Để học sinh đến trường hạnh phúc thầy, cô có thể lựa chọn bằng nhiều cách khác nhau để kiểm tra kiến thức. Ngoài ra, các giáo viên cũng có thể chọn nhiều cách để đi vào bài học một cách nhẹ nhàng, thoải mái, tạo cho học sinh sự hứng thú khi học tập.

Không ít ý kiến bàn luận về việc có nên tiếp tục duy trì hội phụ huynh này, sau những tai tiếng đã có. Tuy nhiên, một số người trong cuộc lại có những chia sẻ riêng, về lý do tại sao họ lại chấp nhận làm công việc dễ xảy ra điều tiếng này.

Mời 5, 6 người mới được 1 tham gia 

Cô T. – một giáo viên trường mầm non công lập ở quận 10, TP.HCM, cho biết đầu năm nào, cũng mất công thuyết phục phụ huynh tham gia hội phụ huynh của lớp.

“Nói thật, đúng là giáo viên thường có xu hướng tìm những phụ huynh có điều kiện kinh tế vì thực sự những người này mới tự tin làm việc chung. Tuy nhiên, điều tôi mong muốn hơn cả là sự sẵn lòng dành thời gian cho lớp, bởi nhiều dịp nếu không có sự hỗ trợ của phụ huynh, chúng tôi làm không xuể”.

Đặc điểm của mầm non là các cô không theo lên lớp cùng các con, nên mỗi năm lại là một hội phụ huynh mới. Cô T. cho biết các cô thường được giáo viên chủ nhiệm lớp trước đó “phím” cho những người ở hội phụ huynh cũ hoặc những phụ huynh nhiệt tình có khả năng tham gia.

“Nhưng có năm tôi phải gọi điện, mời và thuyết phục tới người thứ 6 mới “tìm” được trưởng ban đại diện. Ai cũng có lý do công việc, gia đình nên không thể tham gia". Có một vị trưởng ban mà cô T. không thể quên là một phụ huynh nam. 

“Anh này đã đồng ý làm, tuy nhiên vào năm học, do công việc nên gần như không thể đồng hành với lớp. Quỹ lớp, anh cũng không có thời gian thu nên đề nghị chuyển khoản 5 triệu đồng tiền riêng cho tôi để chi tiêu cho lớp. 

Đương nhiên tôi từ chối. Nhưng học kỳ đó quả là vất vả với giáo viên chúng tôi khi những ngày lễ, Tết tổ chức cho các con, chúng tôi phải tự kêu gọi phụ huynh hỗ trợ công sức và đồ trang trí lớp, quà bánh bày trung thu… Chúng tôi cũng phải “xin” phụ huynh giấy cho các con vẽ, chai lọ bỏ không để làm thêm dụng cụ học tập, xin cả cây về trang trí ban công… lúc có lúc không lúc nhiều lúc ít".

Theo cô T., với lứa tuổi nhỏ như học sinh mầm non hay tiểu học, sự đồng hành của hội phụ huynh trong các hoạt động của lớp là thực sự cần thiết vì các bé còn quá nhỏ.

Chi thêm tiền nhà để 'vác tù và' cho lớp

Là một người mẹ tham gia hội phụ huynh 3 năm nay - kể từ khi con vào lớp 2, chị Ngọc Anh (Q.1, TP.HCM) thẳng thắn chia sẻ mình nhận việc này vì "hoàn cảnh xô đẩy".

"Thật ra, ít có phụ huynh nào muốn tham gia vào hội phụ huynh, ngay cả tôi, khi con mới vào lớp 1 dù được kêu gọi nhưng nhất quyết từ chối. Bởi trong lớp có gần 40 phụ huynh, bao giờ cũng có người ủng hộ và người không ủng hộ hoạt động của hội. Vì thế, làm ở hội phụ huynh thực sự phiền phức, mất thời gian.

Còn nếu bảo chúng tôi vào hội phụ huynh để cô giáo chú ý, quan tâm hơn tới con mình thì nói thật là thiếu gì cách, đâu cứ phải vào hội phụ huynh cho mất thời gian".

