Nói về những điểm sáng của ngành giáo dục trong năm học vừa qua, đặc biệt là với chương trình phổ thông mới, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, chúng ta đã có những học sinh lớp 1 mạnh dạn hơn, chủ động hơn, đọc thông viết thạo, các em thích đến trường, mong muốn đến trường. Phụ huynh sau những băn khoăn ban đầu đã yên tâm và tin tưởng. Giáo viên sau những bỡ ngỡ ban đầu đã nhập cuộc và làm chủ sự đổi mới. Đó là biểu thị rất sinh động, khẳng định sự đổi mới đang đi là đúng hướng. 

Năm học 2020-2021 cũng đánh dấu sự ổn định và đảm bảo về chất lượng giáo dục. Với một năm học có tới 2 - 3 lần học sinh phải tạm dừng đến trường và phải học trực tuyến, học từ xa, trong khi điều kiện dạy học còn nhiều khó khăn, thì sự ổn định này có thể coi là một thành công.

Giáo dục mũi nhọn tiếp tục để lại dấu ấn khi 37/37 học sinh dự thi Olympic quốc tế đều có giải. Ở bậc đại học, vị trí của các đại học Việt Nam trong bảng xếp hạng quốc tế được giữ vững.

Ngoài ra, kỳ thi tốt nghiệp THPT được tổ chức thành công trong một năm nhiều khó khăn, đòi hỏi phải có sự linh hoạt để thích ứng. Lần đầu tiên, Bộ GD&ĐT đã sử dụng phương án đặc cách tốt nghiệp cho những thí sinh không thể dự thi vì dịch bệnh.

Cũng theo Bộ trưởng Sơn, còn những việc chưa làm tốt, cần phải điều chỉnh hoặc cần có thêm thời gian. Trước mắt, ngành giáo dục cần phải chuyển trạng thái để vừa ứng phó ngay với các vấn đề thực tế dịch bệnh đang đặt ra, vừa phải xác định đây là quá trình lâu dài để có những quyết sách và điều chỉnh cụ thể cho phù hợp.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ một lần nữa nêu thông điệp về giảm bệnh thành tích và mục tiêu “Học thật, thi thật, nhân tài thật”, “học gắn với hành”, khắc phục tình trạng “thừa thầy thiếu thợ”. Bộ GD-ĐT sẽ có những giải pháp gì ở từng bậc học để từng bước thực hiện yêu cầu này, thưa Bộ trưởng?

Tạo dựng một nền giáo dục có chất lượng là chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, cũng là mong muốn của tất cả chúng ta. Đây là nhiệm vụ lớn của ngành giáo dục, tuy nhiên, sự chuyển đổi này không chỉ đơn thuần nằm ở công tác quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT mà còn cần có sự vào cuộc tích cực của các bộ, ban, ngành liên quan, các tổ chức doanh nghiệp và xã hội. Đây là một quá trình lâu dài, cần có lộ trình và thời gian, nhưng việc cần làm ngay là phải đổi mới về nhận thức và hành động trong mọi việc từ nhỏ đến lớn, tất cả các chính sách, hoạt động đều phải lấy mục đích giải quyết các vấn đề thực tiễn của thực tế làm cơ sở.

Theo tinh thần đó, việc quản lý nhà nước, ban hành chính sách sẽ được rà soát triển khai theo hướng lấy mục tiêu giải quyết những vấn đề cụ thể của ngành để xây dựng, ban hành và thực thi. Bộ cũng sẽ điều chỉnh lại nội dung dạy học theo hướng thiết thực, giảm và tiến tới bỏ hẳn những nội dung rườm rà, thiếu hiệu quả, đảm bảo phù hợp với bối cảnh dịch bệnh.

Quán triệt tinh thần học thực chất, thực nghiệp, xóa bỏ những phương pháp dạy, rập khuôn, cứng nhắc sáo rỗng trong dạy và học để cả thầy và trò đều được phát huy tinh thần sáng tạo. Các Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT, nhà trường cần triển khai việc học, kiểm tra đánh giá sao cho đúng và thực chất. Quá trình dạy học cần quan tâm tới thực tiễn, trải nghiệm, trang bị kỹ năng tự học, chú trọng nội dung giáo dục đạo đức, nhân cách và phát triển toàn diện cho học sinh. Đây là việc phải kiên định, kiên trì và xuyên suốt.

Ở bậc đại học, cơ chế tự chủ đang tạo ra những bước tiến cho bậc học này, tuy nhiên đi cùng với đó là trách nhiệm giải trình trước xã hội về chất lượng đào tạo. Thực tế thời gian qua nhiều cơ sở giáo dục đại học đã đề cao mục tiêu chất lượng thông qua việc xây dựng chương trình, thiết kế chuẩn đầu ra sao cho sát thực tiễn; hay lấy nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo làm nền tảng để tạo ra chất lượng.

