Mã độc tống tiền WannaCry đã ảnh hưởng tới hàng trăm nghìn máy tính trên toàn thế giới vào năm 2017. Ảnh: EPA.

Đây là một loại mã độc được tạo ra với mục tiêu tống tiền (ransomware) người dùng, hoạt động dựa trên khả năng chiếm quyền truy cập máy tính, chặn truy cập cho tới khi nạn nhân trả một khoản tiền. Chỉ cần người dùng vô tình tải về một phần mềm hoặc một tài liệu nhiễm độc, virus sẽ xâm nhập và khóa mọi tài liệu máy tính.

Rất nhiều hệ thống máy tính tại các bệnh viện, ngân hàng, chính phủ và doanh nghiệp tư nhân bị tê liệt do WannaCry mã hóa dữ liệu.

Trong khi các chuyên gia về bảo mật và an ninh mạng đau đầu, cố gắng lí giải cách thức hoạt động của WannyCry, sau 72 giờ miệt mài nghiên cứu, chuyên gia IT 22 tuổi Marcus Hutchins đã tìm ra phương án ngăn chặn con virus thành công.

Tuổi thơ khác biệt

Sinh sống ở vùng ngoại ô Devon phía Tây bờ biển nước Anh, Hutchins trưởng thành trong một nông trại và thừa hưởng một nền giáo dục nghiêm khắc từ cha mẹ. Ngay từ năm 6 tuổi, Hutchins đã dần trở nên khác biệt với những đứa trẻ đồng trang lứa xung quanh mình khi cậu có niềm đam mê mãnh liệt với máy tính.

Lo lắng trước sự “ám ảnh” của con trai mình, gia đình Hutchins đã nhiều lần cố gắng phản đối thậm chí cài đặt các chương trình quản lý lên máy tính, hạn chế truy cập Internet.

Tuy nhiên, những thao tác của cậu bé độ tuổi thiếu niên lúc ấy đã dễ dàng vượt qua sự ngăn cản của gia đình. Cha mẹ của Hutchins quá đỗi bất ngờ trước sự thông minh của cậu và phải tìm đến một thỏa thuận “hòa bình”.

Marcus Hutchins chứng tỏ năng khiếu an ninh mạng ngay từ nhỏ. Ảnh: Wired.

Bước vào tuổi 15, Hutchins ngày càng bộc lộ rõ tài năng máy tính của mình đến mức văn phòng hiệu trưởng nơi Hutchins theo học phải gọi cậu và gia đình đến. Cậu bị đình chỉ cậu tuần và cấm sử dụng máy tính ở trường vĩnh viễn khi thực hiện một cuộc tấn công mạng vào máy chủ của trường, khiến chúng phải được thay thế toàn bộ.

Hutchins ngày càng trở nên nổi tiếng và tiếng tăm đã lan rộng ra trong cộng đồng hacker trên nhiều diễn đàn.

Người cứu cả thế giới

Vào buổi chiều thứ 6 ngày WannaCry xuất hiện và phá hoại máy tính trên khắp thế giới, Marcus Hutchins trở về nhà từ một quán ăn nhanh. Chỉ sau vài phút, anh nhận được bản sao của WannaCry từ một người bạn và bắt tay vào “mổ xẻ” nó.

Ngay lập tức, Hutchins nhận thấy rằng trước khi mã hóa các tập tin, phần mềm độc hại đã gửi một truy vấn đến một địa chỉ web trông rất ngẫu nhiên: “iuqerfsodp9ifjaposdfjhgosurijfaewrwergwea.com”.

Khi một phần mềm độc hại trỏ lại loại tên miền này, điều đó đồng nghĩa với việc nó đang liên lạc với một máy chủ chỉ huy và kiểm soát ở đâu đó để đưa ra các hướng dẫn tới máy tính bị nhiễm. Hutchins đã thử tìm kiếm trang web và ngạc nhiên khi không nhận được bất kì một kết quả nào.

Khi cả thế giới bị WannaCry tấn công, Hutchins đã làm việc liên tục 72 giờ để tìm cách chống lại mã độc. Ảnh: Wired.

Trong quá trình phối hợp với công ty Kryptos Logic – nơi Hutchins làm việc – anh và các đồng nghiệp cố gắng giữ vững máy chủ trước các đợt phá hoại của các máy tính nhiễm WannaCry.

“Nếu chúng tôi thất bại, WannaCry sẽ vùng dậy tấn công một lần nữa”, ông chủ Kryptos Logic Salim Neino kể lại. WannaCry vẫn được coi là một mối đe dọa nguy hiểm.