Tuy nhiên, sau một năm, điều khiến chị Ngọc Anh chấp nhận vào hội phụ huynh là do người trưởng ban năm lớp 1 đã thực hiện quá dở vai trò của mình, khiến không chỉ các phụ huynh trong lớp bất bình, giáo viên cũng không hài lòng.

“Cách chi tiêu của chị này trong việc mua bán chăn đệm đầu năm học cho các con, trong những dịp lễ, Tết khiến chúng tôi cảm thấy không rõ ràng. Hơn nữa, cách giao tiếp của chị đó với các phụ huynh khác nhiều khi khiến mọi người bất bình. Ngay cả 2 thành viên còn lại trong hội phụ huynh cũng không muốn tiếp tục làm việc cùng chị đó”.

Vì vậy, tới buổi họp phụ huynh đầu năm lớp 2, các phụ huynh trong lớp thống nhất không tiếp tục bầu chị này vào hội phụ huynh nữa dù chị vẫn tha thiết làm. “Sau khi đắn đo nhiều, tôi quyết định tham gia dù biết rằng sẽ rất mất thời gian, công sức”. 

Tuy nhiên, không chỉ công sức hay thời gian mà chị Ngọc Anh còn mất thêm cả tiền bạc.

“Quỹ lớp đóng 1 triệu 1 học kỳ, hội phụ huynh thu xếp để chi đủ cho các hoạt động như học kỳ I có bữa tiệc nhỏ ngày khai giảng, mỗi tháng các con có một bữa sinh nhật chung, trung thu, ngày 20/10, ngày 20/11, Noel và Tết dương lịch. 

Coi như có khoảng 9 lần chi tiền, trung bình mỗi lần hết 100 nghìn/học sinh. Bù qua sớt lại, có những dịp chúng tôi tổ chức đơn giản như tiệc ngọt chỉ hết khoảng 50 nghìn/bé, nhưng có những dịp chúng tôi cho các cháu vào khu vui chơi, ra nhà hàng ăn uống tốn tiền hơn. Dịp 20/11 hay Tết, hội phụ huynh cũng có quà chung cho giáo viên. 

Có những buổi lớp tập thể thao hay văn nghệ, tôi còn gọi đồ uống về cho các em, tự chi tiền của mình cho nhanh chứ không tiêu vào tiền chung. Bởi có vài trăm nghìn mà lại phải kê bảng với giải thích cũng mệt, rồi có những phụ huynh không có con đi tập văn nghệ hay thể thao mà lại thấy tiền mình đóng góp chi cho những bé khác chắc gì đã hài lòng.

Phụ huynh bây giờ tinh lắm, họ thấy đóng mức đấy mà con cái họ thụ thụ hưởng như thế nên không ai phàn nàn” - chị Ngọc Anh bày tỏ.

Từng tham gia hội phụ huynh của cả 2 người con, anh Minh Long (quận 3, TP.HCM) khẳng định anh tự tin nhận việc vì thực hiện đúng vai trò “đại diện”, cố gắng là cầu nối giữa phụ huynh với giáo viên chủ nhiệm và nhà trường. 

Theo anh Long, trước hết, thu tiền của phụ huynh là việc phải hết sức thận trọng và tế nhị. Đồng thời, mọi khoản chi ra phải minh bạch và đúng mục đích chung đã được các phụ huynh trong lớp thống nhất.

“Ở những lớp tôi từng làm trong hội phụ huynh, khi kêu gọi đóng góp, chúng tôi có đưa ra một mức chung nhưng luôn nói rõ là những phụ huynh không có điều kiện có thể không đóng, các con của họ vẫn được hưởng quyền lợi như những bạn khác. Đồng thời, tôi cũng kêu gọi những phụ huynh có điều kiện và những mạnh thường quân có thể hỗ trợ thêm. Danh sách thu cũng không nêu tên các học sinh mà cha mẹ không đóng góp.

Thường thì 3 người trong hội phụ huynh luôn ủng hộ nhiều hơn, thậm chí một số hoạt động chúng tôi tự bỏ tiền túi chứ không sử dụng quỹ chung. Còn việc chi tiêu cho lớp, nếu có vài ý kiến phản đối mà không thuyết phục được, chúng tôi cũng dừng không làm nữa”. 

