự do thông tin (FOIA) yêu cầu các nhà báo – họ muốn tránh trực tiếp thừa nhận rằng chính phủ Mỹ đã đánh cắp trái phép chiếc tàu ngầm từ sự giám sát của Liên Xô – phải có trách nhiệm trả lời bằng cách nào đó. Ông Houghton phân trần: “Chính phủ Mỹ không muốn làm Liên Xô lúng túng, chủ yếu là bởi vì muốn bình thường hóa ngoại giao, và cũng bởi vì Liên Xô sẽ đáp trả thông qua “các lệnh trừng phạt hay tấn công vào lãnh thổ”. 

Trong một nỗ lực nhằm thắt chặt nỗ lực ngoại giao và tuân thủ các yêu cầu của FOIA, vụ việc Glomar đã được trả lời theo cách không phủ nhận hay từ chối. Về vụ việc này, sử gia M. Todd Bennett nói rằng đó là “hoạt động tăng cường căng thẳng theo cái cách của “Chiến tranh tình báo”, một động thái ăn miếng trả miếng giữa các cơ quan tình báo Mỹ và Liên Xô”.

Tháng 5/1973, Liên Xô đã tăng cường lượng bức xạ vi sóng tại Đại sứ quán Mỹ ở Moscow. 45 năm sau ngày diễn ra hoạt động tàu Glomar Explorer tham gia vào trục vớt tàu ngầm K-129 từ đáy biển, Dự án Azorian vẫn giữ nguyên là một huyền thoại trong cộng đồng tình báo”, ông Houghton nhận xét. Những chiếc tủ kính cho thấy loại phục trang mà các thủy thủ đoàn của tàu ngầm K-129 đã từng mặc trên tàu, nó là một dạng đai khóa an toàn được đánh giá cao, một phong vũ biểu từ con tàu và thậm chí là cả một bộ tóc giả của phó giám đốc CIA, ông Vernon Walters đã đội nó nhằm giả trang khi viếng thăm tàu Glomar Explorer, hay bản khắc chi tiết từng được dùng để thiết kế nên con tàu mà ngày nay không hoạt động nữa.

Dự án Azorian rất nổi bật mà theo giải thích của ông Houghton thì nó chứa đầy tham vọng và được đảm bảo không được để thất bại. Và mặc dù chỉ có một phần của tàu ngầm được trục vớt nhưng con tàu vẫn được chế tạo, đáng kể là nơi đặt chiếc vuốt khổng lồ trải ra đại dương. Dự án Azorian được giữ bí mật suốt 7 năm. Bảo tàng gián điệp quốc tế đánh giá Dự án Azorian là một sự đổi mới, một minh họa của việc làm thế nào mà “các thách thức không thể giải quyết” trong thế giới tình báo, lại có thể giải quyết bằng các tiến bộ công nghệ và sự sáng tạo.

Theo Dân Việt

Ông Kim Jong Un sẽ có các cuộc hội đàm quan trọng với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến công du Bắc Kinh kéo dài 3 ngày. Ảnh: SCMP

Hãng thông tấn Yonhap của Hàn Quốc trích dẫn các nguồn thạo tin cho biết thêm, đoàn tàu chở lãnh đạo Triều Tiên đã di chuyển qua khu vực biên giới với Trung Quốc lúc 22h15 tối 7/1 và dự kiến sẽ tới Bắc Kinh vào lúc 10h sáng nay, 8/1. An ninh đang được siết chặt tại thủ đô của Trung Quốc, nơi ông Kim dự định sẽ có các cuộc gặp quan trọng với Chủ tịch nước chủ nhà Tập Cận Bình.

Mặc dù đa phần giới truyền thông mô tả chuyến công du Trung Quốc lần này của người đứng đầu Bình Nhưỡng là "bất ngờ", nhưng các nhà quan sát tin, chuyến đi thực tế đã được lên lịch kỹ lưỡng.

