Mở rộng ứng dụng CNTT, chuyển đổi số đang đặt ra nhiều thách thức, nhất là vấn đề an toàn trên không gian mạng. Mỗi năm Việt Nam ghi nhận hàng nghìn vụ tấn công mạng dẫn đến sự cố vào các hệ thống thông tin dưới nhiều hình thức. Những cuộc tấn công này không chỉ nhằm đánh cắp thông tin mà còn có thể chiếm quyền điều hành, làm tê liệt hệ thống. Mức độ nghiêm trọng của sự cố tại các hệ thống thông tin đòi hỏi các cơ quan, đơn vị phải có sự đầu tư, chuẩn bị tốt để bảo đảm an toàn thông tin trong chuyển đổi số.

Đại diện Tập đoàn công nghệ BKAV cho rằng, việc gia tăng các máy tính bị nhiễm mã độc mã hóa dữ liệu và mã độc tiến công có chủ đích là một trong những nguyên nhân chính gây ra nhiều thiệt hại đối với người dùng Việt Nam, ước tính lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Nguy cơ tấn công mạng diễn ra hằng ngày, hằng giờ với số lượng, quy mô lớn và có xu hướng tăng do người sử dụng tải những phần mềm không rõ nguồn gốc, các thiết bị sao chép ngoài (USB, ổ cứng) trước khi cắm vào máy tính không được quét virus. Hiện vẫn còn hơn 70% số doanh nghiệp ở Việt Nam chưa bắt đầu chuyển đổi số bởi không biết bắt đầu từ đâu và chưa tìm được mô hình phù hợp.

Quá trình chuyển đổi số diễn ra trên toàn cầu dẫn đến số lượng thiết bị Internet kết nối vạn vật (IoT) và dung lượng dữ liệu sinh ra, được xử lý tăng theo cấp số nhân. Dữ liệu này trở thành tài nguyên quan trọng nhưng nguy cơ về đánh cắp, hủy hoại, giả mạo thông tin ngày càng tăng cao. Các đối tượng tấn công mạng đã khai thác điểm mạnh của trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn vào kỹ thuật tấn công mạng, điển hình như xuất hiện những mã độc thông minh hơn với công nghệ giả mạo giống như thật; đã có đối tượng có thể giả mạo video của người nổi tiếng hay bẻ gẫy hệ thống nhận dạng giọng nói bằng việc tái tạo lại giọng nói dựa trên mẫu thu được; đã có những mạng botnet từ thiết bị IoT với khả năng tấn công mạng có thể làm ảnh hưởng đến toàn bộ hoặc phần lớn mạng Internet của một quốc gia.

Tại Việt Nam gần đây, các cuộc tấn công mạng, gián điệp, tội phạm mạng không ngừng gia tăng nhằm đánh cắp dữ liệu, thông tin bí mật nhà nước, phá hoại hệ thống thông tin. Ngày càng nhiều tổ chức tội phạm mạng, tổ chức phản động được thành lập, hoạt động tinh vi, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, đe dọa đến trật tự an toàn xã hội, sự ổn định chính trị, an ninh quốc gia. Những cuộc tấn công mạng không chỉ gia tăng nhanh về số lượng, thời lượng và tần suất mà còn được tăng cường bởi sức mạnh của công nghệ mới, dẫn tới các vụ rò rỉ, đánh cắp, phá huỷ dữ liệu quy mô lớn nhắm vào hạ tầng trọng yếu của quốc gia, doanh nghiệp. Trên không gian mạng trung bình có khoảng 500 cuộc tấn công được ghi nhận mỗi giây và hơn 300 mã độc mới được tạo ra trong vòng một phút.

Trong bối cảnh các tài nguyên, dữ liệu quan trọng đang lưu trữ ngày một nhiều trên môi trường số cùng sự bùng nổ của thiết bị kết nối cá nhân, điều này trở thành “điểm yếu” dễ bị khai thác. Hacker có nhiều “cửa ngõ” hơn để thâm nhập vào kho dữ liệu của các tổ chức và khiến quy trình bảo mật thông tin trở nên phức tạp.

Muốn an toàn trên không gian mạng, mỗi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, người sử dụng các thiết bị kết nối Internet phải luôn sẵn sàng để ứng phó nguy cơ từ các cuộc tấn công mạng, tin tặc, mã độc… Cơ quan, tổ chức nhà nước phòng, chống tấn công mạng cần ưu tiên sử dụng các sản phẩm “Made in Vietnam”.

