Những chia sẻ, bàn bạc tại Davos, một “ngôi làng toàn cầu” (global village) đã mang đến những niềm tin, những trao đổi tích cực, những kết nối mở cho tất cả mọi người, mọi tầng lớp và mọi tiếng nói của cuộc sống.

Trong bài phát biểu khai mạc của mình [1], GS Schwab nhấn mạnh đến cuộc cách mạng công nghệ lần 4, những tác động to lớn đối với công việc, xã hội, quan hệ đa chiều giữa các tầng lớp khác biệt về thu nhập.

Đồng thời, ông cũng nêu ra những mô hình với các chính phủ, các tổ chức những trách nhiệm của xã hội, đặc biệt là vai trò của những nhà lãnh đạo trẻ, của những doanh nghiệp xã hội.

Vậy, trong bối cảnh thách thức này, những kỹ năng nào sinh viên cần có ở Thế kỷ 21?

Hình ảnh chụp từ WEF

Sau đây là 3 nhóm kỹ năng mà WEF khuyến cáo sinh viên thế kỷ 21 cần phải có:

Nhóm 1: Những kiến thức nền tảng (bằng cách nào sinh viên áp dụng các kỹ năng này vào trong từng công việc hàng ngày)

Nhóm này gồm 6 kỹ năng và kiến thức nền tảng:

1. Kiến thức ngôn ngữ

2. Số và Toán

3. Kiến thức khoa học

4. Kiến thức ICT – Công nghệ thông tin và truyền thông (Information and communication technology)

5. Kiến thức tài chính

6. Kiến thức văn hóa và dân sự

Nhóm 2: Những kỹ năng (bằng cách nào sinh viên tiếp cận và giải quyết các thách thức phức tạp)

7. Tư duy phản biện và giải quyết vấn đề

8 Sáng tạo

9 Giao tiếp

10 Hợp tác và liên kết

Nhóm 3: Những tính cách chất lượng

11. Tò mò

12. Sáng kiến

13. Kiên trì

14. Thích ứng hoàn cảnh

15. Năng lực lãnh đạo

16. Có khả năng nhận thức năng lực xã hội và văn hóa

Trong 16 nhóm kiến thức và kỹ năng nêu trên, hầu hết (ngoài các kiến thức nền tảng), các kỹ năng “mềm” được ghi nhận là chủ đạo trong năng lực cá nhân sinh viên cần phát triển trong thế kỷ 21.

Với các nền giáo dục tiên tiến, sẽ không có môn học nào chỉ để nói về năng lực lãnh đạo hay phát triển trí tò mò, mà bản thân tất cả các kỹ năng mềm được lồng ghép trong yêu cầu về dạy và học của từng môn kiến thức cơ bản, đặc biệt hữu dụng trong việc giảng dạy các môn tích hợp.

Yêu cầu về sáng tạo và giải quyết vấn đề qua những tư duy phản biện là một phần then chốt của giáo dục mới, giáo dục cho con người của thế kỷ mới.

Những nhà giáo và cơ quan quản lý giáo dục cần thực sự đặt học sinh vào trung tâm của chương trình, coi học sinh là đối tác trong quá trình giảng dạy, và qua đó, nhiệm vụ khó khăn nhất không chỉ là truyển tải kiến thức, mà làm sao học sinh có thể đặt ra những câu hỏi nằm ngoài kiến thức đã học, có khả năng giải quyết những mâu thuẫn, những thách thức thực tiễn trong cuộc sống hàng ngày của các em.

Theo GS. Linda Darling-Hammond [3], hiện tại, một trong những thách thức đối với dạy và học, nhằm giúp cho học sinh có được các kỹ năng trên là “do bởi các kỳ kiểm tra trước đây đã được thiết kế không phải để đo lường các kỹ năng (kỹ năng lao động cho thế kỷ 21 – ND), chúng ta cần nỗ lực để xây dựng hệ thống đánh giá mới mà có thể đánh giá tiến bộ của học sinh hướng đến những đánh giá mà đại học và nghề nghiệp, công việc yêu cầu sau này đòi hỏi”.