Theo Tân Hoa xã, ông Kim thăm chính thức Bắc Kinh từ ngày 7 - 10/1 theo lời mời của ông Tập. Trong khi đó, Harry Kazianis, Giám đốc phụ trách nghiên cứu quốc phòng tại Trung tâm Lợi ích quốc gia ở Washington nhận định, động thái nhiều khả năng nhằm giúp ông Kim xem liệu Trung Quốc có sẵn sàng nới lỏng việc áp dụng các biện pháp trừng phạt của Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hợp Quốc chống Triều Tiên hay không.

Nói một cách khác, ông Kim muốn biết liệu ông Tập có nới lỏng sự tham gia của Bắc Kinh vào chương trình cấm vận Bình Nhưỡng hay không.

Ông Kazianis cho rằng, kết quả đánh giá này rất quan trọng vì nó sẽ giúp nhà lãnh đạo Triều Tiên hiểu rõ ông có thể tiến xa tới mức nào khi đối phó với chiến dịch gia tăng áp lực của Mỹ, nếu chính quyền Tổng thống Donald Trump từ chối nhượng bộ.

Tại hội nghị thượng đỉnh lịch sử Mỹ - Triều tháng 6/2018 ở Singapore, ông Kim và ông Trump đã đồng ý về việc Mỹ đảm bảo an ninh cho Triều Tiên để đổi lấy việc giải trừ hạt nhân hóa hoàn toàn. Tuy nhiên, sau đó, giới chức Mỹ và Triều Tiên liên tục tố nhau không có các hành động cần thiết để hiện thực hóa những cam kết đã đạt được. Bản thân lãnh đạo Nhà Trắng cũng tuyên bố, Chính phủ Mỹ sẽ duy trì các biện pháp trừng phạt Bình Nhưỡng trong khi hai bên tiếp tục đàm phán.

Tại một cuộc phỏng vấn với CNBC ngày 7/1, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định, bất chấp căng thẳng thương mại Mỹ - Trung hiện tại, Bắc Kinh đã ủng hộ thúc đẩy phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Trong các cuộc thương lượng về an ninh ngoại giao song phương ở Washington hồi tháng 11 năm ngoái, cả Mỹ và Trung Quốc đều "cam kết tiếp tục hợp tác và triển khai đầy đủ, nghiêm ngặt các nghị quyết liên quan của HĐBA" về Triều Tiên.

Song, theo báo South China Morning Post, cùng với Nga, một nước thành viên thường trực HĐBA khác, Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng kêu gọi giảm nhẹ các lệnh cấm vận Triều Tiên, đặc biệt căn cứ vào "những diễn biến tích cực" tiếp sau hội nghị thượng đỉnh Trump - Kim lần đầu tiên.

Giới quan sát chỉ ra rằng, lãnh đạo Triều Tiên thường công du Trung Quốc trước các sự kiện ngoại giao quan trọng của nước này. Cụ thể, ông Kim đã đến Trung Quốc 3 lần để gặp ông Tập trong năm 2018. Các cuộc tiếp xúc đó đều diễn ra trước và sau hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Trump và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in.

Lần này, ông Kim tới Trung Quốc đúng vào lúc có nhiều thông tin về việc Mỹ và Triều Tiên đang xúc tiến đàm phán tổ chức hội nghị thượng đỉnh lần hai giữa nguyên thủ hai nước. Sự kiện cũng diễn ra đúng vào lúc Mỹ và Trung Quốc bắt đầu vòng thương lượng mới nhằm chấm dứt chiến tranh thương mại.

Nhà phân tích Kazianis tin, thời điểm của chuyến công du đã được tính toán kỹ. Theo ông, nhà lãnh đạo Triều Tiên muốn nhắc nhở chính quyền của Tổng thống Mỹ Trump rằng Bình Nhưỡng còn có các lựa chọn ngoại giao và kinh tế khác, ngoài những gì Washington và Seoul có thể đem lại. Trung Quốc, đồng minh thân cận và cũng là đối tác thương mại quan trọng nhất của Triều Tiên, có thể vô hiệu hóa chiến lược "gia tăng áp lực tối đa" của ông Trump với Bình Nhưỡng.

