- Phóng viên: Vấn đề sức khỏe học sinh khi ngồi trước màn hình máy tính học trực tuyến quá dài đang khiến nhiều phụ huynh trăn trở. Thời lượng học theo bà thế nào là phù hợp?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ:Giả sử có một hệ thống trường học công nghệ đầy đủ thì tất cả các kỹ năng học tập bậc thấp như tìm kiếm kiến thức, nhận biết thì học sinh sẽ tự học được với máy. Còn khi học với giáo viên sẽ là thời gian để phát triển các kỹ năng học tập bậc cao như phản biện, thảo luận, hợp tác, thực hành,...

Như vậy mọi việc sẽ rất chủ động và khi đó, thời gian học tập trên lớp sẽ là thời gian giao tiếp, tương tác trực tiếp với giáo viên. Khi đó chắc chẳng ai phàn nàn sao phải ngồi lâu với máy tính thế.

Nhưng, thực tế hiện nay, chưa có hệ thống trường học công nghệ như vậy. Do đó sẽ dẫn đến có nhiều thứ diễn ra không khoa học, không hiệu quả. Hiện nay, tất cả việc giảng dạy đều được bê nguyên lên trên lớp học trực tuyến như trực tiếp. Rõ ràng “không gian ảo” không hề phù hợp với việc dạy học các kỹ năng ở mức độ nhận biết,... Mọi người phàn nàn học sinh không đáp ứng được - nhưng tôi cho đó là việc đương nhiên. Bởi trên nền tảng “meeting” để gặp nhau thảo luận là chính mà cứ nghe giảng một chiều thì làm sao học sinh chịu được.

Khi làm việc với không gian lớp học ảo, giáo viên cần cố gắng tăng tương tác để phát triển các kỹ năng, tư duy bậc cao như thảo luận, tham gia đánh giá phản hồi về kiến thức,... Cần giảm bớt các hoạt động đòi hỏi học sinh phải có tư duy lâu, dẫn đến hạn chế không gian giao tiếp.

Nếu “bê nguyên” thời gian học trực tiếp lên trực tuyến thì dẫn đến việc học sinh phải làm việc khoảng 6 tiếng mỗi ngày trên máy tính và về lâu dài rất ảnh hưởng đến sức khỏe và giảm sự chú ý của các em trong học tập.

Ở cấp tiểu học, mỗi một ngày học chỉ nên kéo dài 2 tiếng, khoảng 30 phút cần được nghỉ 1 lần và cần thay đổi các hoạt động tương tác liên tục sau mỗi 10 phút. Đối với cấp THCS và THPT, có thể duy trì 40-45 phút/tiết nhưng không nên quá 4 tiết trong 1 buổi và không nên học 2 buổi/ngày, thay vào đó có thể giao bài để các em tự học, hoạt động nhóm với nhau.

Chưa có hệ thống công nghệ đúng nghĩa để dạy học trực tuyến

- Bà vừa nhắc đến yếu tố công nghệ. Theo bà, việc xây dựng hệ thống công nghệ cần đáp ứng những tiêu chí nào để dạy học online một cách hiệu quả?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: Hiện nay có nhiều phần mềm, ứng dụng được sử dụng cho việc học trực tuyến, tuy nhiên, đang mới dừng lại đúng tính chất là “meeting” để ứng dụng cho lớp học ảo, và những công cụ còn rời rạc để hỗ trợ những hoạt động khác nhau của quá trình dạy học, chứ chưa đúng nghĩa là hệ thống công nghệ để dạy học trực tuyến.  

Hệ thống dạy học trực tuyến đầy đủ phải phải đảm bảo một số điều kiện về chức năng giáo dục bên trong, ngoài điều kiện bên ngoài về cơ sở vật chất như đường truyền, máy tính,…

Thứ nhất, cần phải có một hệ thống quản trị và phải tương thích, thống nhất với hệ thống quản trị trường học (tức có thể thực hiện tất cả các tính năng quản trị của trường học). 

Thứ hai, hệ thống cần phải có dữ liệu để dạy và học. Dữ liệu khác với dữ liệu truyền thống như sách giáo khoa,... ở chỗ là phải thể hiện được ưu thế của công nghệ gồm các yêu cầu: chương trình hóa, phân hóa và tương tác hóa. Khi có hệ thống dữ liệu này thì máy tính và phần mềm sẽ như là một trợ lý của giáo viên và thậm chí như một “thầy giáo ảo” để thực hiện được việc học sinh tự học, học chủ động với những kiến thức cơ bản.

