>> Tìm phương án thay thế điểm sàn đại học

Nguyên phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GD-ĐT) Lê Viết Khuyến (Ảnh: Xuân Trung)

Ông Lê Viết Khuyến cho biết: Khi tôi ở Bộ - tôi đã từng góp kiến ngay khiBộ đưa ra khái niệm điểm sàn thì phải làm rõ được triết lí của điểm sàn là gì?

Một số người nói "nếu bỏ điểm sàn thì chẳng có gì để quản chất lượng đầu vào nênsẽ rối. Từ đó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo của người học...". Và họ quan niệmđó là ngưỡng tối thiểu - nếu không đạt thì không thể học ĐH.

Cá nhân tôi cho rằng, lập luận đó không thuyết phục vì lẽ, đề thi của Bộ năm dễ -năm khó chứ không phải đề thi mang tính chất tiêu chuẩn.

Đề chuẩn có thể dẫn dụ đề thi TOEFL - đề thi lần này và lần sau có mức độ khó, cấutrúc gần như không thay đổi. Vì thế họ mới đưa ra các chuẩn như muốn vào ĐH Mỹ thìđiểm TOEFL phải đạt 600 - tùy điều kiện từng trường. Hoặc vào CĐ thì điểm TOEFL phảiđạt 450 -500 điểm.

 Đưa ra những quy định cứng như vậy thì đề thi phải mang tính chất tiêuchuẩn.

Còn đề thi ĐH của Việt Nam không mang tính chất tiêu chuẩn vì lúc khó, lúc dễ. Đềthi không chuẩn mà lại đưa ra khái niệm điểm sàn là không ổn.

Hơn nữa việc xác định điểm sàn phải gắn theo khối (A,B,C,D) - cũng không thực sựlà chính xác. Ví dụ như thi vào các trường kỹ thuật, các trường khoa học tự nhiên thìcó thể khối A vì sau khi vào học thì nền Toán - Lý - Hóa cũng rất cần. Nhưng thi khốiA vào các trường kinh tế thì có sự vô lí vì vào trường kinh tế học Toán rất ít, cònLí, Hóa không học.

Nói như thế để thấy khi xác định triết lí điểm sàn ngay trong Bộ cũng có mẫu thuẫnvà không thuyết phục.

Khi "3 chung" ra đời thì 3 năm đầu không có điểm sàn. Sau đó quy định điểm sàn banhành chỉ mang tính chất mệnh lệnh - xuất phát từ quyền lực từ phía nhà quản lý vàkhông có cơ sở khoa học.

Phương án thay thế điểm sàn?

- Và đề xuất thay thế bỏ quy định điểm sàn trong tuyển sinh ĐH lúc này tuymuộn, nhưng phương án thay thế khả thi là gì để vừa công bằng và đảm bảo chất lượng,thưa ông?

Muốn thay thế bằng phương thức gì - thì trước hết phải xem thế giới họ làm như thếnào?

Thế giới họ tổ chức một kỳ thi do nhà nước đứng ra (hoặc do một số tổ chức phichính phủ) tổ chức kỳ thi chung. Còn sử dụng kết quả của kỳ thi chung đó như thế nàothì họ trả quyền đó cho từng trường.

Các trường căn cứ vào thương hiệu của mình, căn cứ vào đặc điểm đào tạo của mìnhcó thể đưa ra những tiêu chuẩn khác nhau để xét tuyển.

Còn nhà nước chỉ đưa ra trình độ tối thiểu để người học có quyền đăng ký vào họcmột trường ĐH hay CĐ.

Trình độ tối thiểu trong Luật Giáo dục gọi là "chuẩn quốc gia" và Bộ GD-ĐT cầncông bố công khai để người học đối chiếu - nếu thấy thấp hơn chuẩn đó thì biết khôngđủ điều kiện nộp đơn vào trường nào.

