Báo VietNamNet xin đăng lại ý kiến của anh Ngô Di Lân.

Nữ CEO của doanh nghiệp Wiibike trình bày dự án về xe đạp bảo vệ môi trường.

Shark Tank mùa này dù chưa có ý tưởng kinh doanh nào quá đột phá nhưng đã nhanh chóng gây bão với bình luận của Shark Phú trong phần pitching của chị CEO Wiibike. 

"Anh không quan tâm đến business, chỉ quan tâm đến mỗi em".

Đây là câu mà các trang báo mạng rồi các bài post khác đang trích dẫn nhiệt tình để làm cơ sở cho cuộc tranh luận hiện nay về việc bình luận của Shark Phú có đáng bị "tuýt còi" không.

Nhưng cá nhân tôi cho rằng câu này tương đối "mập mờ", có thể suy diễn theo cả cách tích cực lẫn tiêu cực.

Ít nhất thì nó đủ mập mờ để người nói có thể chối rằng: "Tôi nói vậy là vì yếu tố con người - founder quan trọng hơn nhiều là sản phẩm". Trong đầu người nói nghĩ gì ta không thể biết được nhưng trả lời vậy cũng có lý ở một mức độ nhất định.

Nhưng nếu xem tập 2 Shark Tank trên YouTube thì sẽ thấy có câu đáng chú ý hơn nhiều ở phút 21:57.

"Chắc là anh mải nhìn em nên anh chẳng thấy cái gì đặc biệt ở cái xe cả".

Câu này thì không chối vào đâu được. Không phải là quan tâm tới cá tính/lịch sử/năng lực của founder mà là nhan sắc.

Khách quan mà nói, tôi không nghĩ Shark Phú nhất thiết có ý coi thường phụ nữ hay đang "thả thính". Trong các shark thì có lẽ tôi thích ông Phú nhất vì phong thái và tư duy sắc bén. Nhưng phát ngôn như vậy trên sóng truyền hình là hơi thoải mái quá và thiếu sự cân nhắc.

Hơn nữa, không thể phủ nhận rằng việc một người đàn ông có địa vị và tiền tài mà phát ngôn như vậy một cách công khai sẽ gửi đi tín hiệu rằng cánh mày râu nhìn chung vẫn để ý tới ngoại hình của phụ nữ trước năng lực của họ. Đặc biệt khi đàn ông đã có tiền và quyền.

Như thế thì dù chị Hằng có hài lòng với lời bông đùa của Shark Phú đi nữa thì những chị em khác và những người đấu tranh bình đẳng giới vẫn có quyền bức xúc và lên tiếng vì họ đâu nhất thiết bênh vực chị Hằng?

Cái họ lên án là việc đàn ông "đồ vật hoá phụ nữ" (objectify women) qua việc ngầm coi sắc đẹp của họ là tiêu chí tiên quyết đánh giá giá trị con người họ. Đẹp số 1, đầu óc là số 2. Nhất là khi đàn ông chẳng mấy khi bị đánh giá kiểu "ừ thằng này ngon đấy, duyệt!" thì các chị em nhảy dựng lên lúc này là cực dễ hiểu.

Đồng ý là đàn ông và phụ nữ về mặt cấu trúc sinh học khác nhau và bình đẳng chằn chặn 50-50 là bất khả thi (một phần vì mình cũng chẳng hiểu thế nào là bình đẳng tuyệt đối nữa!?).

Nhưng không thể phủ nhận rằng xã hội hiện nay, dù ở Việt Nam hay các nước phương Tây, vẫn ưu ái đàn ông hơn nhiều. Cái này các anh em phải thẳng thắn mà thừa nhận chứ đừng có lôi cái này cái nọ ra cãi lại nó buồn cười ra.

Sinh ra là nam giới đã là một cái đặc quyền quá lớn rồi. Mà mình có đóng góp công sức gì để được cái đấy đâu, do may mắn thôi.

Nên thừa nhận điều đó và đấu tranh cho những người kém may mắn hơn mình, trong trường hợp này là nữ giới. Họ có ít cơ hội để tiến xa trong cuộc sống và thực hiện ước mơ của bản thân hơn nhiều so với chúng ta.

Và trước tiên, tất cả các anh em đều có thể bắt đầu bằng việc ngưng bình luận về ngoại hình của các bạn nữ trong công việc. Chỉ làm triệt để riêng cái đấy thôi cũng đã là một bước tiến lớn rồi!

Xem thêm video: Lynk Lee lên tiếng sau vụ lùm xùm kì thị giới tính

Ngô Di Lân(Nghiên cứu sinh Tiến sĩ ngành Quan hệ quốc tế, ĐH Brandeis, Mỹ)

Hiểu được điều đó, nhóm tác giả Linda A. Hill - Greg Brandeau - Emily Truelove - Kent Lineback đã nghiên cứu và chỉ ra những ý niệm sai lầm về thuật lãnh đạo mà trước nay mọi người vẫn hiểu và áp dụng trong cuốn sách Thiên tài tập thể - Lãnh đạo khác biệt để đổi mới và bứt phá (First News - Trí Việt phát hành). Chẳng hạn, nhà lãnh đạo “giỏi” trong tất cả khía cạnh khác thì cũng thành công trong công tác đổi mới. Hay nhắc đến đổi mới thì nhà lãnh đạo mới là người đóng vai trò then chốt thay vì tập thể. 