Thứ ba, hệ thống này cần phải có chức năng đánh giá, tức là phải lưu vết được quá trình học tập của học sinh trên hệ thống cũng như kết nối với các đánh giá chuẩn.

Rất nhiều những điểm bất cập đang biểu hiện ra trong việc dạy học trực tuyến hiện nay mà mọi người đều dễ dàng quan sát được bản chất đều do không có một hệ thống như vậy.

Các ứng dụng, phần mềm hiện nay hầu hết mới chỉ ở dạng giải pháp rời rạc như hỗ trợ meeting (như Zoom, Teams, Google Meet,...) để có thể giao lưu giữa người dạy và người học; chứ không có chức năng tổng thể quản lý hệ thống và cũng không có chức năng dữ liệu và đánh giá, tương tác.

Hoặc hệ thống quản lý học tập LMS như Teams, Google Classroom, Canvas,... lại chỉ có chức năng quản trị như các hệ quản trị thông thường, chứ cũng không quản trị theo chức năng quản trị của giáo dục và kết nối được với dữ liệu giáo dục đã được số hóa. Tức giáo dục là một hệ thống gồm các hoạt động và các chủ thể riêng biệt và đòi hỏi khi nói đến công nghệ giáo dục thì phải là công cụ chỉ để giải quyết bài toán giáo dục. Chứ không phải công nghệ yêu cầu giáo dục chạy theo nó.

Các giáo viên hiện nay dùng Zoom, Zalo,... hầu như để “nhìn thấy mặt học sinh” chứ không thể chiếu slide hay sách điện tử, không giao bài tập và theo dõi được quá trình học tập của học sinh, cũng như học sinh không tự học, không được đánh giá tự động.    

- Những bất cập của dạy và học online ở Việt Nam được nhiều người nhận thấy. Tuy nhiên, mọi thứ dường như không có nhiều thay đổi?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ:Những bất cập của việc học trực tuyến đến từ một số yếu tố. Thứ nhất là yếu tố ngoại cảnh là hạ tầng, cơ sở vật chất (đường truyền, máy tính,...) thiếu thốn. Thứ hai là như phân tích ở trên, thiếu một hệ thống để dạy học trực tuyến đầy đủ, trong đó hỗ trợ bài toán quản trị, dạy học ứng dụng công nghệ và có thể đánh giá trong quá trình dạy học.

Thứ ba là kỹ năng dạy của giáo viên và kỹ năng học của học sinh và cả kỹ năng đồng hành của phụ huynh,...

Như vậy, nếu muốn thay đổi, cần phải tác động vào 3 vấn đề này.

Đầu tiên phải đảm bảo điều kiện tối thiểu cho quá trình dạy học với công nghệ được diễn ra như đường truyền, máy tính, thiết bị,...

Thứ hai, phải đầu tư hệ thống học tập trực tuyến theo đúng nghĩa trường học công nghệ. Việc này không phải chỉ là việc riêng của từng trường mà phải đồng bộ cả hệ thống. Bởi nếu các trường làm lẻ tẻ, không có sự thông suốt với nhau thì việc đánh giá sẽ không thể chuẩn hóa.

Thứ ba là phải có chiến lược để nâng kỹ năng cho cả người dạy, người học và cả các chủ thể liên quan. Muốn học trực tuyến tốt, thì học sinh cần có năng lực số bao gồm phải biết về an toàn số. Còn giáo viên, không phải chỉ có giao tiếp trên nền tảng công nghệ mà còn phải thiết lập, xây dựng lại chương trình học tập cho học sinh. Không thể bê nguyên chương trình học trực tiếp trên trường cho học sinh học trực tuyến. Bởi như vậy rất ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh, không còn thời gian tự học với những gì đã được chương trình hóa, số hóa.

Giáo viên thêm 3 vai trò

- Cụ thể hơn, vai trò của người thầy cần thay đổi ra sao?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ:Bản chất của việc dạy học trực tuyến là giáo viên sẽ có thêm một "người bạn", có thêm một công cụ đắc lực. Khi có một trường học công nghệ với hệ quản trị, hệ thống dữ liệu và đánh giá, tương tác tốt thì giáo viên như có thêm người trợ lý.