Ngoài ra, một vấn đề quan trọng, theo anh Long đó là hội phụ huynh không chỉ lo việc “ăn, chơi” mà còn phải bám sát chặt chẽ việc học của các con.

“Ví dụ như chúng tôi tiếp nhận những nhận xét của học sinh và phụ huynh về các giáo viên trong trường hợp họ không dám trao đổi trực tiếp với thầy cô. Từ đó phản ánh tới giáo viên chủ nhiệm để có những cách giải quyết hợp lý, giúp việc học chất lượng hơn. Được như vậy, hội phụ huynh sẽ thực sự phát huy được hết vai trò của mình và khi đó chắc không ai còn đòi “xóa xổ” nữa”.

Trong đó, có 9.117 trẻ em mầm non, THCS&THPT tại các phường, thị trấn vùng dân tộc thiểu số. 1.383 trẻ em mầm non, học sinh THCS&THPT các xã vùng dân tộc thiểu số. Theo ông Trần Thanh Bình, trong hai năm học gần đây, TP Cần Thơ đã không thu học phí và hỗ trợ học phí.

Theo tờ trình do Giám đốc Sở GD-ĐT TP Cần Thơ trình bày, hậu quả của đại dịch Covid-19 chưa được khắc phục hoàn toàn, người dân thành phố còn nhiều khó khăn về kinh tế. Việc hỗ trợ học phí năm học 2023 - 2024 nhằm tiếp tục chia sẻ một phần khó khăn về tài chính cho phụ huynh và tạo điều kiện cho trẻ em, học sinh, học viên được học tập.

Từ đó, TP Cần Thơ đề xuất chính sách hỗ trợ 50% mức thu học phí cho năm học 2023-2024. Dự kiến, tổng chi phí ngân sách cho chính sách hỗ trợ này hơn 159 tỷ đồng, trích từ nguồn kinh phí sự nghiệp giáo dục năm 2023 và năm 2024. 

Mức thu học phí 

Ông Trần Thanh Bình, Giám đốc Sở GD-ĐT TP Cần Thơ, cũng trình HĐND Nghị quyết quy định mức học phí đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập năm học 2023-2024.

Theo đó, đối với bậc mầm non và tiểu học, mức thu học phí ở địa bàn phường, thị trấn là 300.000 đồng/học sinh/tháng; ở xã là 100.000 đồng/học sinh/tháng; vùng dân tộc thiểu số ở địa bàn phường, thị trấn là 80.000 đồng/học sinh/tháng và các xã là 50.000 đồng/học sinh/tháng. 

Đối với bậc THCS, mức thu học phí ở địa bàn phường, thị trấn là 300.000 đồng/học sinh/tháng; ở xã là 100.000 đồng/học sinh/tháng; vùng dân tộc thiểu số ở địa bàn phường, thị trấn là 110.000 đồng/học sinh/tháng và các xã là 50.000 đồng/học sinh/tháng.

Đối với bậc THPT, mức thu học phí ở địa bàn phường, thị trấn là 300.000 đồng/học sinh/tháng; ở xã là 200.000 đồng/học sinh/tháng; vùng dân tộc thiểu số ở địa bàn phường, thị trấn là 160.000 đồng/học sinh/tháng và các xã là 100.000 đồng/học sinh/tháng.

Trong đó, Nghị quyết cũng nêu, học sinh tiểu học trường công lập không phải đóng học phí. Mức học phí đối với bậc tiểu học nêu trên là căn cứ để thực hiện hỗ trợ tiền đóng học phí cho học sinh tiểu học tư thục thuộc đối tượng được hưởng chính sách miễn, giảm học phí theo quy định.

Thượng tá Thái Doãn Bằng – Trung đoàn Trưởng Trung đoàn CSCĐ Bắc Trung Bộ (Bộ Tư lệnh CSCĐ), cho biết, đã huy động hơn 200 cán bộ, chiến sĩ đến huyện Hương Khê để khắc phục hậu quả lũ lụt. Sau khi lũ rút, đơn vị đã đến khắc phục dọn bùn tại 3 xã. Một số địa phương khác vẫn ngập sâu do nước lũ rút chậm.