Lo lắng cho sức khỏe của Hutchins khi liên tục không ngủ quá 3 tiếng/ngày suốt một tuần, Neiro đã phải treo thưởng hơn 1000 USD cho mỗi giờ Hutchins nằm trên giường.

Sau khi giải cứu thành công hơn 100.000 máy tính nhiễm WannaCry, Marcus Hutchins tiếp tục hợp tác với trung tâm an ninh mạng quốc gia của chính phủ để ngăn chặn Wannacry xâm nhập vào nhiều hệ thống máy tính.

Marcus Hutchisn được mô tả như người hùng khi góp phần chặn đứng WannaCry. Ảnh: Wired.

Báo chí thế giới đã mô tả Hutchins như một người hùng của thế giới, từ đó anh bước vào con đường để trở thành một “hacker mũ trắng”.

Những “hacker mũ trắng” có kinh nghiệm và chuyên môn chẳng kém gì những “hacker mũ đen”, thế nhưng thay tìm cách đi tấn công hệ thống thì họ lại dành thời gian để nghiên cứu, ngăn chặn, phòng ngừa cũng như báo lỗi cho chủ các hệ thống về lỗ hổng bảo mật trước khi nó bị kẻ xấu lợi dụng.

Nhiều người cho rằng tài năng của Hutchins sẽ được trọng dụng và anh sẽ trở thành một trong những chuyên gia an ninh mạng hàng đầu thế giới.

Ranh giới mong manh giữa anh hùng và tội phạm

“Anh là Marcus Hutchins?”, một người đàn ông cao lớn mặc bộ vest đen hỏi.

Ngay khi xác nhận danh tính bản thân, Hutchins liền bị ba người đàn ông còng tay và đưa lên một chiếc SUV đen hầm hố trong khi anh chuẩn bị lên chuyến bay trở về Anh tại sân bay Sincity, Mỹ.

Chỉ vài tháng sau khi trở thành người hùng, Marcus Hutchins đã bị FBI bắt giữ vì những phần mềm độc hại anh phát triển. Ảnh: Wired.

Ngày 3/8/2017, 3 tháng sau khi được cả thế giới vinh danh bởi đã có công chặn đứng loại virus nguy hiểm nhất mọi thời đại WannaCry, Marcus Hutchins chính thức bị Cục Điều tra Liên bang Mỹ FBI bắt giữ, đối mặt với 6 cáo buộc cùng án tù 10 năm và khoản tiền phạt 250.000 USD.

Hutchins cùng một số người khác đã bị buộc tội phát triển 2 phần mềm độc hại gồm UPAS-Kit và Kronos. Chúng được sử dụng để thu thập thông tin và tấn công dữ liệu các ngân hàng.

Những sai phạm này đã diễn ra từ tháng 7/2012-9/2015, Hutchins còn bị buộc tội thông đồng khi bán virus này với giá 3.000 USD từ giữa năm 2014 đến 2015 trên các gian hàng trực tuyến của tội phạm mạng.

23 tuổi, cách xa quê hương hơn 8000km, chuỗi ngày bị tạm giam là khoảng thời gian cô đơn nhất đối với Marcus Hutchins.

May mắn cuối cùng cũng mỉm cười

Với những thành tích đã đạt được và uy tín của mình, Marcus nhận được rất nhiều sự ủng hộ của cộng đồng mạng trên toàn thế giới cũng như các đồng nghiệp.

Trong phiên tòa xét xử, sau khi cân nhắc những đóng góp của Hutchins trong việc ngăn chặn sự tấn công của WannaCry, các thẩm phán liên bang của tòa án Milwaukee đã kết án chuyên gia bảo mật này tạm giam một năm có giám sát và được quyền trở về quê hương ở nước Anh. Hutchins cũng sẽ không bị phạt bất kỳ khoản tiền nào.

“Thật sự tôi rất biết ơn sự khoan hồng của vị thẩm phán, tất cả những lá thư tuyệt vời mà các bạn đã gửi và những người đã giúp đỡ tôi suốt 2 năm qua cả về mặt tài chính lẫn tình cảm”, tài khoản twitter @MalwareTechBlog của anh chàng này cảm kích sau phiên xét xử.

Hiện tượng sốc nhiệt và những hiểm nguy không lường trước

Theo các chuyên gia y tế, sốc nhiệt là tình trạng khi con người đang ở môi trường điều hòa mà bước ra môi trường nóng đột ngột, hoặc ngược lại, như trường hợp đang ở môi trường quá nóng ở bên ngoài và bước vào xe hơi hoặc phòng có nhiệt độ thấp.

Hiện tượng sốc nhiệt xảy ra phổ biến khi nhiệt độ bên ngoài đạt khoảng 39 độ C.