Tuy nhiên, giáo viên phải có thêm kỹ năng "chọn bạn", tức là chọn công cụ để phục vụ cho việc dạy học của mình.

Người thầy cũng thêm vai trò như là một huấn luyện viên khi dẫn dắt, hướng dẫn kỹ năng công nghệ cho học sinh. Trong môi trường công nghệ, người thầy phải thêm vai trò huấn luyện. Nhưng để làm được điều này, giáo viên cũng phải có hiểu biết về sử dụng công nghệ (giao tiếp, biểu đạt thông tin, thiết kế bài học,...). Nếu không, thì vừa làm mệt vừa phản ứng ngược.

Bên cạnh đó, các giáo viên cũng cần có thêm tư duy công dân số và an toàn số. Đã xác định dạy học trên trường học công nghệ, không gian thế giới phẳng, thì cần hòa nhập cộng đồng và học cách chịu nhiều sự giám sát hơn so với lớp học an toàn trên trường học trực tiếp.

Đây là 3 vai trò mà người giáo viên sẽ phải có thêm so với vai trò người giáo viên khi dạy học trực tiếp thông thường.

Thanh Hùng (thực hiện)

GS Huỳnh Văn Sơn: Học online, phụ huynh nên giảm kỳ vọng

GS.TS Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, cho rằng: Hãy hình dung liên tiếp vài tháng hay nửa năm con trẻ không được thụ hưởng các tác động giáo dục hệ thống, có đáng lo và đáng trăn trở?

Đội bóng của Pep Guardiola mất gần một tiếng đồng hồ để mở tỷ số trận đá bù vòng 28 trên sân nhà Etihad, trước đối thủ đang chiến đấu để giành quyền trụ hạng.

Đó là 50 phút thi đấu không ngừng nghỉ của Man City, cho đến khi Nathan Ake phá vỡ con đập và Erling Haaland hóa giải sự kháng cự của đội khách với bàn thắng thứ 35 sau 31 trận Premier League. Phil Foden là tác giả bàn ấn định kết quả chung cuộc.

Thành tích 35 bàn thắng chưa từng xuất hiện trong một mùa giải Premier League. Một kỷ lục tuyệt đối trong lịch sử giải đấu bắt đầu từ 1992, bao gồm cả các mùa giải có 42 vòng đấu.

Haaland dẫn đầu cuộc đua Vua phá lưới Ngoại hạng Anh, đồng thời cũng thống trị hạng mục cá nhân ở Champions League, nơi anh có 12 bàn thắng.

Phong độ ngoạn mục của Haalandmang đến hy vọng cho người hâm mộ Man City khi họ đến Santiago Bernabeu giữa tuần sau, đá trận lượt đi bán kết Champions League với chủ nhà Real Madrid vừa buông xuôi tại La Liga.

2. Không có De Bruyne, Man City đang chứng minh chiều sâu đội hình và việc không bị lệ thuộc vào tiền vệ người Bỉ. Sự cân bằng được duy trì, dù việc tìm kiếm đường vào khung thành đối phương có đôi chút nhọc nhằn.

Pep Guardiola sở hữu đội hình gồm nhiều phần có thể hoán đổi vai trò cho nhau với hai ngoại lệ: một là Rodri, và De Bruyne là người còn lại.

Không có De Bruyne, cầu thủ tổng hợp tốt nhất các đợt tấn công của đội, Man City thiếu người liên kết giữa hàng tiền vệ và Haaland. Điều đó buộc các vị trí khác phải tăng tần suất di chuyển, trao đổi, liên kết. Tất cả nhiệm vụ mà họ làm nhằm tạo sự đồng điệu.

Điều này xảy ra trong chuyến làm khách của với Fulham cuối tuần trước và lặp lại tại Etihad trước chiếc xe buýt hai tầng West Ham.

Giữa lúc Arsenal chiến đấu với tinh thần không bỏ cuộc, Man City cho thấy sức mạnh thực sự của nhà ĐKVĐ bóng đá Anh.

West Ham sở hữu một trong những đội hình tốt nhất sau nhóm "Big 6". David Moyes chấp nhận cho đội bóng thành London đá thực dụng, hoạt động thấp để bịt kín các khoảng trống trên sân nhà.

