Ai đứng sau Lapsus$?

Theo chuyên gia bảo mật Marcus Hutchins, Lapsus$ là nhóm tin tặc “vừa hoàn hảo vừa không”. Một mặt, chúng nhận trách nhiệm của nhiều vụ tấn công vào các mục tiêu cao cấp mà ngay cả những băng nhóm tội phạm mạng giàu kinh nghiệm khác cũng không đụng tới. Một mặt, chúng tỏ ra khinh suất trong hoạt động. Thay vì ẩn mình trong bóng tối, chúng lại quảng cáo hoạt động của mình trên kênh Telegram và thậm chí cung cấp một kênh để bầu chọn rò rỉ dữ liệu nào tiếp theo.

Hutchins cho rằng “chúng dường như chỉ là trẻ con nhưng lại nhận trách nhiệm tấn công các công ty hàng đầu”. Nhà nghiên cứu bảo mật Bill Demirkapi cũng đồng tình. Lapsus$ khoe khoang về việc đã tiếp cận được máy chủ nội bộ của Microsoft trong khi vẫn đang trích xuất mã nguồn của hãng.

Hãng bảo mật Check Point nói hacker đến từ Bồ Đào Nha và Brazil. Vụ xâm phạm lớn đầu tiên xảy ra vào tháng 12/2021, nhằm vào Bộ Y tế Brazil và các tổ chức chính phủ khác. Một báo cáo khác từ Bloomberg gợi ý toàn bộ hoạt động do một thiếu niên 16 tuổi tại Anh cầm đầu, còn các thành viên khác sống tại Anh, Brazil.

Nhà hành pháp Anh đã bắt giữ 7 người vào ngày 24/3 do liên quan đến nhóm Lapsus$. Những người bị bắt trong độ tuổi 16 đến 21, đều được thả ra nhưng cấm rời khỏi nơi cư trú.

Cách thức hoạt động

Nghiên cứu của Microsoft tháng 3/2022 nêu chi tiết cuộc điều tra của hãng với nhóm hacker này, tiết lộ cách thức hoạt động của nhóm và làm thế nào chúng xâm nhập các tổ chức lớn trên thế giới. Dù không nêu tên người đứng sau, Microsoft nhận định Lapsus$ dựa trên mô hình phá hoại và tống tiền thuần túy. Các phương thức tấn công mà chúng sử dụng rất đa dạng, phức tạp. Nhận thức của chúng dường như không tương xứng với mức độ thành thạo và tinh vi khi tấn công.

Lapsus$ sử dụng phương pháp tấn công phi kỹ thuật (social engineering) giúp hacker nắm được thông tin về nhân viên và công ty. Mục tiêu của nhóm là quyền truy cập doanh nghiệp thông qua các thông tin đăng nhập bị đánh cắp, tạo điều kiện để đánh cắp dữ liệu và tấn công phá hoại.

Để có được quyền truy cập, Lapsus$ vận dụng nhiều cách khác nhau, bao gồm triển khai trình đánh cắp mật khẩu Redline, tìm kiếm kho lưu trữ mã công khai để tìm thông tin đăng nhập bị lộ; mua thông tin đăng nhập qua môi giới; hay đơn giản nhất là trả tiền cho nhân viên công ty.

Nhóm sử dụng giao thức desktop từ xa (RDP) và hạ tầng desktop ảo (VDI) như Citrix để truy cập môi trường của một doanh nghiệp. Chúng vượt qua xác thực đa yếu tố (MFA) bằng những kỹ thuật như spam chủ tài khoản chính chủ bằng lời nhắc MFA sau khi đánh cắp mật khẩu của họ. Trong một đoạn chat trên Telegram, hacker cho biết gửi spam lời nhắc MFA trong khi nhân viên đang ngủ là cách dễ nhất để họ chấp thuận vì họ đều muốn tắt thông báo.