Theo thống kê của Phòng GD-ĐT huyện Hương Khê, mưa lũ đã khiến một nam sinh lớp 8 tử vong. Sạt lở đất vùi lấp bể tự hoại nhà vệ sinh và hành lang một số trường học; nhiều tường rào của trường học bị đổ sập... Tính đến sáng 2/11, toàn huyện có hơn 3.000 học sinh nghỉ học do mưa lũ. 

Mặc dù đã được vinh danh bởi nhiều giải thưởng quốc tế lớn, Giải thưởng VinFuture vẫn có vị trí đặc biệt đối với TS. Karikó. Trong một chia sẻ vào cuối tháng 6/2023, bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có những giải thưởng khoa học đến từ các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là những giải thưởng có uy tín, vì sẽ thu hút sự chú ý không chỉ ở trong nước mà còn trên phạm vi toàn cầu.  

“Điều này thể hiện tầm nhìn của những nhà sáng lập về khả năng thay đổi thế giới của các phát minh khoa học, công nghệ. VinFuture đã giúp nâng cao hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên bản đồ khoa học quốc tế”, “mẹ đẻ” của vắc xin mRNA đánh giá.

Tầm nhìn và tầm vóc của giải thưởng VinFuture

Là một trong những chuyên gia đồng hành cùng VinFuture ngay từ khi giải thưởng được công bố năm 2020, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan - nguyên thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, cho biết bà rất vui mừng và tự hào khi biết tin 2 chủ nhân của Giải thưởng Chính VinFuture mùa đầu tiên chiến thắng thêm giải Nobel năm 2023. 

Với lịch sử lâu đời, Nobel vẫn được xem là một trong những giải thưởng cao quý nhất với giới khoa học toàn cầu. Lần này, giải Nobel Y sinh 2023 được trao cho 2 nhà khoa học trước đó đã được VinFuture trao giải cao nhất trong mùa đầu tiên, là minh chứng cho thấy VinFuture đã đặt mục tiêu rất đúng khi chọn lựa và trao giải cho những nhà khoa học có thành tựu đột phá, đóng góp vào cuộc sống của hàng triệu người trên trái đất. Điều đáng nói hơn là VinFuture đã trao giải cho GS. Kariko và TS. Weissman ngay từ năm 2021, khi Covid-19 mới được tạm khống chế trên toàn cầu và khi thế giới còn chưa đánh giá toàn diện được đóng góp mang tính thời đại của nghiên cứu này vào thời điểm đại dịch đang cam go nhất. 

“Việc quyết định trao giải cho GS. Kariko và TS. Weissman cho thấy tầm nhìn của VinFuture. Đặc biệt, giải thưởng lúc đó nhận được sự đồng thuận, đánh giá cao của cộng đồng khoa học trên thế giới cũng như những người theo dõi giải thưởng. Ngay trong mùa đầu tiên, giải thưởng VinFuture đã được trao cho những nhà khoa học toàn toàn xứng đứng. Hai năm sau, Nobel tiếp tục trao giải cho 2 nhà khoa học, cho thấy, Nobel càng khẳng định sự đúng đắn của VinFuture khi chọn những nhân vật xuất sắc. Sự tiên phong của VinFuture còn cho thấy các tiêu chí đánh giá rất sát, kịp thời và thiết thực với thời đại ngày nay”, chuyên gia Phạm Chi Lan đánh giá. 

Cũng theo chuyên gia Phạm Chi Lan, tính cập nhật tạo nên sự khác biệt của VinFuture so với Nobel hay các giải thưởng danh giá khác, giúp VinFuture mang đầy hơi thở cuộc sống của thế giới đương đại. 

“Tính tiên phong trong cách tiếp cận, trao giải cho những nhà khoa học có đóng góp cho cuộc sống của nhân loại thể hiện sự khác biệt của VinFuture, nhất là trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức hiện nay. Điều này có tác động cổ vũ kịp thời cộng đồng nghiên cứu khi tạo ra những phát minh, sáng chế có ý nghĩa thiết thực với cả nhân loại”, nữ chuyên gia phân tích.