Tất cả tính toán của Moyes chỉ đứng vững cho đến phút 50. Họ lấp được khoảng không trong những tình huống động, nhưng bất lực khi Nathan Ake đánh đầu mở tỷ số từ pha dàn xếp đá phạt.

West Ham không còn đứng vững khi thế cân bằng bị phá vỡ. Thủ môn Fabianski gắn với cột mốc lịch sử, nhưng với cương vị nạn nhân của khoảnh khắc mà Haaland vượt qua kỷ lục 34 bàn do Andy Cole và Alan Shearer nắm giữ trước đây.

3. Trong những trận đấu gần đây, Haaland thường lùi thấp để tham gia vào việc làm bóng, nổi bật là cú đúp kiến tạo ở trận thắng Arsenal 4-1, bước ngoặt cho cuộc chiến giành ngôi quán quân bóng đá Anh2022-23.

Haaland luôn biết cách xuất hiện đúng lúc. Cầu thủ người Na Uy có khả năng giải quyết những vấn đề tưởng chừng như vô vọng.

Đóng góp vào lối chơi của "số 9" càng nổi bật hơn bao giờ hết khi không có sự hỗ trợ từ De Bruyne. Anh thiết lập các liên kết để đưa bóng đến gần khu cấm địa West Ham.

Ngay khi có khoảng trống, điểm mạnh tốc độ được Haaland thể hiện với pha di chuyển theo nhịp điệu của quả bóng rồi thực hiện cú lốp ghi bàn tinh tế.

Không có những đường bóng tinh tế xé toang hệ thống phòng ngự của đối phương, Man City thể hiện đức tính kiên nhẫn và trau chuốt. Tất cả được triển khai bình tĩnh, không nóng vội, cùng hiệu suất ấn tượng của Haaland.

Pep Guardiola ngày càng hoàn thiện Man City, một tập thể với lối đá táo bạo với nhiều phiên bản khác nhau, mà nổi bật là 3 trung vệ trong sơ đồ 3-2-4-1. Sự đồng bộ giữa các hậu vệ và tiền vệ chính xác đến mức như thể mọi thứ được lập trình.

Haaland ghi kỷ lục, Man City thắng trận thứ 9 liên tiếp để lấy lại ngôi đầu với 1 điểm hơn Arsenal và đá ít hơn 1 trận. Thầy trò Guardiola vừa tiến gần thêm một bước đến chức vô địch.

Haaland tiết lộ bị… đánh bầm lưng vì hàng rào danh dự của Man City

Trong khi Jadon Sancho bất đồng với thầy Ten Hag, sau dòng thông báo bộc phát lý giải việc anh vắng mặt ở trận Arsenal.

MU đang thiếu nhân sự trầm trọng bên cánh phải, buộc nhà cầm quân Hà Lan phải vắt óc nghĩ ra kế hoạch mới.

Một cái tên Ten Hag có thể đặt niềm tin là Facundo Pellistri. Tuyển thủ Uruguay 21 tuổi nỗ lực tập luyện suốt thời gian qua để chờ đợi cơ hội tỏa sáng.

Hồi tháng 3 vừa qua, trong buổi phỏng vấn trên kênh MUTV, HLV Ten Hag thừa nhận, Pellistri xứng đáng được thi đấu ở đội một.

Một tài năng trẻ khác - Amad Diallo cũng có thể cạnh tranh nếu trở lại. Tuy nhiên, chấn thương đầu gối mà cầu thủ Bờ Biển Ngà gặp phải khá nghiêm trọng, cần ít nhất vài tháng hồi phục.

Nếu cần lựa chọn an toàn hơn, Ten Hag có thể kéo đội trưởng Bruno Fernandes, hoặc thậm chí cả tân binh Mason Mount sang cánh. Kết cấu đội hình khu trung tuyến cũng buộc phải thay đổi theo.

Fernandes và Mount đều từng thi đấu ở cánh trong quá khứ. Dẫu vậy, đó chỉ là giải pháp tình thế bởi sở trường của họ vẫn là tiền vệ hoặc đá hộ công.

Qua giai đoạn thi đấu quốc tế, ông thầy Hà Lan có thể trình làng tân binh Amrabat. Bên cạnh đó, cầu thủ trẻ Kobbie Mainoo sẵn sàng tái xuất sau chấn thương.