Theo Microsoft, Lapsus$ còn sử dụng mạng riêng ảo (VPN) rất thông minh, cho thấy chúng hiểu rõ cách những dịch vụ theo dõi đám mây phát hiện hành vi đáng ngờ như thế nào. Nhóm cũng tạo các máy ảo (virtual machine) trên hạ tầng đám mây của nạn nhân để tiền hành các vụ tấn công tiếp theo trước khi khóa doanh nghiệp khỏi nền tảng đám mây. Sau khi Lapsus$ kiểm soát hoàn toàn, chúng bảo đảm tất cả email đến và đi đều được chuyển tiếp về hạ tầng riêng của chúng, nơi chúng khai thác nhiều dữ liệu nhất có thể trước khi xóa bỏ hệ thống và tài nguyên. Trong một số trường hợp, Lapsus$ sau đó yêu cầu nạn nhân trả tiền để không công bố thông tin.

Thành quả

Hai chuyên gia bảo mật Soufiane Tahiri và Anis Haboubi đã phân tích một trong các ví được cho là liên quan với Lapsus$, phát hiện số dư là 3.790,62159317 Bitcoin, tương đương 123,9 triệu bảng Anh. Con số này chưa được Lapsus$ hay tổ chức nào xác nhận.

Du Lam(Theo IT Pro)

Hàng loạt tài khoản chứng khoán có nguy cơ bị chiếm đoạt, công ty cảnh báo

Công ty chứng khoán khuyến cáo khách hàng thay đổi mật khẩu đăng nhập và mật khẩu giao dịch định kỳ, không lưu trữ mật khẩu và phải bảo mật tài khoản.

Học sinh lớp 5 tuổi ở Trường Mầm non Thải Giàng Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Ảnh: Nguyễn Thảo

Trẻ học - cô học - phụ huynh học

Trường Mầm non Thải Giàng Phố là trường thuộc xã đặc biệt khó khăn của huyện Bắc Hà. Với 7 điểm trường, trong đó 6 điểm lẻ, trường có 14 lớp với 360 trẻ thì có tới 359 trẻ là người dân tộc thiếu số (DTTS). Trẻ em dân tộc Mông chiếm 98% học sinh.

Với đặc điểm kinh tế, xã hội đó, việc những đứa trẻ 3-4 tuổi nói sõi tiếng Việt là điều đáng tự hào của những cô giáo đang đứng lớp ở Thải Giàng Phố.

Cô giáo Đào Linh Ngân về trường đã được 10 năm. Những ngày đầu về trường, cô được phân công dạy lớp 3 tuổi.

“Cô và trò bất đồng ngôn ngữ. Tôi là người Kinh, không biết tiếng Mông. Tên của trẻ cũng khiến tôi khó nhớ. Trẻ cũng không hiểu cô nói gì. Cô hỏi ‘Cháu tên là gì?’, trẻ cũng nói ‘Cháu tên là gì?’. Cô nói cao giọng, trẻ cũng lên cao giọng”.

Do không nói được tiếng Mông những ngày đầu, việc dạy trẻ tiếng Việt càng trở nên khó khăn hơn. “Trừ con em cán bộ, còn lại ở nhà bố mẹ nói 100% tiếng Mông với trẻ” – cô Ngân cho biết.

Để đạt được những thành quả như ngày hôm nay, cô Ngân và các cô giáo của Thải Giàng Phố phải kiên trì từng ngày, mỗi tiết học.

Thực hiện mô hình tăng cường tiếng Việt cho trẻ DTTS, ngoài các hoạt động vui chơi, học tập hằng ngày, các cô giáo trường Thải Giàng Phố cho trẻ học thêm 15 phút mỗi ngày. Trong 15 phút ấy, các cô cho trẻ tiếp xúc với 3 từ quen thuộc, sau đó phát triển từ thành câu.

Cô Nguyễn Thị Duyên – hiệu trưởng nhà trường – cho biết, đề án tăng cường tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số rất bổ ích với giáo viên và có ý nghĩa quan trọng với học sinh. Bởi vì nếu học sinh có vốn tiếng Việt tốt thì sẽ nhận thức tốt được tất cả các hoạt động khác, chất lượng giáo dục được nâng lên rõ rệt.