Với việc Bộ Giáo dục – Đào tạo hiện đang chuẩn bị thay đổi chương trình giáo dục phổ thông [4], tôi hy vọng là chương trình mới và cách đánh giá mới học sinh của chúng ta có thể phản ánh được những kiến thức và kỹ năng cơ bản mà WEF và các chuyên gia giáo dục thế giới đã nêu ra.

Chúng ta không thể “lại chậm” trong chuyến tàu giáo dục cho tương lai của đất nước.

• Nguyễn Thị Lan Hương(NewAsia Global Learning)

Tài liệu tham khảo:

[1] Bài phát biểu khai mạc của GS. Klaus Schwab – Giám đốc Điều hành WEF. Tham chiếu https://www.weforum.org/events/world-economic-forum-annual-meeting-2017/sessions/welcome-message-by-the-executive-chairman-2017

[2] WEF – 21st century skills future jobs students need – Tham chiếu https://www.weforum.org/agenda/2016/03/21st-century-skills-future-jobs-students/

[3] Linda – Darling- Hammond – Now we confront real equity challenge: Providing access 21st century learning - Tham chiếu https://learningpolicyinstitute.org/blog/now-we-confront-real-equity-challenge-providing-access-21st-century-learning

[4] Công bố về Đề Án Đổi Mới Giáo dục Phổ thông – Vietnamnet. Tham chiếu http://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/tuyen-sinh/80-trieu-usd-ho-tro-doi-moi-giao-duc-pho-thong-352445.html

Ông Lê Hồng Đăng đã trình bày lịch trình di chuyển dự kiến là sang Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Pháp và Đức. Thời gian đi dự kiến từ ngày 21/6/2022 đến ngày 01/7/2022 sẽ về lại Việt Nam. Nhưng đến ngày 24/6/2022, ông Đăng gặp phải sự cố bất khả kháng tại Tây Ban Nha. Vì thế Hồng Đăng phải ở lại để giải quyết mà không thể bay về Việt Nam như dự kiến trước đó. Đến ngày 6/8/2022 ông Đăng mới về đến Việt Nam. 

Đến nay qua bản tường trình, ông Lê Hồng Đăng đã nhận thức được việc thiếu sót trong vấn đề hoàn thành thủ tục xin nghỉ phép đi nước ngoài đối với đơn vị. Ông Lê Hồng Đăng có gửi lời xin lỗi đến Ban Giám đốc Nhà hát và xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước vi phạm của mình. 

Sau khi nhận được bản tường trình của diễn viên Hồng Đăng, Nhà hát Kịch Hà Nội đã có công văn báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội. 

Chú thích: Festival “Sáng tạo trẻ” 2016 được tổ chức tại Vĩnh Phúc tối ngày 10/12. Ảnh: Nguyễn Thảo

Festival “Sáng tạo trẻ” nhằm khuyến khích, cổ vũ đoàn viên, thanh niên phát huy các sáng kiến, ý tưởng sáng tạo, cải tiến kỹ thuật hợp lý hóa sản xuất, làm chủ khoa học và công nghệ; đồng thời động viên, tôn vinh những cá nhân, tập thể có công trình, sản phẩm sáng tạo tiêu biểu toàn quốc.

Năm nay, ban tổ chức nhận được 219 hồ sơ đề cử của 44 tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc. Từ đó, hội đồng chấm giải đã bình chọn và chọn ra 34 hồ sơ tiêu biểu xuất sắc để tuyên dương, khen thưởng. Các sản phẩm được nhận giải gồm có các lĩnh vực: công nghiệp, công nghệ thông tin, y tế, môi trường và một số lĩnh vực khác.

Theo nhận định của ban tổ chức, các công trình, sản phẩm được tuyên dương năm nay có chất lượng khá đồng đều, đa dạng trên nhiều lĩnh vực, ngành nghề. Trong đó có một số sản phẩm nổi bật như: Cải tiến hệ đà giáo thi công khối cạnh trụ công trình cầu sông Rút, Quảng Ninh; Thiết bị giao tiếp thông minh dành cho người khuyết tật MultiGlass; Hệ thống cảnh báo xâm nhập mặn - Ứng phó với biến đổi khí hậu; Phần mềm học tiếng Anh Monkey Junior…

Phát biểu tại lễ tuyên dương, ông Nguyễn Anh Tuấn – Bí thư Trung ương Đoàn – khẳng định, 34 công trình, đề tài, giải pháp, sản phẩm sáng tạo được tuyên dương, khen thưởng là đại diện tiêu biểu cho hàng chục ngàn đề tài, sáng kiến, hàng trăm ngàn công trình, phần việc thanh niên, tiêu biểu cho nhiệt huyết, trí tuệ và khát khao cống hiến của tuổi trẻ cho công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước.