Khi anh đã nộp đơn vào trường nào thì trường đó có quyền đặt thêm điều kiện này,điều kiện khác, thậm chí đưa ra kỳ kiểm tra bổ sung để tuyển người học phù hợp. Dođó, chuẩn quốc gia đó chỉ là điều kiện cần chứ chưa phải là điều kiện đủ.

- Điều kiện tối thiểu các nước áp dụng mà ông đề cập cụ thể là gì, thưa ông?

Kinh nghiệm các nước họ xác định điều kiện tối thiểu là tốt nghiệp THPT hoặc tươngđương.

Ví dụ: Hoa Kỳ nếu tốt nghiệp phổ thông là được quyền đăng ký. Nhưng đăng ký vào ĐHnào dựa vào kỳ thi SAT hoặc ACT (tên tiếng Anh - American College Testing - là mộtkiểu kỳ thi chuẩn hóa nhằm giúp ban tuyển sinh của các trường ĐH đánh giá và so sánhcác đơn xét tuyển). Một năm họ tổ chức nhiều kỳ thi như vậy để thí sinh tham dự đểbiết sức mình đạt ngưỡng nào thì lấy kết quả nộp cho các trường.

Ở Pháp có một số trường chỉ cần ghi danh là vào học. Nhưng vào những trường lớnvới tỷ lệ chọi 1/1000 thì họ tổ chức thi. Họ phân loại các trường không do Bộ xếp hay"ban phát" mà từ các hoạt động công khai minh bạch để xã hội chấm điểm thương hiệutừng trường.

- Làm theo mô hình Hoa Kỳ tại thời điểm này có đủ thời gian chuẩn bị và hợp lí?

Hợp lí vì trong phương án của Bộ hướng tới chỉ tổ chức một kỳ thi quốc gia duynhất để xét tuyển tốt nghiệp và tuyển vào ĐH.

Ở Việt Nam - thời kỳ miền Nam trước đây vào các trường ĐH tổng hợp như ĐH Huế, ĐHSài Gòn...học sinh cứ qua kỳ thi tốt nghiệp phổ thông là ghi danh vào học. Còn nhữngtrường có tỷ lệ chọi cao có điều kiện tuyển riêng...

Nói như vậy để thấy những vấn đề đổi mới thi cử đang đặt ra không có gì mới - đềucó thể làm được nhưng có muốn làm không. Việc chuẩn bị đề thi cho kỳ thi quốc giacũng na ná như chuẩn bị cho kỳ thi PISA vừa qua - nên không có lý do gì để nói khônglàm được.

Trách nhiệm của trường và bộ?

- Nhưng trước mắt tuyển sinh năm 2014 nên theo phương án nào?

Năm 2014 vẫn thi ba chung và có thể tổ chức thi 5-6 môn. Còn nếu chuẩn bị tốt vềcác điều kiện thì không cần thi ba chung theo khối thi - mà chỉ cần xét kết quả tốtnghiệp.

Khi thi chung thì các trường công bố các môn cần tuyển để thí sinh biết. Ví dụ nhưĐH Kinh tế Quốc dân công bố trường lấy điểm môn Toán, Văn, Ngoại ngữ - nếu thí sinhmuốn vào trường thì phải đăng kí thi các  môn đó để nộp cho Kinh tế Quốc dân,còn trường khác lấy kết quả Toán, Lí, Hóa thì thí sinh đăng kí thi 3 môn này để lấykết quả nộp cho trường...

Kỳ thi vẫn được tổ chức ở các hội đồng thi các trường, đề thi vẫn do Bộ làm - chỉkhác là thí sinh sẽ không thi theo khối. Quyền sử dụng kết quả do trường. Tuy nhiênthi cử để nghiêm thì Bộ vẫn phải giám sát, ra đề. Và các trường phải công khai thôngtin tuyển sinh để thí sinh chọn.

- Vai trò quản lý của Bộ GD-ĐT lúc này sẽ phải có trách nhiệm cụ thể thế nàothưa ông?