Cô Duyên chia sẻ, bố mẹ trẻ hầu hết đã học hết lớp 12, nói được tiếng Việt nhưng do thói quen nên ở nhà vẫn còn nói tiếng mẹ đẻ. Chính vì thế, công việc của các cô giáo không chỉ là dạy tiếng Việt cho trẻ, mà còn phải vận động, tuyên truyền bố mẹ tích cực nói tiếng Việt với con ở nhà.

Học sinh Trường Mầm non Thải Giàng Phố rất tự tin và dạn dĩ trước người lạ. Ảnh: Nguyễn Thảo

Tham gia chuyến tham quan mô hình tăng cường tiếng Việt tại các trường mầm non huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, đại diện các tỉnh miền núi phía Bắc cũng chia sẻ về tình hình và đề xuất cho đề án sau 3 năm thực hiện.

Cô Phan Thị Thu Hằng – Hiệu trưởng Trường Mầm non Bình Văn, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn, ngôi trường có 100% giáo viên và học sinh là người dân tộc Tày – cho rằng, mỗi trường, mỗi khu vực vùng cao sẽ có những đặc thù khác nhau.

“Dạy trẻ khó một thì khi trao đổi với phụ huynh khó hơn nhiều lần. Phụ huynh ở khu vực chúng tôi hầu hết đi làm ăn xa, trẻ ở nhà với ông bà”.

“Ở khu vực của chúng tôi, không khó khăn lắm trong việc dạy tiếng Kinh nhưng lại khó khăn trong việc dạy nói chuẩn. Vì dân địa phương vẫn hay nói ngọng, ví dụ như ‘quên’ thì nói thành ‘quyên’, lẫn lộn dấu sắc và dấu ngã. Hay chính bản thân giáo viên là người bản xứ cũng nói ngọng. Vì thế, các cô giáo cũng phải được yêu cầu sửa ngay”.

Cô giáo Hoàng Thị Sử, người Mông, giáo viên Trường Mầm non Thải Giàng Phố trong tiết dạy tiếng Việt cho trẻ. Ảnh: Nguyễn Thảo

Cùng chung khó khăn như các địa phương khác, cô Liễu Thị Dứa – Hiệu trưởng Trường Mầm non xã Xuân Lễ, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn – chia sẻ, học sinh của cô cũng 100% là người DTTS, nằm ở xã thuộc vùng vùng đặc biệt khó khăn của huyện Cao Lộc với tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo là 46,7%.

“Một lớp có thể có học sinh của nhiều dân tộc khác nhau nên ban đầu các cô không thể hiểu trẻ nói gì. Đã có trường hợp ở điểm lẻ, cô giáo phải nhờ học sinh tiểu học sang phiên dịch giúp khi trẻ đòi đi vệ sinh mà cô không hiểu. Trường đã đưa ra giải pháp phân công cả cô giáo biết tiếng dân tộc và cô giáo không biết tiếng vào dạy cùng một lớp”.

Theo cô Dứa, yếu tố cơ sở vật chất, trang thiết bị học tập rất quan trọng trong việc dạy tiếng Việt cho trẻ. “Khi trẻ được tri giác chữ tiếng Việt thì trẻ sẽ nhớ nhanh hơn. Ở các điểm lẻ, trang thiết bị luôn khó khăn hơn, nên khi tổ chức hoạt động trải nghiệm tiếng Việt bao giờ cũng không thuận lợi bằng điểm chính”.

Khó khăn tìm nguồn kinh phí

Các đại biểu là giáo viên, hiệu trưởng, cán bộ ngành mầm non các tỉnh phía Bắc về dự hội thảo sơ kết 3 năm thực hiện đề án tăng cường tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số. Ảnh: Nguyễn Thảo

Tại Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện đề án tăng cường tiếng Việt cho trẻ DTTS được tổ chức tại tỉnh Lào Cai, một số đại biểu đã có những đề xuất về mặt chính sách.

Đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Kạn cho biết: “Bắc Kạn là một tỉnh nghèo, nguồn kinh phí để triển khai đề án tăng cường tiếng Việt hoà vào nguồn ngân sách chung và rất hạn chế”.

“Chúng tôi đã xây dựng kế hoạch ngân sách hằng năm để thực hiện nhiệm vụ tăng cường tiếng Việt để sang bảo vệ với Sở Tài chính, nhưng quá trình bảo vệ rất khó khăn. Có những lúc xây dựng 10 mà bảo vệ được 1, 2 đã rất quý rồi.

Vị này cho biết, thành công nhất trong 3 năm triển khai đề án tăng cường tiếng Việt là bảo vệ được kinh phí để mở 2 lớp bồi dưỡng tiếng dân tộc cho giáo viên mầm non và tiểu học. Hiện tại, Sở vẫn tiếp tục đề xuất xin kinh phí nhưng cho đến nay, Sở Tài chính vẫn trả lời là ‘rất khó khăn, đang cố gắng cân đối’. "Đó là một khó khăn mà chúng tôi cảm thấy rất nan giải. Về phía Sở Giáo dục thì chỉ có thể hỗ trợ về mặt chuyên môn”.

Với Lai Châu, phòng mầm non đã tham mưu với tỉnh có những chính sách riêng như: chính sách hỗ trợ nhân viên nấu ăn, chính sách hợp đồng giáo viên để bổ sung những nơi còn thiếu.

Trong năm học này, Lai Châu thiếu 257 giáo viên mầm non, nên chủ yếu chỉ bố trí được 1 cô/ lớp.

Trẻ 5 tuổi hoạt động trong giờ kể chuyện. Ảnh: Nguyễn Thảo

Tiếp xúc thực tiễn, cô Liễu Thị Dứa (Lạng Sơn) phản ánh, theo nghị định 86, trẻ mẫu giáo, hộ nghèo được miễn giảm học phí, hỗ trợ ăn trưa nhưng trẻ nhà trẻ lại không được nhận hỗ trợ này. “Phụ huynh thấy con mình không được hưởng chế độ ăn trưa thì không đưa con ra lớp nữa, mà chờ đến 3 tuổi. Trong khi việc trẻ ra lớp sớm sẽ thuận lợi hơn rất nhiều cho việc tăng cường tiếng Việt cho trẻ”.

Ghi nhận các ý kiến, đề xuất tại hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa cho biết, Bộ GD-ĐT sẽ nghiên cứu và tìm giải pháp quản lý, chỉ đạo chuyên môn nhằm thực hiện đề án một cách hiệu quả hơn.

Thứ trưởng cũng khẳng định: “Việc tăng cường tiếng Việt, trở thành nhiệm vụ quan trọng số một đối với trẻ DTTS trước tuổi đi học tiểu học. Đây là công việc mà chương trình giáo dục mầm non cần phải thực hiện nhằm chuẩn bị cho trẻ học tốt ở chương trình lớp 1 cũng như cho việc học tập suốt đời, tìm kiếm các cơ hội việc làm, hòa nhập với cộng đồng và có đóng góp cho xã hội”.

Clip: Tiết học kể chuyện bằng tiếng Việt của trẻ 5 tuổi ở Trường Mầm non Thải Giàng Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai

Nguyễn Thảo

Theo đó, mức học phí áp dụng cho sinh viên đại học hệ chính quy là: 1.430.000 đồng/tháng x 10 tháng/năm học, tức 14,3 triệu đồng/năm học. 

Mức học phí áp dụng cho bậc đào tạo sau đại học với nghiên cứu sinh, chuyên khoa II là: 3.575.000 đồng/tháng x10 tháng/năm học, tức 35,75 triệu đồng/năm học.