“Sáng tạo là phẩm chất của thanh niên”, ở đâu có thanh niên thì ở đó có hoạt động lao động sáng tạo”. Trong bối cảnh đất nước đang tiến bước vào giai đoạn hội nhập quốc tế, trước cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và tiến trình toàn cầu hóa đang diễn ra vô cùng mạnh mẽ, việc phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu”.

Bí thư Đoàn cũng cho biết, trong thời gian tới, các cấp bộ Đoàn sẽ triển khai sâu rộng hơn nữa phong trào “Sáng tạo trẻ” trong tất cả các đối tượng thanh niên.

“Tuổi trẻ Việt Nam hiện nay có rất nhiều tiềm năng, cơ hội và lợi thế so với những thế hệ đi trước. Toàn cầu hóa và Internet đã tạo ra sự khác biệt, đã xóa bỏ khoảng cách địa lý và ranh giới quốc gia, tạo ra những cơ hội bình đẳng trong tiếp thu và học hỏi những tiến bộ của nhân loại”.

“Thanh niên Việt Nam ngày nay được đào tạo bài bản, có cơ hội tiếp xúc với những phương thức giáo dục tân tiến khác nhau, tận dụng được công nghệ thông tin, tiếp thu được những cái mới nhất, cái hay nhất của thế giới, vì thế đang có những lựa chọn và cơ hội rất tốt cho sáng tạo, ứng dụng và khởi nghiệp”.

• Nguyễn Thảo

Mark nhận thấy điều gì đó không ổn với đứa con mới biết đi của mình. Dương vật của đứa bé bị sưng.

Đó là một đêm thứ sáu của tháng 2/2021. Vợ của Mark gọi cho một y tá tư vấn để lên lịch khám bệnh. Tuy nhiên, y tá nói gửi ảnh để bác sĩ xem qua vì đang trong thời kỳ đại dịch.

Vợ chồng Mark chỉ đơn giản thực hiện theo yêu cầu của dịch vụ y tế. Tuy vậy, họ không ngờ rằng các công ty công nghệ lại thu thập dữ liệu này và gắn mác hành động lạm dụng trẻ em. Điều này đã để lại nhiều vấn đề cho Mark khi toàn bộ nhật ký liên lạc, email và ảnh của anh đều nằm trong diện kiểm tra của cảnh sát.

Vi phạm nghiêm trọng

Vấn đề của con trai Mark được giải quyết đơn giản, khi bác sĩ chẩn bệnh qua ảnh, kê đơn thuốc kháng sinh. Cậu bé nhanh chóng khỏi bệnh. Tuy nhiên, vấn đề với Mark nghiêm trọng hơn nhiều.

Mark là một người phụ thuộc rất nhiều vào Google. Anh đồng bộ hóa các cuộc hẹn với vợ mình trên Lịch Google. Camera trên smartphone Android của Mark cũng sao lưu ảnh và video lên Google Cloud. Thậm chí, anh còn có gói điện thoại với Google Fi, một dịch vụ viễn thông.

2 ngày sau khi chụp ảnh con trai mình, điện thoại của Mark nhận thông báo tài khoản của anh đã bị vô hiệu hóa vì “nội dung độc hại” và “vi phạm nghiêm trọng chính sách của Google”. Khi bấm vào mục tìm hiểu thêm, Mark phát hiện ra lý do “lạm dụng và bóc lột tình dục trẻ em”.

Mark cho biết anh rất bối rối nhưng sau đó nhớ ra bệnh nhiễm trùng của con trai mình. “Ôi, có lẽ Google cho rằng đó là phim khiêu dâm trẻ em”, Mark nghĩ.

Mark cho biết Google đã vô hiệu hóa toàn bộ tài khoản của anh, chỉ vì anh chụp ảnh con trai mình và gửi cho bác sĩ. Ảnh: New York Times.