Nguyên nhân xuất phát từ việc đa phần những nhà lãnh đạo truyền thống được dạy một khái niệm xưa cũ, mà theo các tác giả đó là “một kiểu khái niệm bóp chết khả năng đổi mới”. 

Những vị này cho rằng nhiệm vụ của mình là nghĩ ra ý tưởng lớn và điều động nhân sự thực thi. Bằng cách nào đó, họ nghĩ rằng bản thân là người tạo ra sự đổi mới. Đôi lúc, sự đổi mới đến từ các ý tưởng mới mẻ được tuôn trào từ trí óc của một thiên tài đơn thương độc mã trong khoảnh khắc xuất thần.

Tuy nhiên, dưới góc nhìn đa chiều của các tác giả, đổi mới là một quá trình của thử và sai, một quá trình giải quyết vấn đề, nghĩa là phải tìm kiếm giải pháp bằng cách tạo ra và thử nghiệm hàng loạt ý tưởng. Và nhiệm vụ của người lèo lái “con thuyền đổi mới” là thiết lập điều kiện cho phép và khuyến khích tất cả những điều đó xảy ra.

Qua quá trình nghiên cứu một loạt cá nhân và tổ chức, các tác giả đã khái quát vai trò của nhà lãnh đạo trong công cuộc đổi mới, chính là: “Thay vì cố gắng đặt ra một tầm nhìn và tự mình tạo ra sự đổi mới, nhà lãnh đạo đổi mới sẽ thiết lập một nơi chốn - một bối cảnh, một môi trường - mà ở đó mỗi mảnh ghép thiên tài của từng cá nhân có thể được kết hợp nhằm tạo nên một thiên tài tập thể nhờ vào việc hợp tác, học hỏi thông qua quá trình khám phá và ra quyết định tích hợp”. 

Thông qua 424 trang sách, các tác giả hé lộ góc khuất về quản trị sáng tạo, đồng thời dẫn dắt người đọc khám phá những câu chuyện đổi mới của nhiều tổ chức như Pixar, Google, eBay, IBM, Volkswagen, Pfizer... qua đó trả lời cho câu hỏi: “Tại sao sự đổi mới lại đòi hỏi một hình thức khác của lãnh đạo”. 

Thiên tài tập thểkhông chỉ hữu ích cho việc trau dồi khả năng lãnh đạo mà còn giúp bạn đọc có thêm nền tảng kiến thức chuyên môn sâu sắc trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Cuốn sách vẽ ra một bộ khung mà bất kỳ nhà lãnh đạo đương nhiệm nào cũng có thể áp dụng để “dọn sẵn sân khấu”, tạo sân chơi cho tổ chức của mình chủ động sáng tạo, cải tiến và bứt phá. 

Cái nhìn thấu triệt về tinh thần đổi mới

Giản lược về tình tiết, sâu sắc về nội dung, Thiên tài tập thểchính là sự thu gọn tới cực hạn về mặt chi tiết các câu chuyện phức tạp nhưng vẫn giữ được trọn vẹn thông điệp muốn truyền tải đến bạn đọc. Một cuốn sách ngồn ngộn tư liệu về nghệ thuật lãnh đạo đổi mới, được diễn giải tường tận dưới ngòi bút giàu kinh nghiệm của nhóm tác giả.

Bắt đầu với cơ sở khẳng định “một nhà lãnh đạo giỏi không đồng nghĩa với một nhà lãnh đạo biết cách dẫn dắt sự đổi mới”, cuốn sách đi qua các bước khảo sát và phân tích kiểu lãnh đạo khác biệt có thể tạo ra sự đổi mới không ngừng. 

Như lời Vineet Nayar – cựu CEO HCL Technologies chia sẻ trong cuốn sách: “Nếu một nhà lãnh đạo luôn xem mình là người làm chủ và nắm mọi hành động, anh ta sẽ không bao giờ đạt được thành tựu nào... Nhà lãnh đạo đổi mới sẽ không tự tay làm bất kỳ điều gì. Họ chỉ tạo điều kiện cho mọi người theo đuổi những gì mà sâu thẳm trái tim họ tin là đúng. Đó chính là tương lai của nghệ thuật lãnh đạo”. 

Tuy viết về thuật lãnh đạo nhưng Thiên tài tập thểkhông bàn về các triết lý hay kỹ năng lãnh đạo đã được mổ xẻ trong nhiều đầu sách cùng chủ đề. Ngược lại, cuốn sách thách thức lối tư duy lãnh đạo thông thường, đào sâu vào một chủ đề ít được bàn luận hoặc hiểu thấu – tinh thần lãnh đạo và đổi mới.

Đây là quyển cẩm nang đặc sắc cung cấp hướng dẫn cụ thể về quá trình đổi mới sáng tạo thông qua việc khắc hoạ chân dung các nhà lãnh đạo xuất sắc trong công cuộc dẫn dắt đổi mới, nuôi dưỡng những hạt mầm thiên tài sáng tạo trong tổ chức. 

Thiên tài tập thểđược Chủ tịch Ford Foundation - Darren Walker - đánh giá như một “cú đấm thức tỉnh” về chủ đề lãnh đạo đổi mới. 

Thiên Thảo