Đại diện các tập đoàn lớn đánh giá cao thành tựu phát triển, tầm nhìn của Việt Nam trong phát triển kinh tế xanh, bền vững. Các tập đoàn cam kết tiếp tục mở rộng đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, mong muốn Chính phủ Việt Nam tiếp tục tạo điều kiện để đầu tư lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo, bán dẫn, AI, hạ tầng chiến lược…

Việt Nam đã tăng 7 bậc về chỉ số sẵn sàng AI, lên thứ 55/181 quốc gia trên thế giới. Việt Nam có khoảng 50 cơ sở giáo dục đào tạo về AI.

Về công nghiệp ô tô, Việt Nam đã ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, trong đó có lộ trình chuyển đổi phương tiện giao thông sang sử dụng điện; khuyến khích phương tiện giao thông sử dụng năng lượng xanh, sạch.

Về bán dẫn, Việt Nam xác định rõ tầm nhìn và quyết tâm cao trong việc theo đuổi, phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và xây dựng hệ sinh thái cho ngành công nghiệp bán dẫn. Việt Nam sẽ sớm ban hành Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và Đề án đào tạo 50 nghìn kỹ sư trong lĩnh vực bán dẫn.

Các đại biểu đánh giá Việt Nam đã và đang thu hút ngày càng nhiều các tập đoàn trong ngành công nghiệp bán dẫn. Nhiều tập đoàn lớn trong ngành điện tử, bán dẫn đã hiện diện và đang có kế hoạch mở rộng đầu tư tại Việt Nam như Intel, Samsung, Amkor, Qualcomm, Infineon, Marvell, Hana Micron… Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Mỹ (SIA), Hiệp hội bán dẫn châu Á và một số tập đoàn lớn, các đối tác đều đánh giá cao tiềm năng của Việt Nam trong lĩnh vực này.

Tại toạ đàm, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Việt Nam là mắt xích quan trọng trong các chuỗi cung ứng toàn cầu, khu vực và là một trong 20 nền kinh tế có quy mô thương mại lớn nhất thế giới với mạng lưới 16 FTA đã ký kết và 3 FTA đang đàm phán.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về bí quyết thành công của Việt Nam, Thủ tướng chia sẻ 3 nội dung lớn. 

Thứ nhất, Việt Nam luôn kiên định, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và truyền thống lịch sử, văn hóa hào hùng hàng nghìn năm của dân tộc, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam và bối cảnh thế giới. 

Thứ hai, Việt Nam phát huy tinh thần tự lực, tự cường, dựa vào nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, ngoại lực (gồm đào tạo nhân lực, công nghệ, quản lý, tài chính…) là quan trọng và đột phá. 

Thứ ba, có sự hỗ trợ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế, kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại.

Thủ tướng cho biết, chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2021-2030 của Việt Nam đã xác định rõ: "…huy động mọi nguồn lực, phát triển nhanh và bền vững trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao".

Theo Thủ tướng, AI, bán dẫn và công nghiệp ô tô là những ngành quan trọng, vừa có những động lực phát triển cũ cần được làm mới, vừa có những động lực mới cho sự phát triển.

Việt Nam đã ban hành chiến lược phát triển trong lĩnh vực AI; xây dựng các trung tâm dữ liệu quốc gia kết nối với trung tâm dữ liệu của các bộ, ngành, địa phương.

Về công nghệ ô tô, Việt Nam tập trung phát triển ô tô điện, sử dụng nguyên liệu sạch, phát thải carbon thấp và đầu tư cho giao thông xanh.

Về công nghiệp bán dẫn, Việt Nam xác định đây là một động lực phát triển mới và sẽ đầu tư để tham gia vào cả 3 công đoạn trong chuỗi giá trị vi mạch bán dẫn gồm thiết kế, chế tạo và đóng gói; hiện đang tiếp tục tập trung phát triển nền tảng công nghệ thông tin, nguồn nhân lực và sẽ có chính sách ưu đãi phù hợp.

Thủ tướng cho biết, để phát triển các lĩnh vực trên Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược gồm hạ tầng chiến lược để giảm chi phí logistics, chi phí đầu vào, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; và hoàn thiện thể chế để tạo thuận lợi, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, người dân.

Thủ tướng mong các doanh nghiệp tiếp tục hợp tác, đầu tư hiệu quả, bền vững tại Việt Nam, khẳng định Việt Nam luôn đồng hành, hợp tác với nhà đầu tư trên nguyên tắc lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, nhà đầu tư, đồng thời khi có rủi ro thì cùng chia sẻ.

Theo ông Ian Hatton, Chủ tịch Tập đoàn Enterprize Energy – EE (tập đoàn đa ngành của Anh), tập đoàn này hoạt động trong lĩnh vực khai thác tài nguyên thiên nhiên biển và phát triển năng lượng như: Dầu khí, điện gió ngoài khơi, điện gió trên bờ và nhiệt điện.

Tại Việt Nam, EE đã hợp tác với Societe Generale (Pháp), Vestas (Đan Mạch), ODE (Anh) để phát triển Tổ hợp Thăng Long Wind tại tỉnh Bình Thuận. 

Dự án gồm 2 cấu phần là Thăng Long Wind (TLW) để kết nối lưới điện quốc gia, công suất 3.400 MW, tổng mức đầu tư 11,9 tỷ USD và Thăng Long Wind 2 (TLW 2) để sản xuất, xuất khẩu năng lượng hydrogen từ điện phân nước với tổng công suất 2.000 MW, tổng mức đầu tư 5 tỷ USD.