Bậc cao học, chuyên khoa I, nội trú là: 2.145.000 đồng/tháng x 10 tháng/năm học, tức 21,45 triệu đồng/năm học.

Như vậy, mức học phí năm học 2020-2021 áp dụng với những sinh viên nhập học từ 2019 trở về trước tăng 10% so với năm ngoái.

Sinh viên Trường ĐH Y Dược TP.HCM. Ảnh: Thanh Tùng

Chưa công bố học phí năm học 2020 - 2021

Đầu tháng 6 vừa qua, Trường ĐH Y Dược TP.HCM gây xôn xao dư luận khi công bố mức học phí dự kiến áp dụng cho sinh viên khóa 2020 - 2021.

Theo đó, học phí của nhiều ngành học sẽ có mức tăng gấp 4-5 lần so với năm 2019. Cụ thể, ngành Răng-Hàm-Mặt có mức học phí là 70 triệu đồng/năm, ngành Y khoa 68 triệu đồng/năm, ngành Kỹ thuật phục hình Răng có học phí 55 triệu đồng/năm, ngành Dược học là 50 triệu đồng/năm…

Không chỉ vậy, dự kiến học phí sẽ tăng thêm 10% mỗi năm.

Trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Ngọc Khôi, Trưởng phòng đào tạo lý giải: Trước đây, Trường ĐH Y Dược TP.HCM thu 13 triệu đồng/năm vì phần lớn chi phí để đào tạo sinh viên được ngân sách Nhà nước hỗ trợ, chứ không phải đào tạo 1 sinh viên chỉ tốn có ngần đấy.

“Không thể nào đào tạo một bác sĩ mà chỉ tốn hơn 1 triệu đồng/ tháng. Ngay cả đào tạo học sinh tiểu học cũng không có mức này” - ông Khôi nói.

Từ tháng 1/2020, Trường ĐH Y Dược TP.HCM không nhận ngân sách Nhà nước nữa, trường phải tính toán lấy thu bù chi để hoạt động và phát triển, vì vậy bắt buộc phải tăng học phí.

Sau đó, Bộ GD-ĐT đề nghị Bộ Y tế theo chức năng quản lý Nhà nước có văn bản đề nghị Trường ĐH Y Dược TP.HCM báo cáo, thuyết minh rõ căn cứ xác định mức thu, lộ trình tăng học phí. 

Trường ĐH Y Dược TP.HCM cũng đã báo cáo giải trình việc tăng học phí với Bộ Y tế, Bộ GD-ĐT và Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội. 

Trong báo cáo, nhà trường nêu mức học phí này được xây dựng theo Thông tư số 14/2019/TT-BGD-ĐT ngày 30/8/2019 của Bộ GD-ĐT và đã trải qua nhiều bước.

Cụ thể, giá dịch vụ đào tạo = chi phí tiền lương + chi phí vật tư + chi phí quản lý + chi phí khấu hao mòn tài sản cố định + chi phí quỹ khác.

Với mức học phí này, trường cam kết chất lượng đào tạo tốt nhất của khối ngành sức khỏe. Đồng thời, trích 15% trên tổng thu học phí để chi học bổng với các mức từ 25-100% học phí. Trong số 2.100 sinh viên dự kiến được tuyển của khóa mới, sẽ có 800 suất học bổng cho các em thuộc diện chính sách, học giỏi và có hoàn cảnh khó khăn.

Tuy nhiên, hiện mức học phí cho sinh viên nhập học năm nay vẫn chưa được trường công bố.

Lê Huyền 

Toàn cảnh học phí Y-Dược năm 2020, cao nhất gần 200 triệu đồng

Học phí một số trường công lập đào tạo Y, Dược tại TP.HCM lên tới 88 triệu đồng/năm, còn ở phía Bắc chỉ tăng nhẹ tới mức 14,3 triệu. Trong khi đó, tại một số trường tư, học phí cho ngành này có thể lên tới gần 200 triệu đồng.