Mặc dù vậy, nhìn trên tổng thể, giáo dục đại học còn nhiều việc phải làm. Bộ GD&ĐT với vai trò quản lý nhà nước sẽ tiếp tục rà soát để sửa đổi, hoàn thiện các quy định nhằm siết chặt chất lượng đào tạo ở bậc học này; đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát.

Tăng cường chuyển đổi số giáo dục

Khi dạy học trực tuyến đã không còn là giải pháp tình thế, Bộ trưởng có thể cho biết ngành giáo dục sẽ nỗ lực như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất, để khái niệm "chuyển đổi số" không còn xa lạ ngay cả với giáo viên, học sinh ở những vùng sâu, xa của đất nước?

Ngành giáo dục xác định, dạy học trực tuyến đã trở thành việc lâu dài vừa để thích ứng vừa để triển khai chuyển đổi số để phát triển, trong trường hợp học sinh có thể tới trường học trực tiếp việc dạy và học trực tuyến vẫn là phương pháp hỗ trợ bổ sung rất tốt.

Bộ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về dạy học và kiểm tra đánh giá theo hình thức trực tuyến để địa phương, cơ sở giáo dục có căn cứ thực hiện. Chúng tôi sẽ tiếp tục rà soát để có những điều chỉnh, bổ sung phù hợp, trong đó sẽ chú trọng đến khâu hướng dẫn, tập huấn về dạy học trực tuyến cho đội ngũ giáo viên.

Đồng thời, tăng cường kho học liệu số, các bài giảng trên truyền hình và các hoạt động hỗ trợ khác.

Các địa phương cần quan tâm và chủ động trong triển khai dạy học trực tuyến, kết hợp hiệu quả giữa dạy học trực tuyến và dạy học trên truyền hình, cũng như nhanh chóng giải quyết các vấn đề phát sinh.

Sự quan tâm, phối hợp của gia đình trong quá trình dạy học có vai trò rất quan trọng, đặc biệt là đối với cấp giáo dục mầm non và tiểu học, đặc biệt là các lớp bắt đầu cấp tiếp học. Các địa phương cần đặc biệt quan tâm hỗ trợ các trường hợp học sinh và gia đình khó khăn, thiếu phương tiện học tập, tổ chức các nhóm học tập an toàn, chia sẻ phương tiện và hỗ trợ phương pháp học tập.

Cùng với các giải pháp cấp bách, Bộ GD&ĐT cũng triển khai các hoạt động lâu dài để thực hiện tăng cường chuyển đổi số trong quản trị, quản lý giáo dục; triển khai hệ thống thông tin quản lý giáo dục toàn ngành, đồng bộ, kết nối dữ liệu từ các cơ sở GDĐT, Phòng GD&ĐT, Sở GD&ĐT đến cơ quan Bộ GD&ĐT; kết nối dữ liệu giữa ngành Giáo dục với các cơ sở dữ liệu quốc gia; triển khai các mô hình quản trị nhà trường tiên tiến trên nền tảng số bảo đảm thiết thực và hiệu quả.

“Tôi mong học sinh tìm thấy niềm vui trong học tập và rèn luyện”

Trước một năm học mới nhiều thách thức, Bộ trưởng sẽ gửi gắm thông điệp gì tới giáo viên, phụ huynh và học sinh?

Năm học 2021-2022 bắt đầu trong muôn vàn khó khăn khi dịch bệnh vẫn còn ảnh hưởng rất nặng nề ở nhiều địa phương. Tôi gửi lời chia buồn tới những gia đình có người thân đã bị dịch bệnh cướp đi sinh mệnh, xin gửi lời thăm hỏi, chia sẻ tới đồng bào ở các vùng chịu ảnh hưởng nặng của dịch, lời thăm hỏi tới các thầy cô giáo, các em học sinh và các vị phụ huynh.

Toàn ngành giáo dục cần chuyển trạng thái để thích ứng với tình hình dịch bệnh, giảm thiểu các tác động tiêu cực của dịch bệnh đến giáo dục; đảm bảo an toàn phòng chống dịch và các yêu cầu chất lượng cốt lõi; hỗ trợ cho các học sinh và sinh viên khó khăn, tất cả chung sức đồng lòng vượt qua khó khăn thử thách.

