Làm sao để mặc đẹp như đệ nhất phu nhân Mỹ

Hồi tháng 7 năm nay, theo đề nghị của Cục Chuyển đổi số quốc gia, Bộ TT&TT cũng đã phê duyệt việc nghiên cứu, thử nghiệm phát triển mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt và tạo ra một trợ lý ảo phiên bản cơ bản dành cho cán bộ, công chức nhà nước và ứng dụng trợ lý ảo phiên bản dành cho Bộ TT&TT. 

Đây là những bước đi đầu tiên của Việt Nam nhằm ứng dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ, tăng hiệu quả hoạt động của bộ máy công chức. 

Cần một mô hình ngôn ngữ lớn sạch, của riêng Việt Nam 

Chia sẻ với VietNamNet, ông Trần Mạnh Quân, Phó Giám đốc Khối Nền tảng Trợ lý ảo, Trung tâm Không gian mạng Viettel (Viettel Cyberspace) cho biết, trợ lý ảo là phần mềm giúp người dùng thực hiện tác vụ cho một cá nhân dựa trên các câu lệnh hoặc giúp tra cứu thông tin trong một vài lĩnh vực.

Đối với nhận thức hiện nay, trợ lý ảo được hiểu như một máy tìm kiếm thế hệ mới, có thể cung cấp tính năng hỏi đáp chuyên ngành trong lĩnh vực cụ thể. Trợ lý ảo sẽ được phát triển theo hướng cá thể hóa, càng dùng càng thông minh, từ đó giúp nâng tầm tri thức người Việt. 

Theo ông Trần Mạnh Quân, trong quá trình phát triển trợ lý ảo, Viettel tiếp cận theo hướng, trợ lý ảo Việt Nam không dùng để trả lời mọi thứ mà sẽ phục vụ cho từng ngành. Việc thu hẹp phạm vi hoạt động của trợ lý ảo sẽ giúp giảm bớt được chi phí. 

“Trước đây, tri thức của các công chức, người lao động lâu năm thường bị ẩn đi, không duy trì được qua các thế hệ. Với sự xuất hiện của AI, công nghệ trợ lý ảo sẽ giúp tích lũy tri thức ẩn qua quá trình giao tiếp với các chuyên gia, từ đó lưu trữ và truyền lại được tri thức của họ cho những người mới thông qua trợ lý ảo”, ông Quân nói. 

Trên thực tế, cơ quan quản lý cũng đang tiếp cận việc ứng dụng trợ lý ảo theo 4 lĩnh vực là lập pháp, hành pháp, tư pháp và phục vụ cho người dân. 

Trong tương lai, các trợ lý ảo sẽ là công cụ đắc lực phục vụ cho việc chăm sóc khách hàng, bán hàng, giải đáp văn bản pháp luật, thủ tục hành chính công, giải đáp các kho dữ liệu tri thức, tra cứu nhanh các dữ liệu chuyên ngành, giải đáp dịch vụ công cho người dân về các loại hồ sơ, trình tự, thủ tục,...

Đối với việc phát triển trợ lý ảo cho cán bộ công chức, và một phiên bản cho Bộ TT&TT, ông Trần Mạnh Quân cho hay, quan trọng là phải xây dựng một mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt để tránh dữ liệu, thông tin lộ lọt ra nước ngoài. 

“Các mô hình ngôn ngữ lớn hiện nay đã “học” ở khắp nơi trên Internet, với đủ thông tin tốt xấu. Nếu dùng các mô hình này sẽ không kiểm soát được thông tin. Do vậy, cần xây dựng mô hình ngôn ngữ lớn sạch, của Việt Nam và dùng riêng cho người Việt. Dựa vào đây, chúng ta sẽ xây dựng trợ lý ảo dành cho công chức”, vị chuyên gia này chia sẻ. 

Trợ lý ảo công chức là thực tiễn hoàn hảo về ứng dụng AI

Trả lời câu hỏi của VietNamNet, ông Chris Kelly, Phó chủ tịch cấp cao, Mảng Giải pháp Trung tâm Dữ liệu, Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và Nhật Bản của Dell Technologies hào hứng với ý tưởng phát triển trợ lý ảo phục vụ cán bộ công chức Việt Nam.

