Lý giải việc “thang đo quốc tế” lại “vắng mặt” tên Việt Nam, báo cáo cho biết của OECD cho biết: 

“Vào thời điểm báo cáo được công bố, thành tích của học sinh Việt Nam so với các nước ở môn Đọc, Toán và Khoa học không được đảm bảo đầy đủ. Vì lý do này, OECD không báo cáo thứ hạng của Việt Nam với các quốc gia khác”, báo cáo nêu.

Trong khi đó, cổng thông tin điện tử của Bộ GD-ĐT giải thích lý do như sau: 

Có 2 lý do chính để OECD chưa đưa kết quả của Việt Nam vào bảng so sánh. Thứ nhất, báo cáo so sánh quốc tế đầy đủ không thể hoàn thành tại thời điểm công bố nếu đưa Việt Nam vào phân tích dữ liệu so sánh quốc tế. Bởi vì, ban đầu OECD đề nghị để dữ liệu của Việt Nam sang 2020 mới công bố, họ muốn dành thêm thời gian để nghiên cứu sâu hơn sự khác biệt của Việt Nam. Tuy nhiên, do sự phối hợp tích cực của phía Việt Nam trong quá trình xử lý số liệu nên đến tháng 9/2019 OECD đã đồng ý công bố kết quả của Việt Nam cùng với các nước khác vào ngày 3/12/2019. Thứ hai, số liệu thu được của Việt Nam không phù hợp (misfit) với mô hình lý thuyết hồi đáp câu hỏi, mức độ không phù hợp cao hơn so với các quốc gia khác, có sự khác biệt lớn với mô hình đánh giá của OECD.

Dù không công bố kết quả xếp hạng của Việt Nam, OCED vẫn công bố dữ liệu bảng hỏi.

Nơi tất cả học sinh đều có thể thành công

Hiệu trưởng các trường của Việt Nam khai báo về sự thiếu hụt giáo viên ngang bằng với mức thiếu hụt trung bình của OECD, nhưng việc thiếu cơ sở vật chất nhiều hơn mức trung bình của OECD. Giữa các trường có cơ sở vật chất tốt và những trường khó khăn, sự thiếu hụt giáo viên gần như là ngang nhau, không có sự khác biệt lớn.

Ở Việt Nam, có 19% học sinh ở trường có cơ sở vật chất kém và 18% học sinh ở trường có cơ sở vật chất tốt nói rằng việc thiếu giáo viên gây ảnh hưởng ở mức độ nào đó đến chất lượng giảng dạy.

Theo các hiệu trưởng của Việt Nam, 92% giáo viên ở trường có cơ sở vật chất tốt và 100% giáo viên ở những trường có cơ sở vật chất chưa tốt đều có đủ bằng cấp phù hợp.

Môi trường học đường tác động thế nào tới đời sống học sinh?

Ở Việt Nam, 27% học sinh cho biết mình bị bắt nạt ít nhất vài lần/ tháng – so với con số trung bình của OECD là 23%. Đồng thời, 85% học sinh Việt Nam (so với 88% của OECD) đồng ý hoặc rất đồng ý rằng việc giúp đỡ những học sinh không có khả năng tự vệ là một việc làm tốt.

13% học sinh Việt Nam (so với 26% của OECD) cho biết, giáo viên thường phải đợi một lúc lâu để học sinh trật tự trong hầu hết các giờ học. Trung bình ở các quốc gia OECD, có 21% học sinh nghỉ học 1 ngày và 48% học sinh đến muộn trong vòng 2 tuần trước bài kiểm tra PISA. Ở Việt Nam, con số này là 6% và 45%.

Ở hầu hết các quốc gia và nền kinh tế, những học sinh thường xuyên bị bắt nạt sẽ có xu hướng nghỉ học nhiều hơn, trong khi những em thích môi trường kỷ luật của trường học, được bố mẹ động viên nhiều hơn sẽ có xu hướng bỏ học ít hơn.

87% học sinh Việt Nam (so với 74% của OECD) đồng ý hoặc rất đồng ý rằng giáo viên của họ yêu thích công việc giảng dạy.

Ở Việt Nam, 58% học sinh cho biết bạn bè chúng hợp tác với nhau trong học tập, 44% nói rằng chúng cạnh tranh nhau. Con số này của OECD là 62% và 50%.

13% học sinh Việt Nam (so với 16% của OECD) chia sẻ rằng chúng cảm thấy cô đơn khi ở trường.

Học sinh Việt Nam cảm thấy thế nào về cuộc sống và học tập?

Ở Việt Nam, 73% học sinh cảm thấy hài lòng với cuộc sống của mình, 85% nói rằng đôi khi hoặc lúc nào cũng thấy vui. 13% nói rằng chúng luôn cảm thấy buồn.

79% học sinh đồng ý rằng mình thường tìm cách thoát khỏi tình huống khó khăn và 67% đồng ý rằng khi thất bại. Các em thường lo lắng về việc người khác nghĩ gì về mình. Mức trung bình của OECD ở 2 chỉ số này lần lượt là 84% và 56%.