Bộ không nên bắt các trường phải làm đề án đưa Bộ duyệt - mà chỉ nên yêu cầu cáctrường công khai đề án đó để xã hội giám sát. Đồng thời, Bộ phải công bố chuẩn quốcgia - trình độ đầu vào.

Kỳ thi chung vẫn cần thiết, nhưng kỳ thi chung đó phải xem đó là một dịch vụ côngích mà Bộ đứng ra làm để hỗ trợ cho các trường tự chủ trong việc tuyển sinh.

Về lâu dài, tôi tán thành tổ chức thi 2 trong một. Để làm được một kỳ thi quốc gia phảicó sự chuẩn bị. Trong đó, đề thi phải thật chuẩn phù hợp với chuẩn đầu ra Bộ đặt ra.

Đồng thời, có chế tài để buộc các trường phải công khai minh bạch các tiêu chuẩn đầuvào trên mọi phương tiện truyền thông - chứ không phải công khai với Bộ. Nếu chỉ côngkhai với Bộ sẽ dẫn đến xin - cho như lâu nay.

Và Bộ phải kiểm soát chặt chỉ tiêu các trường đăng ký và được Bộ duyệt. Tất cảnhững việc đó nằm trong tầm tay của Bộ.

- Cảm ơn ông!

• Kiều Oanh (thực hiện)

Mã QR được chia làm 2 loại là biến đổi (động) và cố định (tĩnh). Mã QR tĩnh chứa các thông tin mang tính vĩnh viễn giống như họ tên, ngày tháng năm sinh… và không thay đổi được. Còn mã QR động cho phép người tạo dễ dàng thay đổi nội dung thông tin chứa bên trong nhưng không thay đổi mã QR. Muốn làm được điều này, mã QR động phải có máy chủ kết nối mạng để xử lý thông tin khi có người sử dụng. Đồng nghĩa với việc dùng mã QR động đòi hỏi chi phí đầu tư hạ tầng và công nghệ nhiều hơn.

Theo J&T Express, việc thanh toán qua QR động giúp khách hàng có thêm trải nghiệm thanh toán tiện ích, dễ sử dụng nhưng vẫn đảm bảo an toàn nhờ ứng dụng công nghệ mới. Chỉ cần người dùng cài app của ngân hàng bất kỳ trên điện thoại khi thanh toán đơn hàng bằng cách quét mã QR động do J&T Express sinh ra, các thông tin như số tiền cần thanh toán, số tài khoản, thông tin đơn hàng… sẽ tự động hiển thị đầy đủ trên app, giúp J&T Express dễ dàng đối soát các thông tin và hạn chế tối đa nhầm lẫn có thể xảy ra do các thao tác nhập tay.

Đối với đơn vị giao nhận, việc thanh toán qua mã QR sẽ giúp thời gian xử lý vận đơn của nhân viên được rút ngắn, giúp tăng năng suất làm việc. Đặc biệt, tiền từ tài khoản của khách hàng được chuyển thẳng về hệ thống sẽ tránh các rủi ro nhầm lẫn hoặc mất mát khi shipper cầm nhiều tiền mặt trong người khi rong ruổi giao hàng cả ngày. J&T Express kỳ vọng giải pháp này cũng tiết kiệm được thời gian cho người bán, đồng thời góp phần thúc đẩy thanh toán không tiền mặt theo định hướng đến năm 2030 của Chính phủ.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, trong 6 tháng đầu năm 2022, thanh toán không dùng tiền mặt bằng quét mã QR đã tăng 86% so với cùng kỳ năm trước. Số liệu qua nền tảng thanh toán Payoo cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng của hình thức này, với mức tăng của quý III/2022 là 62% về số lượng và 53% về giá trị so với quý II/2022, bao gồm cả giao dịch qua cổng thanh toán Payoo và thanh toán tại quầy qua Payoo POS.