Tôi mong các em học sinh và các vị phụ huynh khắc phục khó khăn về điều kiện học tập để thích nghi, không bị gián đoạn quá trình học tập, và quan trọng hơn là các em có thể tìm thấy niềm vui trong việc học tập và rèn luyện mới.

Mỗi thầy cô giáo của chúng ta thời gian qua đã rất tâm huyết, năng động, không ngại khó, đang thích ứng nhanh với công nghệ và môi trường làm việc trực tuyến. Tôi mong rằng, các thầy cô sẽ tiếp tục phát huy tối đa tinh thần trách nhiệm này, linh hoạt, chủ động, sáng tạo trong giảng dạy để đạt được mục tiêu về chất lượng.

PV

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Cần chấm dứt việc học theo Văn mẫu

Với giáo dục Trung học, Bộ trưởng đặc biệt nhấn mạnh tới tinh thần học thật, thi thật. Riêng với môn Ngữ văn, cần chấm dứt học theo văn mẫu, bài mẫu, dẫn tới triệt tiêu sự sáng tạo của thầy và trò.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu Bộ GD&ĐT làm việc trực tiếp với các đài truyền hình, kênh truyền hình của Trung ương để rà soát lại độ bao phủ, khả năng dành thời lượng phát sóng các bài giảng truyền hình. Ảnh: VGP/Đình Nam

Dạy học trực tuyến kết hợp dạy trên truyền hình

Theo khảo sát nhanh của Bộ GD&ĐT, việc tổ chức dạy học trong những ngày đầu tiên của năm học mới 2021-2022 gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội.

Nhiều nơi tổ chức dạy học trực tuyến chưa hiệu quả, do hệ thống đường truyền internet hạn chế dung lượng, phần mềm dạy học miễn phí chất lượng không tốt, nhiều học sinh thiếu trang thiết bị học tập... Chẳng hạn theo thống kê sơ bộ, TPHCM còn thiếu 77.000 máy tính để học trực tuyến; nhiều tỉnh vùng khó khăn có từ 50% đến 70% học sinh thiếu thiết bị học trực tuyến; nhiều thôn bản không có mạng Internet…

Việc học trực tuyến đối với học sinh tiểu học, nhất là đối với lớp 1, lớp 2 gặp khó khăn hơn do các em còn nhỏ, chưa có điều kiện để làm quen với phương thức học tập này.

Trong 48 tỉnh, thành phố tổ chức khai giảng năm học mới 2021-2022, đã có 14.010 trường tổ chức học trực tiếp, 11.419 trường tổ chức học trực tuyến, 8.719 trường chưa tổ chức dạy học. Hầu hết các địa phương tập trung ưu tiên dạy học cho các lớp cuối cấp (lớp 9 và lớp 12).

Số giáo viên, học sinh thuộc diện F0, F1 còn nhiều, chưa kể số giáo viên, học sinh đang ở các khu cách ly y tế cũng đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc tổ chức dạy và học ở một số địa phương.

Bộ GD&ĐT đã ban hành các văn bản hướng dẫn năm học mới, trong đó có việc tổ chức dạy học qua Internet, dạy học trên truyền hình; bổ sung bài giảng, học liệu phục vụ học trực tuyến, học trên truyền hình.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn khẳng định trong tình hình dịch bệnh hiện nay, dạy học trực tuyến là phương thức chính, dạy học trên truyền hình là phương thức bổ trợ quan trọng nhất. Ảnh: VGP/Đình Nam

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn khẳng định trong tình hình dịch bệnh hiện nay, dạy học trực tuyến là phương thức chính, dạy học trên truyền hình là phương thức bổ trợ quan trọng nhất, “lớp 1, lớp 2 thì dạy học trên truyền hình sẽ là trọng tâm”. Trước mắt giáo viên không thực hiện kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học trực tuyến hoặc trên truyền hình đối với học sinh lớp 1, lớp 2.

Hiện nay, Bộ GD&ĐT đã tổ chức xây dựng video bài giảng (dạy trên truyền hình) cho môn học các lớp 1, 2 và 6 (hiện đang phát hành Tiếng Việt và Tiếng Anh lớp 1). Đối với các lớp còn lại (3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12), Bộ lên phương án tổng hợp các nguồn bài giảng hiện có ở địa phương, kết hợp điều phối, phân công địa phương và xã hội hóa việc sản xuất bài giảng, Bộ hỗ trợ thẩm định bài giảng.