Trước đó, Mark từng làm kỹ sư phần mềm cho một công ty công nghệ lớn với nhiệm vụ gỡ bỏ nội dung vi phạm quy định. Do đó, anh biết những hệ thống kiểu này thường có con người đứng sau nhằm đảm bảo chúng không mắc lỗi. Mọi chuyện đều có thể được giải quyết nếu báo cáo trực tiếp với kỹ sư phụ trách.

Mark điền vào một biểu mẫu để yêu cầu Google xem xét lại quyết định khóa tài khoản nhưng bị từ chối. Anh cho biết mình không thể truy cập Gmail, thông tin liên lạc và cả tài khoản Google Fi. Ngoài ra, nếu không có quyền truy cập vào các tài khoản Google, anh không thể đăng nhập vào các tài khoản khác vì phần lớn đều cần mã xác thực trong email, trong đó có cả tài khoản ngân hàng.

"Càng bỏ nhiều trứng vào một rỏ, rủi ro càng cao", Mark chia sẻ.

Chỉ vài ngày sau khi Mark gửi khiếu nại, Google phản hồi họ sẽ không khôi phục tài khoản cho anh. Gã khổng lồ công nghệ không giải thích gì thêm.

Không chỉ Google từ chối trong việc cấp quyền truy cập tài khoản, Mark cũng bị cảnh sát điều tra mặc dù đã giải thích lý do.

Cách Google gắn cờ

Một kịch bản tương tự cũng diễn ra ở Texas khi anh Cassio, cha của một đứa trẻ mới biết đi, than phiền về việc bị Google gắn nhãn lạm dụng trẻ em. Theo yêu cầu của bác sĩ nhi khoa, Cassio đã sử dụng smartphone Android để chụp ảnh phần nhạy cảm của con mình và được sao lưu tự động vào Google Photos. Sau đó, anh gửi hình ảnh cho vợ qua ứng dụng trò chuyện của Google.

Hành động này vô tình khiến Cassio bị khóa toàn bộ tài khoản. Anh cho biết mình đang định mua một căn nhà mới và việc bị vô hiệu hóa tài khoản khiến người môi giới bất động sản nghĩ Cassio lừa đảo.

Công nghệ PhotoDNA của Microsoft giúp phát hiện và loại bỏ hàng nghìn bức hình lạm dụng trẻ em. Tuy vậy, nó không thể nhận diện được tình huống thực tế đằng sau đó. Ảnh: Microsoft.

Hàng triệu hình ảnh trẻ em bị bóc lột hoặc lạm dụng tình dục được các ông lớn công nghệ gắn cờ mỗi năm. Trong năm 2021, Google đã xử lý hơn 600.000 báo cáo về tài liệu lạm dụng trẻ em và vô hiệu hóa tài khoản của hơn 270.000 người dùng.

Công nghệ PhotoDNA là mấu chốt trong việc càn quét các hình ảnh trái quy định. Đây là một công cụ chuyển đổi hình ảnh thành dạng mã kỹ thuật số và có thể phát hiện các bức ảnh lạm dụng trẻ em, ngay cả chúng đã bị thay đổi. PhotoDNA được Microsoft phát hành vào năm 2009 và giúp nhiều công ty công nghệ lớn phát hiện các bức ảnh độc hại.

Năm 2018, Google công bố hệ thống dùng AI để nhận biết những bức ảnh lạm dụng trẻ em, kể cả khi chúng chưa từng được đăng lên mạng. Hãng mở công cụ này cho nhiều công ty khác sử dụng, như Facebook.

Khi một nhân viên kiểm duyệt nội dung của Google xem xét lại báo cáo từ hệ thống tự động, họ sẽ xác nhận liệu ảnh hoặc video có phải nội dung xâm hại trẻ em không. Nếu có, tài khoản sẽ bị khóa ngay lập tức, các dữ liệu khác trong tài khoản bị kiểm tra, và người dùng sẽ bị báo cáo lên CyberTipline, trung tâm xử lý các vấn đề xâm hại trẻ em trên mạng tại Mỹ.