Từ Nhật Bản, GS. Trần Văn Thọ - giáo sư danh dự tại Đại học Waseda, Tokyo, Nhật Bản, nguyên thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ cũng cho biết, ông rất vui khi một tổ chức giải thưởng của Việt Nam có khả năng lựa chọn, đánh giá và tôn vinh các công trình nghiên cứu có đóng góp to lớn cho nhân loại. 

“Điều này cho thấy VinFuture đã phần nào có vai trò quan trọng trong việc đánh giá và thúc đẩy nghiên cứu trong lĩnh vực Khoa học Công nghệ toàn cầu, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên thế giới”, GS. Trần Văn Thọ nhận xét.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Sĩ Dũng - nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, đánh giá, cú đúp giải thưởng của công trình nghiên cứu về vắc xin mRNA ngừa Covid-19 cho thấy giá trị và tầm vóc toàn cầu của VinFuture. 

“Công trình nghiên cứu của GS. Kariko và TS. Weissman từng nhiều năm không được giới khoa học quan tâm và chỉ thực sự nổi lên khi Covid-19 xuất hiện. Khi thế giới còn chưa nhìn nhận được đầy đủ về đóng góp đột phá của nghiên cứu này với nhân loại thì VinFuture đã vinh danh, điều này càng khẳng định tính tiên phong và tầm vóc của giải thưởng”, TS. Nguyễn Sĩ Dũng nhấn mạnh. 

Thế Định

Năm 34 tuổi, ông đến Los Angeles, Mỹ, nhưng không xin được việc bởi không biết tiếng Anh và chứng chỉ giáo viên tại Bolivia cũng không được công nhận. Mặc dù đối mặt với rào cản ngôn ngữ, Escalante không bỏ cuộc. Ông vừa theo học ĐH California, đồng thời bắt đầu tự học tiếng Anh trong khi làm các công việc bán thời gian như rửa bát.

Khoảng thời gian này đã đặt nền móng cho những phương pháp giảng dạy đổi mới mà sau này ông sử dụng để trao quyền và thay đổi cuộc đời các học sinh của mình.

Mất 10 năm mới có được chứng chỉ giáo viên, thầy Escalante đến nhiều trường xin phỏng vấn nhưng đều bị từ chối. Cuối cùng, ở tuổi 44, ông bắt đầu sự nghiệp giảng dạy tại Trường Trung học Garfield ở Đông Los Angeles, một cơ sở giáo dục gặp khó khăn bởi những thách thức kinh tế xã hội và kỳ vọng học tập thấp. 

Jaime Escalante lúc đầu cũng chỉ hy vọng thời gian nhanh trôi để kết thúc lớp những học sinh cá biệt, nhưng dần nhận ra những đứa trẻ không xấu như ông tưởng. Các em đều xuất phát điểm từ những gia đình nghèo khó. Chính sự buông bỏ của nhà trường và sự thờ ơ của gia đình đã khiến các em thấy bất an, thích làm loạn để gây sự chú ý, lâu dần trở thành thói quen xấu.

Không nản lòng trước những trở ngại hay vấp phải sự hoài nghi của đồng nghiệp và ban giám hiệu, Escalante bắt đầu thay đổi câu chuyện. 

Điều khiến Escalante trở nên khác biệt là phương pháp giảng dạy đầy sáng tạo của ông. Thầy tin tưởng vào việc làm cho các môn học phức tạp trở nên dễ tiếp cận và hấp dẫn đối với học sinh của mình. Escalante kết hợp các ví dụ thực tế, hoạt động tương tác và khiếu hài hước vào bài học của mình. Ông hiểu rằng để tiếp cận được những học sinh bị coi là “không thể dạy được”, cách tiếp cận truyền thống là không đủ. 

Quan trọng hơn, ông tìm cách cổ vũ tâm lý học sinh. Bởi hoàn cảnh gia đình nên các em đều có phần tự ti và lòng tự trọng mạnh mẽ, khát khao được công nhận nên Escalante chuyển dạy học từ thụ động sang chủ động. Ông dán nhiều khẩu hiệu cổ vũ trong lớp và ảnh của những ngôi sao thể thao trên tường. Trước khi vào lớp, ông khuyến khích học sinh khởi động và nhảy múa như một đội cổ vũ bóng bầu dục khiến tinh thần phấn chấn, theo Journalnegroed.org.