Ngoài ra, ở những nơi khó khăn về dạy học trực tuyến, trên truyền hình, các nhà trường sẽ thực hiện phát phiếu học tập đến học sinh để đảm bảo việc học không bị gián đoạn. Đối với bậc học mầm non, Bộ GD&ĐT tổ chức xây dựng ngân hàng video clip để phụ huynh hướng dẫn, giáo dục trẻ ở nhà.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá Bộ GD&ĐT đã rất nỗ lực, cố gắng chuẩn bị cho năm học mới. Tình hình dịch bệnh có thể diễn biến phức tạp, trong khi chúng ta tiếp tục đổi mới chương trình, sách giáo khoa, do vậy, bảo đảm chất lượng giáo dục là yêu cầu rất quan trọng, nhất là học sinh các lớp đầu cấp và bậc tiểu học. Vì vậy, các học liệu phục vụ dạy học trực tuyến hoặc trên truyền hình phải rất chuẩn mực, chất lượng.

Bộ GD&ĐT phải tích cực phát động, kêu gọi các tổ chức cung cấp dịch vụ dạy học trực tuyến đóng góp để chọn lựa được những học liệu tốt nhất để đưa lên học trực tuyến; khẩn trương biên soạn học liệu trực tuyến cho lớp 2 và lớp 6 theo chương trình, sách giáo khoa mới.

Trong điều kiện hiện nay, cùng với việc bảo đảm an toàn ở những nơi có điều kiện dạy học trực tiếp, Bộ GD&ĐT phải đẩy mạnh hơn nữa chuyển đổi số, trong đó có giáo dục trực tuyến. Tuy nhiên, có một bộ phận học sinh không đủ điều kiện, khả năng tiếp cận học trực tuyến tốt thì phương thức hỗ trợ tốt nhất là dạy học trên truyền hình. Những nơi học sinh không thể học trực tuyến, trên truyền hình, lại đang bị dịch bệnh thì ngành giáo dục áp dụng các biện pháp vẫn thực hiện như chuyển, gửi tài liệu học tập, bài kiểm tra…

Đưa các bài giảng tốt nhất đến học sinh ở mọi nơi, mọi lúc

Tại cuộc làm việc, các ý kiến thống nhất cho rằng trong điều kiện dịch bệnh hiện nay, bên cạnh phương thức dạy học trực tuyến, cần quan tâm tới phương thức dạy trên truyền hình dù tương tác kém hơn học trực tuyến nhưng khả năng tiếp cận công bằng hơn đối với những gia đình nghèo. Với các học sinh còn nhỏ thì học trên truyền hình là giải pháp thậm chí tốt hơn học trên điện thoại di động.

Các ý kiến cho rằng để phủ hết các khối lớp, môn học phải có nhiều kênh phát sóng theo các khung giờ. Đại diện Đài Truyền hình Việt Nam, Truyền hình Thông tấn, Đài Truyền hình kỹ thuật số, Truyền hình Nhân dân, Đài Tiếng nói Việt Nam… cho rằng Bộ GD&ĐT phải chủ trì phân vai cho từng kênh phát sóng các khối việc dạy học trên từng kênh truyền hình.

Một số ý kiến đề xuất thêm các phương thức khác nhau để đưa nội dung giảng dạy đến học sinh qua USB, sóng phát thanh, trên các nền tảng số,… Mục tiêu cuối cùng là đưa các bài giảng đến học sinh với chất lượng tốt nhất, ở mọi nơi, mọi lúc…

Tại cuộc làm việc, đại diện Đài Truyền hình Việt Nam, Truyền hình Thông tấn, Đài Truyền hình kỹ thuật số, Truyền hình Nhân dân, Đài Tiếng nói Việt Nam… cho rằng Bộ GD&ĐT phải chủ trì phân vai cho từng kênh phát sóng các khối việc dạy học trên từng kênh truyền hình.Ảnh: VGP/Đình Nam

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu Bộ GD&ĐT làm việc trực tiếp với các đài truyền hình, kênh truyền hình của Trung ương để rà soát lại độ bao phủ, khả năng dành thời lượng phát sóng các bài giảng truyền hình, các đài địa phương có phương án tiếp sóng để có diện bao phủ tốt nhất, đến nhiều học sinh nhất, kể cả những em có điều kiện học trực tuyến. “Tinh thần là một môn học, lớp học phải có ít nhất 2 khung giờ phát bài giảng truyền hình trong một ngày, nhất là bậc tiểu học”, Phó Thủ tướng nói.

Bộ GD&ĐT cần tiếp tục chú trọng giảm tải khi thiết kế các chương trình học trực tuyến, học trên truyền hình, nhất là ở bậc tiểu học theo hướng “học mà chơi, chơi mà học”; có hướng dẫn chi tiết việc tổ chức giờ giảng trực tuyến tránh hình thức, hời hợt hoặc quá căng thẳng; lồng ghép, tăng cường phổ biến kiến thức, kỹ năng cho các phụ huynh, đặc biệt là các kiến thức cơ bản về phòng chống dịch trong môi trường giáo dục và trong xã hội.