Theo ông Chris Kelly, với lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra, những công việc mang tính lặp đi lặp lại có thể được gia tăng và cải thiện hiệu quả nhờ ứng dụng AI. Do đó, việc ứng dụng AI để làm trợ lý ảo cho khu vực công là một ứng dụng thực tiễn hoàn hảo.

Quan trọng hơn, ý tưởng không nằm ở việc thay thế vai trò của con người, mà tập trung vào việc cung cấp sự tự động hóa và hiệu quả cho những công việc mang tính thủ tục, lặp đi lặp lại. Từ đó, con người có thể hoạt động tốt hơn hoặc có thêm thời gian mang đến nhiều giá trị khác.

Tuy vậy, Phó chủ tịch cấp cao Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và Nhật Bản của Dell Technologies cũng lưu ý về việc không thể bỏ quên yếu tố bảo mật khi phát triển các trợ lý ảo Việt Nam. 

"Chính phủ cần quản lý quyền truy xuất và điều khiển chỉ dành cho những người thực sự cần thiết, với đúng chức năng, nhiệm vụ. Ngoài ra, những câu trả lời, chỉ dẫn được cung cấp cho các nhân viên công chức phải phù hợp với văn hóa của Việt Nam”, ông Chris Kelly nhấn mạnh. 

Tại thời điểm đó, đa số các đại biểu Quốc hội cũng như dư luận trong xã hội đều mong muốn thực hiện chủ trương một chương trình nhiều bộ SGK, xã hội hóa trong biên soạn SGK và tạo cạnh tranh bình đẳng giữa các bộ sách, giao quyền chủ động lựa chọn SGK cho các trường (theo đúng xu thế quốc tế).

'Giá sách chịu tác động của yếu tố thị trường'

Theo điều 5, Luật Xuất Bản, có 7 Nhà xuất bản đăng ký bổ sung chức năng xuất bản SGK.

Với việc thực hiện xã hội hóa biên soạn SGK, các nhà xuất bản sẽ được tham gia in ấn, phát hành…  NXB tự bỏ tiền chi cho khâu biên soạn sách nên giá sách chịu các yếu tố tác động của thị trường. Theo quy định của Luật Giá, giá SGK do doanh nghiệp (các nhà xuất bản) tự xây dựng, quyết định giá bán, chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính đúng đắn, phù hợp của phương án giá SGK và thực hiện kê khai giá với Bộ Tài chính trước khi đưa ra thị trường; đồng thời niêm yết, công khai đầy đủ thông tin về giá sách.

Bộ GD-ĐT cũng cho biết đã đề nghị các Nhà xuất bản kê khai giá; rà soát tiết giảm tối đa chi phí sản xuất để giảm giá sách SGK; hỗ trợ SGK cho học sinh thuộc đối tượng chính sách xã hội, học sinh vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, hỗ trợ thư viện trường học để có đủ SGK; truyền thông rộng rãi về SGK theo chương trình mới.

Riêng với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là doanh nghiệp Nhà nước do Bộ GD-ĐT quản lý, Bộ đã chỉ đạo đơn vị này nhiều biện pháp để giảm chi phí, hạ giá thành và giá bán SGK. Bộ GD-ĐT khẳng định, giá các bộ sách mới của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thường thấp hơn giá của các NXB khác.

Bộ GD-ĐT đánh giá việc triển khai đổi mới SGK phổ thông đã thu hút đông đảo đội ngũ trí thức, nhà giáo, chuyên gia giỏi tham gia; vì được nhiều Nhà xuất bản tham gia nên việc in ấn, phát hành diễn ra trong môi trường cạnh tranh theo đúng Luật Cạnh tranh năm 2018. Không còn độc quyền trong xuất bản SGK như trước đây.

Tuy nhiên, cơ chế kê khai giá như hiện nay sẽ có thể dẫn đến hiện tượng mức giá cao, thấp khác nhau tạo tâm lý bất ổn cho phụ huynh và học sinh, trong khi đó SGK thuộc nhóm vật tư giáo dục thiết yếu của học sinh; ảnh hưởng đến an sinh xã hội, đặc biệt người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn nên Nhà nước cần có giải pháp cấp bách để điều tiết giá.

Vì vậy, Bộ GD-ĐT đã có văn bản kiến nghị Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét, quyết định đưa SGK vào danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá tối đa để trình Quốc hội quyết định.

Thanh Hùng