Dấu hiệu nhận biết một người bị sốc nhiệt là thân nhiệt cao, không có mồ hôi, khó thở, da nóng đỏ và khô, có hành vi kỳ lạ, ảo giác…

Không mở cửa sổ, giữ không khí cũ quá lâu trong phòng

Nguyên nhân là bởi không khí cũ trong phòng không được lưu thông triệt để, phòng có quá nhiều thán khí, mà không khí tươi mới lại thiếu trầm trọng.

Những căn phòng diện tích nhỏ, mà lại nhiều đồ đạc kê ngổn ngang càng dễ gặp phải tình trạng này hơn.

Việc lưu ý để không khí lưu thông trong phòng cũng rất quan trọng. Thông thường trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm, nhiều hộ gia đình thường bật điều hòa 24/24 để "trốn nóng". Nhưng rồi lâu ngày cảm thấy mệt mỏi, uể oải, chán ăn.

Để khắc phục, chúng ta nên mở cửa sổ, cửa chính vào lúc sáng sớm hoặc chiều muộn, sau đó bật quạt tản rộng khắp phòng để không khí được lưu thông.

Điều hòa bật mãi nhưng không mát

Theo thống kê, hầu hết máy lạnh tại khu vực nội thành Hà Nội và các tỉnh miền Bắc là dòng 1 chiều, chỉ được dùng chủ yếu vào mùa nóng, và gần như bị "bỏ quên" tại các thời điểm khác trong năm.

Chính bởi lý do này đã khiến nhiều hộ gia đình không làm sạch khay lọc bụi định kỳ, khiến bụi bám vào và giảm khả năng làm mát của máy.

Cần lưu ý rằng tấm lọc bụi điều hòa có chức năng lọc bụi trong không khí trước khi đi qua dàn lạnh và quạt dàn lạnh. Đây là bộ phận rất cần thiết đối với điều hòa bởi lượng bụi trong không khí là rất lớn, nếu không lọc cẩn thận, bụi sẽ bám trên dàn lạnh gây hỏng hóc, hoạt động kém hiệu quả. Do đó, cần vệ sinh hệ thống lọc bụi định kỳ từ 3-6 tháng để đảm bảo cho thiết bị chạy ổn định nhất.

Bên cạnh đó, điều hòa hết gas là căn bệnh thường gặp trên các máy điều hòa nhiệt độ sau khi đã sử dụng được một thời gian dài. Dấu hiệu nhận biến khi hết gas là khi điều hòa được bật lên ở chế độ làm mát nhưng không thấy hơi mát tỏa ra, hoặc có nhưng rất yếu cho dù đã về nhiệt độ thấp nhất.

Quyết định số 826/QĐ-BTTTT ngày 15/05/2020 của Bộ trưởng Bộ TT&TT về việc điều động và bổ nhiệm có thời hạn ông Đinh Tiến Dũng – Phó Chánh Thanh tra giữ chức Phó Cục trưởng Cục Thông tin đối ngoại, Bộ TT&TT.

Quyết định số 828/QĐ-BTTTT ngày 15/05/2020 của Bộ trưởng Bộ TTTT về việc bổ nhiệm có thời hạn ông Nguyễn Văn Thuật - Giám đốc Trung tâm Báo chí và Hợp tác truyền thông quốc tế, Cục Thông tin đối ngoại, Bộ TT&TT giữ chức Phó Cục trưởng Cục Thông tin đối ngoại, Bộ TT&TT.

Lãnh đạo Bộ TT&TT chụp ảnh lưu niệm với các cán bộ được điều động, bổ nhiệm

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng mong muốn tập thể lãnh đạo Cục Thông tin đối ngoại nhìn vị trí của mình ở những góc nhìn khác nhau để từ đó hành động.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, một tổ chức tốt là tổ chức đào tạo được nhiều cán bộ cho đất nước, cho Ngành. Sắp tới đây, Bộ TT&TT có chủ trương cho cán bộ đi cơ sở. Đây là sứ mệnh mới của Bộ TT&TT.

Bộ trưởng chia sẻ: Cán bộ là gốc của công việc. Chọn đúng cán bộ quyết định thành bại của tổ chức. Do đó, để tạo ra cán bộ thì người chỉ huy phải nghĩ ra việc.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng mong muốn hai đồng chí được bổ nhiệm ngày hôm nay đoàn kết với Lãnh đạo Cục Thông tin đối ngoại để hoàn thành tốt nhiệm vụ được Lãnh đạo Bộ giao, thay đổi hình ảnh Việt Nam trong con mắt bạn bè quốc tế.

Theo Doãn Mạnh/Mic.gov.vn