“Việc áp dụng phương thức dạy học trực tuyến hoặc trên truyền hình phải gắn với đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh, đặc biệt là trong thi cử, nhất là các kỳ thi phục vụ cho việc chọn trường ở các lớp đầu cấp, để bảo đảm quyền lợi cho học sinh”, Phó Thủ tướng lưu ý.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn khẳng định tất cả những địa phương có dịch bệnh diễn biến phức tạp thì Bộ sẽ có điều chỉnh về thời gian kết thúc năm học, thậm chí phương pháp thi hết cấp, đầu cấp, thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học trên tinh thần tạo điều kiện tối đa cho học sinh, không để các em thiệt thòi.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị Bộ GD&ĐT tiếp tục nỗ lực bảo đảm công bằng trong giáo dục, không chỉ giữa các vùng miền mà cả những nơi có dịch và không có dịch, nhất là đối tượng học sinh nghèo ở vùng có dịch; vận động, kêu gọi cộng đồng, xã hội hỗ trợ trang thiết bị, công cụ học tập cho học sinh nghèo trong điều kiện có dịch bệnh. Bộ TT&TT, các nhà mạng bảo đảm đường truyền phục vụ cho dạy, học trực tuyến./.

Theo baochinhphu.vn

Sẽ sớm có chương trình “Sóng và máy tính cho em”, hỗ trợ học tập trực tuyến

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa giao Bộ TT&TT khẩn trương xây dựng và triển khai chương trình “Sóng và máy tính cho em” để kịp thời hỗ trợ việc học tập theo hình thức trực tuyến, thúc đẩy phát triển xã hội số.

Bãi Rạng có một khoảng đất rộng đủ để dựng khoảng chục cái trại, cạnh đó là núi đá, nơi có thể ngắm hoàng hôn. Đêm đến chúng tôi nằm trong lều không có một âm thanh gì ngoài tiếng gió thổi và tiếng sóng vỗ rì rào. 

Đúng 12 giờ đêm, mọi người gọi nhau dậy “đón giao thừa”. Những ánh đèn pin rọi chiếu, rồi tất cả cùng nhau quây quần bên đống lửa trại đang cháy đượm. Những vòng lửa quay tròn văng ra những tia lửa bập bùng. Cùng chào đón và nói lời chúc mừng năm đến nhau, rồi ai nấy trở về lều nghỉ ngơi lấy sức cho cuộc hành trình vào lúc 4 giờ sáng. 

Con đường từ Bãi Rạng tới điểm Cực Đông là hành trình “nhảy và nhảy”. Chính xác là nhảy qua các bãi đá lớn nhỏ chạy dài, cuối cùng là xếp hàng lần lượt chờ leo thang dây lên cột mốc. Cột mốc Cực Đông nằm trên một hòn núi nhỏ khá cao, dốc thẳng đứng. Từng người một, tay nắm một đầu dây thừng do người dẫn đoàn đã leo lên trước thả xuống, chân đạp vào vách đá mà leo lên. Đã có bạn phải bỏ cuộc dù đích đến đã ngay trước mắt. Đỉnh núi khá rộng, đủ chỗ cho khoảng 50 người cùng đứng. Ai cũng chọn chỗ ngồi hướng ra biển để đón đợi ánh bình minh đầu tiên của năm mới. 

Rồi mặt trời đỏ như hòn than cũng từ từ nhô lên từ phía xa khơi, dần tỏa ra ánh nắng sớm đầy dịu dàng. Có lẽ được được đặt chân tới điểm Cực Đông hẳn là một niềm vui, một nỗi tự hào nên vẻ mặt ai cũng rạng rỡ. Chúng tôi cùng check in bên chóp và lá cờ đỏ sao vàng, cùng hát vang lời bài hát Quốc ca. 

Chuyến đi tới Cực Đông để lại trong tôi những ký ức thật đậm nét và rõ ràng như chỉ mới hôm qua. Con đường tới Đầm Môn giữa chiều tối muộn một ngày mưa gió, vị ngọt của nước dừa xiêm uống khi dừng nghỉ ven đường, ánh hoàng hôn trên bãi Rạng, tiếng sóng rì rào thủ thỉ, tiếng hò reo vào thời khắc chuyển giao năm mới trong ánh lửa bập bùng. Và lưu luyến mãi, sẽ là khoảnh khắc ánh bình minh đầu tiên hai vợ chồng cùng đón tại chóp Cực Đông.

Lê Ngọc Sơn