Trong khi đó, với Trung Quốc, họ có thể cảnh báo Mỹ về việc Bắc Kinh đang nắm trong tay "quân cờ Triều Tiên", có thể tung ra khi phù hợp để đấu với Washington.

Tuấn Anh

Nguồn Jeunes Footuex cho hay, MUmuốn ký thủ thành Jan Oblak của Atletico Madrid để thay thế De Gea.

De Gea vẫn chưa thực sự thuyết phục được HLV trưởng Erik ten Hag kể từ khi ông đến dẫn dắt MU vào mùa hè.

Trước khi cựu thuyền trưởng Ajax nắm Quỷ đỏ, đã có những hoài nghi liệu De Gea có phù hợp với lối chơi của nhà cầm quân này, bởi hạn chế khả năng chơi chân.

De Gea đã mắc lỗi tệ hại ở trận MU thua thảm Brentford 0-4.

Hợp đồng hiện tại của De Gea với MU có thời hạn đến cuối mùa giải.

Quỷ đỏ dự kiến kích hoạt điều khoản gia hạn thêm 12 tháng, để tránh mất trắng, nhưng đồng thời cũng có kế hoạch xa hơn.

MU được loan báo có kế hoạch đề nghị Oblak mức lương 18 triệu euro/năm để kéo anh rời khỏi Madrid đến chơi bóng ở Premier League.

Moises Caicedo ‘tỏ tình’ thêm Chelsea

Sau khi thổ lộ “Ước mơ của tôi là được chơi cho MU. Antonio Valencia là một tấm gương để nói theo”,Moises Caicedo giờ thêm ‘tỏ tình’ với Chelsea, nơi mà ông thầy Potter vừa chuyển đến.

Ole trích lời tiền vệ Brighton: “Tôi nghĩ Chelsea là một trong những đội bóng hay nhất thế giới và không ai có thể từ chối lời đề nghị từ họ hay bất kỳ CLB nào khác như vậy.

Sẽ là một giấc mơ được góp mặt trong những đội bóng xuất sắc nhất thế giới và thành công ở đó”.

Arsenal là đội quan tâm ký Caicedo hồi hèhơn cả, nhưng có vẻ như tiền vệ Ecuador muốn tái ngộ HLV Potter ở Stamford Bridge.

Milan xác nhận Chelsea hỏi mua Rafael Leao

Giám đốc kỹ thuật AC Milan, Paolo Maldini xác nhận, Chelseađã hỏi mua Rafael Leao hồi hè nhưng CLB đã từ chối bán.

Theo Fabrizio Romano, Maldinho cho biết: “Chelsea chưa gửi đề nghị chính thức cho Leao, nhưng họ đã hỏi mua cậu ấy bằng lời nói và tất nhiên, chúng tôi đã từ chối.

Leao biết rằng, cách tốt nhất để cải thiện bản thân là tiếp tục ở lại AC Milan. Chúng tôi muốn làm những điều tuyệt vời với Leao trong kế hoạch của mình”.

Chelsea được cho hỏi mua Leao với giá 80 triệu euro và bị Milan từ chối tức thì. Nhà vô địch Serie A được cho sẽ không bán cầu thủ này dưới mức phí giải phóng là 150 triệu euro.

Chelsea được cho chưa từ bỏ kế hoạch ký Leao, trong khi Man City cũng nhảy vào tranh đua.

Leao còn thỏa thuận với Milan đến hè 2024 nhưng đàm phán gia hạn đôi bên bị ngưng trệ.

MU đạt thỏa thuận Gakpo, Chelsea tranh Mbappe