Theo dữ liệu của CyberTipline, tổ chức này ghi nhận hơn 29,3 triệu báo cáo về lạm dụng trẻ em vào năm ngoái. Fallon McNulty, quản lý của CyberTipline, cho biết hầu hết báo cáo đều là những hình ảnh trùng lặp và vẫn xuất hiện trên Internet. Do đó, họ phải ưu tiên giúp đỡ những nạn nhân mới và gửi thông tin đến cơ quan chức năng.

Vào năm 2021, CyberTipline cho biết họ đã gửi tới các cơ quan chức năng hơn 4.260 nạn nhân là trẻ em. Con trai của Mark và Cassio đều được tính trong số này, mặc dù cha của những đứa trẻ không có mục đích xấu.

Sau tai nạn của Mark, vợ anh cũng nhanh chóng xóa hết những bức hình chụp bộ phận nhạy cảm của con trong iPhone vì sợ Apple sẽ có hành động tương tự. Cuối năm 2021, Apple công bố kế hoạch quét dữ liệu iCloud của người dùng để tìm bằng chứng hình ảnh khiêu dâm trẻ em. Kế hoạch này đã phải hoãn lại vì bị chỉ trích.

Xảy ra nhầm lẫn

Tháng 12/2021, Sở Cảnh sát San Francisco thông báo với Mark anh bị điều tra vì dữ liệu được Google và nhà cung cấp Internet gửi đến. Mọi dữ liệu trong tài khoản Google của anh, từ lịch sử tìm kiếm, tin nhắn tới hình ảnh, video đều bị đưa ra kiểm tra.

Không lâu sau, cuộc điều tra đóng lại với kết luận Mark không phạm tội. Tuy nhiên, thanh tra phụ trách không thể thông báo với Mark vì anh đã mất cả email lẫn số điện thoại. Phải nhiều tháng sau, thư thông báo mới được gửi tới nhà Mark.

Sau đó, Mark lại tìm cách liên hệ với Google để mở tài khoản, nhưng được thông báo dữ liệu đã bị xóa hoàn toàn. Anh tham vấn với luật sư, nhưng quyết định không kiện hãng vì không đáng số tiền phí khoảng 7.000 USD.

Theo bà Kate Klonick, Giáo sư luật tại Đại học St. John, những thứ không thể nhìn thấy trong một bức ảnh như hành vi của người chia sẻ là một thách thức đối với công nghệ. Do đó, tình trạng nhầm lẫn rất dễ xảy ra. Bà Klonick cho biết các công ty cần bổ sung một quy trình chặt chẽ hơn nhằm phục hồi cho những người vô tội bị gắn cờ.

Việc xảy ra nhầm lẫn là không thể tránh khỏi vì hoạt động quét ảnh được thực hiện tự động bởi công nghệ. Ảnh: New York Times.

“Việc gắn cờ nhầm chỉ một vấn đề trong trường hợp kiểm duyệt nội dung thông thường. Tuy vậy, điều này rất nguy hiểm nếu nó dẫn đến việc một người nào đó bị báo cáo cho cơ quan chức năng”, Giáo sư Kate Klonick nhận định.

Vào mùa thu năm 2021, một thám tử từ Sở Cảnh sát Houston gọi điện và yêu cầu Cassio trình diện. Sau khi Cassio cho thám tử xem thông tin liên lạc với bác sĩ nhi khoa, anh đã được loại bỏ tội danh. Tuy vậy, những tài khoản Google của Cassio vẫn bị khóa và khiến anh gặp khó khăn trong công việc.

Ngoài ra, bà Carissa Byrne Hessick, Giáo sư luật tại Đại học Bắc Carolina cho rằng không phải tất cả ảnh trẻ em khỏa thân đều là ảnh khiêu dâm, bóc lột hoặc lạm dụng. Giáo sư Hessick nói rằng việc xác định một hình ảnh lạm dụng tình dục có thể rất phức tạp nếu xem xét dựa trên pháp luật, theo New York Times.

(Theo Zing)

Kỹ sư bị Google đuổi việc: AI có tri giác, phân biệt chủng tộc và thiên vị

Cựu kỹ sư Google bị sa thải cho rằng chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) của công ty có tri giác và tương tự “một đứa trẻ 7 tuổi bất ngờ biết đến vật lý”.