Đến đào tạo những “lứa học sinh” đầu tiên đỗ đại học

Khi thầy Escalante dần hòa nhập với sinh viên, ông nhận thấy một thực tế rằng chưa học sinh nào được nhận vào đại học. Tâm lý phổ biến của người dân là vô vọng và khuyên thầy đừng vô ích. Tuy nhiên, Escalante đáp lại một cách đầy thuyết phục, nói rằng: "Nếu hy vọng vuột mất, hãy cho phép tôi truyền nó, vì tôi là một nhà giáo dục".

"Tôi sẽ dạy các bạn toán và đó là ngôn ngữ của các bạn. Với điều đó, các bạn sẽ thành công. Các bạn sẽ vào đại học và ngồi ở hàng đầu tiên, không phải hàng cuối vì bạn sẽ biết nhiều hơn bất kỳ ai", theo The New York Times.

Escalante khuyến khích học sinh theo đuổi chương trình AP, cung cấp cho học sinh THPT những khóa học có độ khó tương đương với các môn học ở trình độ đại học.

Ở Mỹ thời điểm đó, chỉ có 2 trường mở khóa học AP và cũng thường chỉ dành cho con nhà khá giả ở các trường tư thục. Escalante đã thành lập lớp dự bị AP của riêng mình. Bất chấp sự phản đối của giáo viên và phụ huynh, ông vẫn kiên quyết, nhấn mạnh rằng tất cả học sinh đều có thể học tập với sự kiên trì và phương pháp đúng đắn.

Dành cả cuối tuần và ngày lễ, Escalante cung cấp chương trình đào tạo chuyên sâu, yêu cầu tăng thêm giờ vào các ngày trong tuần. Ông luôn nhắc nhở học sinh “không có nỗ lực kiên trì thì không có thiên tài” để tiếp thêm quyết tâm cho học sinh. 

Bất chấp những thách thức ban đầu, một năm sau, tất cả 18 học sinh trong lớp đã vượt qua kỳ vọng bằng cách vượt qua thành công kỳ thi AP.

Tuy nhiên, thành công “khó tin” này vấp phải sự hoài nghi từ Cơ quan Kiểm tra Giáo dục Mỹ (ETS), cơ quan nghi ngờ gian lận và hủy bỏ kết quả. Thầy Escalante đã nộp đơn xin cho các em thi lại và với sự chấp thuận của ETS, tất cả 18 học sinh đều đỗ lại và được nhận vào các trường đại học danh tiếng.

Bất chấp lời mời từ các tổ chức giáo dục nổi tiếng, Escalante vẫn chọn ở lại trường đã gắn bó với mình. Trong 35 năm tiếp theo, ông tiếp tục cố vấn cho hơn 400 sinh viên, hướng dẫn họ thành công tại Ivy League, MIT và Harvard. 

Năm 1988, thầy Escalante được Tổng thống Mỹ Ronald Reagan trao Huân chương Giáo dục Xuất sắc của Tổng thống. Tổng thống Obama nhận định "thầy Jaime đã chứng minh rằng một người đến từ đâu không nhất thiết phải xác định họ có thể đi được bao xa”.

Thành công của thầy Escalante tại trường trung học Garfield đã minh chứng rằng với sự hướng dẫn đúng đắn, ngay cả những người bị coi là “khó dạy” cũng có thể đạt được thành tựu vĩ đại. Các nhà giáo dục trên khắp thế giới tiếp tục lấy cảm hứng từ câu chuyện của ông, kết hợp các phương pháp và triết lý của ông vào phương pháp giảng dạy của riêng họ. 

Tác động của Escalante đối với giáo dục vượt qua nhiều thế hệ, cũng đóng vai trò như một lời nhắc nhở về tầm ảnh hưởng sâu sắc của một giáo viên tận tâm đối với cuộc đời của học sinh.