Cụ thể trong từng lĩnh vực, các nhóm có tỉ lệ tăng trưởng thanh toán bằng QR mạnh nhất là nhóm siêu thị, cửa hàng tiện lợi, nhóm thực phẩm, đồ uống (F&B) và nhóm công nghệ. Siêu thị tăng 68% về số lượng và 45% về giá trị so với quý trước. Riêng nhóm F&B tăng đến 79% về số lượng và 90% về giá trị. Thanh toán QR mảng Công nghệ thì bứt phá với giá trị giao dịch tăng gấp đôi ở các các phẩm điện thoại, laptop và tăng 50% với các sản phẩm liên quan điện máy.

Ở Việt Nam, thanh toán QR đang nhận được sự ủng hộ của toàn xã hội. Các ngân hàng, tổ chức fintech trên thị trường đều là những đơn vị có tiềm lực, năng động và tham gia một cách tích cực vào công tác mở rộng thị trường, gia tăng điểm chấp nhận thanh toán. Khách hàng sử dụng dịch vụ đa phần là lớp người dùng hiện đại, dễ thích nghi và chấp nhận cái mới.

Nguyên nhân là do mới chỉ có một số ít nhà cung cấp linh kiện điện tử từ Đại lục chuyển nhà máy sang nước láng giềng Nam Á này để hỗ trợ cho các nhà sản xuất theo hợp đồng của “Nhà Táo”, chẳng hạn như Foxconn Technology Group.

“Việc các nhà cung cấp linh kiện chính chuyển sang Ấn Độ sẽ khó khăn hơn so với việc những công ty lớn như Foxconn hay Wistron chuyển trọng tâm sản xuất”, Ivan Lam, chuyên gia phân tích cấp cao của Counterpoint Research cho biết. “Nếu các nhà cung ứng này chỉ có duy nhất 1 khách hàng tại đó, thì việc thiết lập cửa hàng không hợp lý về mặt kinh tế”.

Lam cũng cho hay, một số nhà cung cấp linh kiện chính ở Trung Quốc giờ đã có mặt tại Ấn Độ, chẳng hạn như công ty công nghệ quang điện Hauxing Thẩm Quyến, công ty điện tử Sundowa và công ty công nghệ quang học Sunny. Các công ty này hiện đang là đối tác kinh doanh với Xiaomi, Oppo và Vivo tại thị trường điện thoại thông minh lớn thứ 2 thế giới.

Việc thu hút thêm các nhà cung cấp linh kiện chuyển sang Ấn Độ là một trong những thách thức lớn nhất với các công ty sản xuất theo hợp đồng của Apple trong bối cảnh họ tăng cường đa dạng hoá chuỗi cung ứng tại châu Á khi Covid-19 tại Trung Quốc gây ra nhiều sự gián đoạn.

Di chuyển ra khỏi quốc gia mà Apple đã xây dựng chuỗi cung ứng sâu rộng suốt 2 thập kỷ qua là điều không hề dễ dàng với tất cả các bên. Theo ước tính của Bloomberg Intelligence, cần tới 8 năm để chuyển 10% năng lực sản xuất của Apple ra khỏi Trung Quốc, nơi đang sản xuất xưởng 98% số iPhone của “Nhà Táo”.

Tháng trước, Upasana Joshi, Giám đốc nghiên cứu tại IDC Ấn Độ nhận định rằng việc chuyển dịch hoàn toàn mạng lưới bán buôn iPhone từ Trung Quốc sang các nước khác tại châu Á “không phải là giải pháp khả thi” đối với Apple cũng như các đối tác cung ứng của họ.

New Delhi được cho là đang xem xét nhiều cách khác nhau để thu hút những nhà sản xuất linh kiện tới nước này xây dựng nhà máy, chẳng hạn như đàm phán với một nhóm đối tác lớn của Apple về việc các nhà cung ứng linh kiện Trung Quốc có được phép thành lập liên doanh tại đây hay không.

Thế Vinh(Theo SCMP)

Nhật Bản truy thu Apple gần 100 triệu USD tiền thuế

Quỳnh An