Trong hầu hết các hệ thống giáo dục, trong đó có cả Việt Nam, các nữ sinh thường cảm thấy sợ thất bại nhiều hơn là nam sinh. Khoảng cách giới tính này càng lúc càng cách biệt đối với nhóm học sinh xuất sắc.

Hầu hết học sinh ở các nước OECD không đồng ý với quan điểm “Trí thông minh là thứ mà bạn không thể thay đổi được nhiều”, trong khi đó chỉ có 53% học sinh Việt Nam không đồng ý với điều này. Những người làm khảo sát cho rằng đây là cách đánh giá về tư duy phát triển.

Trong PISA 2018, Việt Nam không tham gia đánh giá về năng lực toàn cầu. Bài kiểm tra này cũng đánh giá về hiểu biết tài chính của học sinh và đó là chỉ số mà các nước có thể chọn tham gia hoặc không.

Có khoảng 600 nghìn học sinh đã hoàn thành bài kiểm tra PISA 2018, đại diện cho khoảng 32 triệu học sinh 15 tuổi ở các trường học của 79 quốc gia và nền kinh tế tham gia. Ở Việt Nam, có 5.377 học sinh của 151 trường học hoàn thành bài kiểm tra, đại diện cho 926.260 học sinh 15 tuổi (chiếm 70% trẻ em 15 tuổi trên cả nước).

Nguyễn Thảo - Hạ Anh (Theo oecd.pisa/pubication)

Tỷ lệ học sinh sau THCS đi học nghề phải đạt ít nhất 30% thì mới đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.

“Số học sinh có nhu cầu đi học THPT để thi vào đại học và cao đẳng chiếm tỷ lệ cao. Trong giai đoạn 2011-2015, cả nước có khoảng 80-85% (nhiều nơi có hơn 90%) học sinh tốt nghiệp THCS vào THPT. Mặc dù Bộ GD-ĐT đã có chủ trương khuyến khích học sinh vừa học chương trình bổ túc THPT kết hợp với học nghề, nhưng chỉ có khoảng 8-10% học sinh sau THCS đi học nghề”.

Ông Hưng cho rằng, thực trạng này đã khiến cơ cấu nhân lực của nước ta trở nên bất hợp lý, không đáp ứng yêu cầu nhân lực phục vụ phát triển của nền kinh tế - xã hội.

Cũng vì có một tỷ lệ khá lớn học sinh sau THCS vào học THPT nên đa số các ngành đào tạo trong trường trung cấp đáng ra chỉ cần tuyển học sinh sau THCS để đào tạo là phù hợp, nhưng vì học sinh sau THPT đang có một số lượng khá nhiều, nên các trường trung cấp chỉ tuyển học sinh sau THPT, không tuyển học sinh sau THCS.

Như vậy, số học sinh tốt nghiệp THCS không được vào THPT chiếm khoảng 15% hàng năm sẽ không có cơ hội học tiếp các trường trung cấp. Tình trạng này càng làm trầm trọng thêm việc học sinh sau THCS không muốn đi học nghề mà tìm mọi cách để học THPT.

Mặc dù Bộ GD-ĐT đã có chủ trương khuyến khích học sinh vừa học chương trình bổ túc THPT kết hợp với học nghề, nhưng chỉ có khoảng 8-10% học sinh sau THCS đi học nghề

Ông Hưng cho rằng, để giải quyết được bài toán phân luồng, cần làm rõ chủ trương, đây không phải là một sự lựa chọn thiệt thòi mà là một cách lựa chọn khôn ngoan, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của mỗi người trong nền kinh tế thị trường, hướng tới có việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống và cũng có cơ hội thăng tiến.

Đồng thời, theo ông, xã hội cần xoá bỏ tâm lý mặc cảm hoặc kỳ thị đối với những người lựa chọn con đường đi học nghề sau khi tốt nghiệp THCS vào các trường trung cấp hoặc vừa làm vừa học theo chương trình giáo dục thường xuyên.

Ngoài ra, Nhà nước cần nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật về giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh sau THCS; huy động nguồn lực xã hội trong và ngoài nước tham gia giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh sau THCS.

Cơ chế chính sách khuyến khích học sinh đi học nghề cũng cần được bổ sung. Đối với những học sinh dân tộc thiểu số, học sinh nghèo, học sinh thuộc diện chính sách và những cơ sở đào tạo học sinh sau tốt nghiệp THCS vào học cũng cần được hỗ trợ.

Một điều quan trọng, theo ông Hưng, cần khuyến khích các doanh nghiệp, các cơ sở sử dụng lao động tích cực tham gia vào giáo dục nghề nghiệp và tuyển dụng lao động tại các cơ sở đào tạo nghề.

Trường Giang

Hơn 2,3 triệu lao động nông thôn được học nghề nông nghiệp

- Thực hiện Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”, đến nay ngành nông nghiệp đã đào tạo hơn 2,3 triệu lao động nông thôn được học nghề nông nghiệp.