Bộ TT&TT sẽ giao nhiệm vụ cụ thể cho các doanh nghiệp tiên phong phát triển hệ sinh thái sản phẩm công nghệ đảm bảo an toàn, an ninh mạng Việt Nam phục vụ Chính phủ điện tử, đô thị thông minh và hệ thống thông tin quan trọng quốc gia. Cần thành lập một liên minh giữa các công ty CNTT nhằm hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển sản phẩm, bảo đảm các sản phẩm có sự liên thông, kết nối. Những thành viên trong liên minh doanh nghiệp phải cam kết sử dụng sản phẩm của nhau để cung cấp một giải pháp an ninh tổng thể cho khách hàng.

Bên cạnh đó, phải coi đảm bảo an toàn thông tin là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Ðảng, toàn dân. Tăng cường giáo dục, bồi dưỡng, nâng cao ý thức của cán bộ và người dân; tuyên truyền, phổ biến cho học sinh, sinh viên về các nguy cơ, yếu tố đe dọa gây mất an ninh thông tin. Từ đó, nâng cao ý thức sử dụng các dịch vụ thông tin, nhất là từ nước ngoài cung cấp; nâng cao khả năng nhận biết, tiếp nhận thông tin, khả năng tự vệ, “miễn dịch” trước thông tin giả, thông tin xấu, độc.

Thường xuyên rà soát, phát hiện, khắc phục lỗ hổng bảo mật trên toàn hệ thống, bổ sung thiết bị, phần mềm chuyên dụng có khả năng kiểm tra, kiểm soát an ninh, an toàn thông tin trên môi trường mạng viễn thông, Internet, tần số vô tuyến điện… Thực hiện các giải pháp kỹ thuật chuyên biệt nhằm phát hiện các nguy cơ gây mất an ninh thông tin. Tổ chức diễn tập về phòng, chống tấn công mạng cấp quốc gia với sự tham gia của cơ quan Chính phủ, tập đoàn kinh tế trọng yếu, những nhà cung cấp dịch vụ viễn thông và các cơ quan, tổ chức liên quan, bảo đảm xử lý kịp thời nguy cơ gây mất an ninh thông tin ở Việt Nam.

Đ.P

Bảo đảm an toàn thông tin cho hệ thống Chính phủ điện tử và các giao dịch dân sự

Trong bối cảnh xây dựng Chính phủ điện tử dựa trên nhiều nền tảng CNTT và tăng cường thực hiện dịch vụ công trực tuyến của người dân, doanh nghiệp, cần đẩy mạnh để bảo mật cho các hệ thống Chính phủ điện tử, bảo đảm các giao dịch dân sự.

Vòng chung kết cuộc thi Chiến lược Kinh doanh ICAEW khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc (ICAEW China and South-East Asia Business Challenge) năm 2023 vừa diễn ra tại TP.HCM, quy tụ 10 đội thi đến từ các trường đại học hàng đầu của Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Singapore và Việt Nam. 

Tại cuộc thi, All Star - đội thi đặc biệt với 6 thành viên đến từ 5 quốc gia, trong đó có 2 đại diện từ Việt Nam là bạn Trần Linh Chi (Đại học Anh Quốc Việt Nam) và bạn Lê Hà Châu (Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP.HCM) xuất sắc đạt giải nhì với đánh giá là đội phối hợp tốt nhất.

Đây là năm thứ 7 cuộc thi được tổ chức với sự đồng hành tài trợ bởi Deloitte, và là lần đầu tiên Vòng chung kết (VCK) khu vực được tổ chức tại Việt Nam. Để có mặt trong VCK khu vực, 10 đội đã trải qua các vòng thi cấp quốc gia và được tuyển chọn từ hàng trăm đội trên khắp các trường đại học hàng đầu tại năm quốc gia tham dự. 