Ông Ian Hatton cho hay, tập đoàn sẵn sàng đưa vào khai thác thương mại cho dự án Thăng Long Win và Thăng Long Win2 vào năm 2029. Đây sẽ là trọng tâm hoạt động của tập đoàn và sẽ tiếp tục trao đổi với Tập đoàn Điện lực Việt Nam về cơ chế giá điện.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cảm ơn sự quan tâm đầu tư vào lĩnh vực điện gió của Việt Nam của cả 2 tập đoàn này góp phần hỗ trợ Việt Nam trong nỗ lực thực hiện cam kết giảm phát thải về 0 vào năm 2050. Sau hội nghị Glasgow, Việt Nam đã thực hiện được 12 việc rất quan trọng liên quan đến thể chế, quy hoạch, đặc biệt là phát triển ngành công nghiệp tái tạo. 

Đánh giá cao nỗ lực của các tập đoàn cùng với Chính phủ và các địa phương để triển khai những dự án này, Thủ tướng đề nghị hai phía tiếp tục hợp tác để Việt Nam xây dựng ngành công nghiệp điện tái tạo trong tương lai. 

“Nắng và gió chúng tôi không phải mua của ai, cũng không ai lấy được. Việt Nam ở một nước nhiệt đới gió mùa, có nhiều điều kiện để hiện thực hóa chủ trương phát triển điện tái tạo”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, người đứng đầu Chính phủ cho biết Việt Nam sẽ xây dựng thể chế phát triển ngành công nghiệp tái tạo; quy hoạch tổng thể và có cơ chế ưu tiên, thu hút các nhà đầu tư như thuế, giá, đất, mặt nước, mặt biển… 

Theo Thủ tướng, năng lượng tái tạo có 5 khâu quan trọng: Nguồn điện; truyền tải; phân phối hợp lý với khoảng cách địa lý; sử dụng hiệu quả và giá phải phù hợp với điều kiện kinh tế, người dân và doanh nghiệp chịu được.

Quan trọng là bàn về giá và hệ thống truyền tải điện

Liên quan đến đề xuất của các doanh nghiệp, Thủ tướng cho hay, Việt Nam sẽ khảo sát trữ lượng cũng như hệ thống tải điện phù hợp. Các dự án đang nghiên cứu cơ bản phù hợp với Quy hoạch điện 8. Vấn đề quan trọng là bàn về giá tải và hệ thống truyền tải điện. 

Theo Thủ tướng, các tập đoàn lựa chọn PVN là đối tác để triển khai dự án tại nhiều nước là phù hợp, do tập đoàn có năng lực sản xuất các cột gió ngoài khơi rất tốt. Về giá điện, Thủ tướng cho rằng hai bên cần bàn kỹ, thống nhất mức giá phù hợp để các DN có lợi nhuận song mức giá cũng phải phù hợp với nền kinh tế, tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ.

Thủ tướng kể lại trong cuộc gặp ngày 2/12, Phó Tổng thống UAE cho biết giá 1 kwh điện gió ở UAE chỉ 3-4 cent, nhưng tại Việt Nam đang 8-9 cent, lại kéo dài đến 20 năm. 

Vì vậy người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đề nghị trong quá trình triển khai dự án thì các nhà đầu tư vướng ở đâu từ thủ tục hành chính đến mặt bằng thì chia sẻ để cùng tháo gỡ, đàm phán, xử lý vướng mắc, tập trung làm thật nhanh thật gọn một vài dự án, rồi rút kinh nghiệm mở rộng ra các dự án khác. 

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân thông tin thêm, Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch điện 8, trong đó có 6.000 MW điện gió ngoài khơi. Trữ lượng về gió và các tiềm năng về gió ngoài khơi cũng như việc hợp tác với PVN giúp các dự án khả thi và có kết quả.

Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí quốc gia (Petrovietnam - PVN) Lê Mạnh Hùng cho biết, hiện PVN đang thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng 4 việc: Khảo sát, đánh giá toàn diện tiềm năng của điện gió xa bờ; nghiên cứu lựa chọn hợp tác với các đối tác lớn về lĩnh vực này để xây dựng danh mục đầu tư điện gió; xây dựng, thực hiện chiến lược đào tạo nguồn nhân lực cho ngành năng lượng mới; nghiên cứu trực tiếp đầu tư và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu về điện gió ngoài khơi.

Thủ tướng lưu ý thêm một việc nữa cần làm là xây dựng đường tải điện trên biển. Hiện Việt Nam đã ký kết bán điện mặt trời, điện gió cho Singapore và rất cần đường tải điện trên biển để đến đất nước này.

Người đứng đầu Chính phủ cũng nêu rõ, có 3 đầu mối để các tập đoàn trao đổi: PVN, Bộ Công thương, Chính phủ (các chính sách vượt thẩm quyền của Bộ Công Thương).

“Với các nước phát triển giá điện khác với các nước đang phát triển. Vì thế giá điện phải hài hòa cho cả 2 phía. Tiềm năng của Việt Nam rất lớn với 600 GW. Chúng tôi mong muốn có các dự án cụ thể, sớm đưa vào sản xuất và vận hành”, Thủ tướng nói.