Hãng tin RT dẫn tuyên bố ngày 24/2 của bà Valentina nhân dịp chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine tròn 2 năm như sau, tình trạng bế tắc đã từ lâu vượt quá quy mô của một cuộc tranh chấp đơn giản giữa hai nước láng giềng và phát triển thành một cuộc đối đầu quy mô lớn với tập thể phương Tây. 

"Số phận của trật tự thế giới trong tương lai sẽ được quyết định tại vùng chiến sự của chiến dịch quân sự đặc biệt", bà Valentina nói. Nghị sĩ này cảnh báo, cuộc xung đột cho thấy một điều rõ ràng là Washington và các đồng minh đang tìm kiếm sự thống trị toàn cầu. 

Bà Valentina khẳng định, Mỹ và các đồng minh của nước này không quan tâm tới người dân Donbass cũng như người dân Ukraine. 

Theo Chủ tịch Thượng viện Nga, Moscow đã tìm cách giải quyết xung đột giữa Kiev với khu vực Donbass bằng các biện pháp hòa bình trong 8 năm qua nhưng chính phủ Ukraine đã đáp trả những nỗ lực đó bằng các chính sách chống Nga, phá hoại Hiệp định Minsk và có những hành động khủng bố chống lại người dân Donbass. 

Bà Valentina nói, Moscow vẫn sẵn sàng đi tới một giải pháp hòa bình và sẵn sàng đối thoại nếu an ninh quốc gia và sự an toàn của người dân được đảm bảo. "Nga không mong đợi bất kỳ sự trung thực hay lịch sự nào từ phương Tây và chính phủ Nga giờ đây sẽ tập trung vào việc bảo vệ người dân và thế giới Nga". 

Thượng nghị sĩ này tin rằng cuộc khủng hoảng ở Ukraine đã đẩy nhanh việc thiết lập một thế giới đa cực. Bà cho biết trong vài năm qua, vai trò của các nhóm quốc tế như BRICS và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải đã tăng lên đáng kể. "Chúng tôi kêu gọi thế giới, tất cả các quốc gia thân thiện, ghi nhớ chủ quyền của mình và không ngần ngại bảo vệ lợi ích của mình, bởi vì đó là điều cần phải đấu tranh hiện nay".

Tuy nhiên, nguồn tin từ FootMercato cho hay, Lyon không có ý định bán tiền đạo hàng đầu của họ trong kỳ chuyển nhượng mùa đông nên đã bác bỏ ngay lập tức.

Chelsea đang rất muốn chiêu mộ Moussa Dembele

Dòng thông báo trên website CLB xác nhận: "Olympique Lyonnais lưu ý một số thông tin từ giới truyền thông, rằng Moussa Dembele đang nhận được sự quan tâm từ một vài CLB trong kỳ chuyển nhượng này.

Tuy nhiên, CLB khẳng định mong muốn như hồi hè 2019 là sẽ tiếp tục giữ Moussa Dembele. Cậu ấy không phải để bán ở thời điểm này".

Nguồn tin nội bộ Lyon cho hay, cái giá 34 triệu bảng mà Chelsea gửi đến chưa thể lay chuyển được các sếp Lyon, bởi họ định giá Dembele gấp đôi con số đó.

Thêm nữa, hàng loạt ca chấn thương nghiêm trọng của Memphis Depay và Jeff Reine-Adelaide khiến hàng công Lyon thiếu hụt nhân sự và CLB quyết tâm giữa Moussa Dembele bằng mọi giá.

Theo giới truyền thông xứ sương mù, Chelsea sẽ nhanh chóng quay trở lại bằng lời đề nghị mới. Frank Lampard khá kết cầu thủ người Pháp, vì Dembele có sự tương đồng giống Didier Drogba.

Moussa Dembele cũng là mục tiêu mà MU theo đuổi từ hè 2019. Sau khi đẩy đi Lukaku và Alexis Sanchez, HLV Solskjaer rất muốn rước cựu tiền đạo Celtic về sân Old Trafford lấp khoảng trống.

Mùa giải này, Dembele đã ghi 10 bàn trong 18 lần ra sân ở Ligue 1. Mặc dù vậy, anh không lập công lần nào tại Champions League.

Tại Stamford Bridge, Abraham đang là chủ công của Chelsea. Thế nhưng, chân sút trẻ người Anh đang trì hoãn việc gia hạn hợp đồng với Chelsea.

* Đăng Khôi