Cuộc thi Chiến lược kinh doanh ICAEW khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc mang đến cho sinh viên cơ hội trải nghiệm thực tế thế giới kinh doanh và tài chính. Tại VCK khu vực năm nay, 10 đội tham gia thử thách đảm nhận vai trò chuyên gia tư vấn doanh nghiệp để giải quyết các tình huống kinh doanh thực tế. Mỗi đội có 90 phút phân tích tình huống kinh doanh và chuẩn bị một bài thuyết trình dài 6 phút cùng 2 phút trả lời các câu hỏi từ ban giám khảo là hội viên của ICAEW cũng là chuyên gia tới từ các doanh nghiệp lớn trong khu vực. Các đội thi được yêu cầu xác định các vấn đề nổi bật nhất, từ đó phát triển các chiến lược kinh doanh toàn diện để giải quyết các mục tiêu của tổ chức trong thời gian nhất định.

Phát biểu tại cuộc thi, bà Elaine Hong, Giám đốc ICAEW khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc, nhấn mạnh cam kết của ICAEW trong việc thu hút và đào tạo các cá nhân, thúc đẩy sự đa dạng và phát triển nguồn nhân lực là những Kế toán công chứng (Chartered Accountant) chất lượng cao cho tương lai. 

Bà Elaine Hong cho rằng, cuộc thi mang đến cơ hội cho sinh viên có được trải nghiệm thực tế trong môi trường kinh doanh, đồng thời thể hiện khả năng của các bạn trẻ trước ban giám khảo là những Kế toán công chứng kì cựu, hiện đều là thành viên lãnh đạo cấp cao trong lĩnh vực kế toán, kinh doanh và tài chính trong khu vực.

“Tại ICAEW, chúng tôi tin tưởng mạnh mẽ vào việc trang bị cho sinh viên cả kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp, đảm bảo thế hệ trẻ sẵn sàng bước vào môi trường làm việc ngay sau khi tốt nghiệp. Cuộc thi Chiến lược Kinh doanh ICAEW khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc đóng vai trò nền tảng, thu hút những sinh viên tài năng thể hiện được các kỹ năng nghề nghiệp cần thiết trong môi trường kinh doanh ngày nay”, bà Elaine Hong nói thêm.

Chủ tịch ICAEW toàn cầu, bà Julia Penny đánh giá rằng, những sáng kiến như cuộc thi Chiến lược Kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong các chương trình đào tạo và phát triển của ICAEW, nhằm bồi dưỡng các nhân tài trẻ trở thành các chuyên gia đáng tin cậy và thúc đẩy sự thành công của ICAEW Đông Nam Á.

Tham dự VCK khu vực năm nay, Việt Nam có 2 đội thi (mỗi đội gồm 6 thành viên) là đội NEUicorn từ trường Đại học Kinh tế Quốc dân và đội Meteor từ trường Đại học Mở TP.HCM. 12 sinh viên tài năng của Việt Nam đã có cơ hội cọ xát, tranh tài với các đội tuyển xuất sắc đến từ các quốc gia có ngành tài chính phát triển ở châu Á.

Chia sẻ về lần đầu tiên VCK khu vực Cuộc thi Chiến lược Kinh doanh ICAEW khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc được tổ chức tại Việt Nam, Trưởng đại diện ICAEW Việt Nam - Đặng Thị Mai Trang, cho biết: “Chúng tôi rất vinh dự khi Việt Nam lần đầu tiên được đăng cai VCK khu vực, đây cũng là cơ hội để chúng tôi quảng bá văn hóa, con người Việt Nam tới các bạn bè khu vực. Ngoài phần thi đấu, tranh tài, các sinh viên từ 10 đội đến từ 5 quốc gia đã có những chương trình giao lưu rất thú vị, có những trải nghiệm đáng nhớ tại Việt Nam cùng nhiều người bạn quốc tế mới”.

Tại Việt Nam, cuộc thi được ICAEW khởi xướng từ năm 2015, được đánh giá là sân chơi học thuật chuyên nghiệp, mang đến cơ hội cho sinh viên được cọ xát, thể hiện tài năng với những sinh viên xuất sắc ngành tài chính, kế toán, kinh doanh trong khu vực. Cũng từ sân chơi này, các sinh viên Việt Nam được phát triển kỹ năng và kiến thức nghề nghiệp cần thiết, đồng thời có cơ hội tỏa sáng trước các nhà tuyển dụng hàng đầu thế giới. Ở mùa giải năm nay, Deloitte đã trao suất thực tập cho 14 thí sinh xuất sắc nhất của cuộc thi tại Việt Nam.

Quốc Tuấn