Ông Võ Văn Trưởng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương và Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ tới thăm và lắng nghe những chia sẻ của nguyên Bộ trưởng Phạm Minh Hạc dịp 20/11. Ảnh: Thanh Hùng

Ông Thưởng cho hay, giáo dục và đào tạo luôn luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm và coi là nhiệm vụ cần thiết, quan trọng. Đây là lĩnh vực liên quan đến tất cả mọi người, mọi nhà. Ở mỗi góc nhìn, vị trí khác nhau thì có những nhận định, đánh giá khác nhau, song những thành tựu đạt được trong thời gian qua rất to lớn. Trong đó có sự góp sức của các thế hệ nhà giáo. Tuy nhiên, so với yêu cầu phát triển đất nước, hội nhập quốc tế thì vẫn còn nhiều điểm phải cố gắng. Bởi đây là công việc không phải một sớm một chiều mà cần có thời gian. 

Ông Thưởng đặc biệt nhấn mạnh những góp ý của các cựu giáo chức cũng rất cần cho đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Ảnh: Thanh Hùng

Ghi nhận sự tri ân của Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, GS Phạm Minh Hạc gửi lời cảm ơn và tặng sách do mình viết về những người bạn, đồng nghiệp và học trò.

GS Phạm Minh Hạc bày tỏ sự trăn trở về vấn đề lương giáo viên chưa đáp ứng được cuộc sống.

Có mặt tại buổi gặp gỡ, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết tới đây Chính phủ sẽ có cải cách về vấn đề tiền lương và chú ý đến việc nâng mức xuất phát điểm lương lúc vào nghề cho giáo viên.

Ông Võ Văn Thưởng: “Đến thăm các nhà giáo, tôi học thêm được nhiều điều”

Cùng ngày, ông Võ Văn Thưởng cũng đã đến chúc mừng nhà giáo Nguyễn Thị Doan, nguyên Phó Chủ tịch nước, hiện là Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam và các thầy cô giáo công tác tại cơ quan trung ương hội.

Thay mặt Ban Tuyên giáo Trung ương nhưng cũng với tư cách một người học trò, ông Võ Văn Thưởng đã gửi lời chúc sức khỏe và bày tỏ tâm tư những ngày qua, khi đến thăm các thầy cô giáo, ông "chúc thì ít nhưng học được thêm nhiều điều và được động viên cho công việc tuyên giáo, giáo dục”.

Ông Thưởng cũng mong GS Doan cũng như các thầy cô đóng góp những kinh nghiệm quý báu của mình trong quá trình công tác cho sự nghiệp giáo dục đào tạo, xây dựng xã hội học tập để dân trí đất nước ngày càng cao.

GS. TS Nguyễn Thị Doan cho hay đây là niềm động viên rất lớn đối với bản thân và các thầy cô giáo hiện đang công tác tại Hội Khuyến học Việt Nam. “Chúng tôi thấy yêu nghề hơn và chắc chắn với sự động viên và khích lệ này sẽ làm việc, cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp giáo dục nước nhà”.

Bà Doan cũng bày tỏ những trăn trở và mong muốn các nhà giáo, các nhà trường cần soi lại mình: “Tại sao cùng một chủ trương chính sách, có nơi các thầy cô làm rất tốt, nhưng có nơi lại không làm được. Cùng một chế độ tiền lương nhưng tại sao có những thầy cô lặn lội xuống suối bắt cá cho học sinh ăn để có đủ chất để học tập, nhưng lại có những hành động không đẹp. Cần soi lại xem rằng mình đã đền đáp lại sự quan tâm của Đảng và Nhà nước”.

Vấn đề công việc, đời sống của các giáo viên hợp đồng cũng được bà Doan nhắc đến với hy vọng các thầy cô cũng được trọn niềm vui.

Ông Võ Văn Thưởng tới thăm, chúc sức khỏe và động viên nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình ở tuổi 93. Ảnh: Thanh Hùng.

Ban Tuyên giáo Trung ương cũng đã đến thăm người đã đề xuất có Ngày Nhà giáo Việt Nam khi còn đương nhiệm là bà Nguyễn Thị Bình, nguyên Phó chủ tịch nước. Khi còn làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục, bà Bình đã có đề xuất này. Vào ngày 28/9/1982, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành quyết định số 167-HĐBT thiết lập ngày 20 tháng 11 hằng năm là ngày lễ mang tên "Ngày Nhà giáo Việt Nam".

“Chúc người làm công tác khoa giáo cố gắng, bởi đây là một lĩnh vực rất khó nhưng cũng rất quan trọng. Cần làm sao để công tác giáo dục nước nhà ngày càng tốt hơn”, bà Bình nhắn nhủ.

Ảnh: Lê Anh Dũng

Thanh Hùng - Lê Anh Dũng

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ gửi thư chúc mừng thầy cô nhân dịp 20/11

 - Nhân dịp kỷ niệm Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ gửi thư chúc mừng các cán bộ, giáo viên, nhân viên đã và đang công tác trong ngày giáo dục.