TS Ngũ Duy Anh - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất, Bộ GD&ĐT phát biểu tại Hội nghị

Việt Nam hiện vẫn phải đương đầu với gánh nặng kép về dinh dưỡng: Tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em nông thôn vẫn còn phổ biến, trong khi đó tình trạng thừa cân, béo phì ngày càng gia tăng ở người lớn và trẻ em thành phố. Cải thiện tình trạng dinh dưỡng của trẻ em thông qua bữa ăn học đường hợp lý là một trong những nội dung quan trọng của Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng và Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011- 2030.

Tuy vậy, các trường tiểu học bán trú còn gặp rất nhiều khó khăn trong công tác tổ chức bữa ăn do còn hạn chế về kiến thức dinh dưỡng, thiếu kinh nghiệm xây dựng thực đơn. Thấu hiểu và mong muốn san sẻ những khó khăn này, Công ty Ajinomoto Việt Nam đã nghiên cứu và khởi xướng Dự án Bữa ăn học đường vào năm 2012, trong đó Phần mềm Xây dựng Thực đơn Cân bằng Dinh dưỡng là một trong những nội dung trọng tâm.

Phần mềm Xây dựng Thực đơn Cân bằng Dinh dưỡng được cung cấp miễn trên website chính thức của Dự án Bữa ăn học đường

Phần mềm là công cụ điện tử cung cấp và hỗ trợ nhà trường xây dựng những thực đơn cân bằng dinh dưỡng, đa dạng, ngon miệng với 120 thực đơn sẵn có và trên 360 món ăn không lặp lại cho bữa trưa. Trải qua nhiều giai đoạn từ nghiên cứu, thực nghiệm đến điều chỉnh kỹ càng, các thực đơn đã được thông qua bởi Hội đồng thẩm định của Viện Dinh dưỡng Quốc gia - Bộ Y tế và Hội đồng thẩm định của Bộ GD&ĐT.

Thông qua phần mềm, các trường có thể linh hoạt xây dựng thực đơn mới bằng cách kết hợp các món ăn có sẵn hoặc bằng nguồn nguyên liệu phù hợp tại địa phương mà vẫn đảm bảo cân bằng dinh dưỡng. Phần mềm còn hỗ trợ nhà trường tính toán và quản lý chi phí bữa ăn bán trú.

Bên cạnh đó, bộ áp phích “3 phút thay đổi nhận thức” cũng đã được chỉ đạo triển khai đồng loạt đến các trường trong Hội nghị. Với những thông tin dinh dưỡng được minh họa sinh động bằng hình ảnh, đây là công cụ giúp các em học sinh nhận biết giá trị dinh dưỡng và lợi ích của thực phẩm đối với sức khỏe, từ đó hình thành thói quen ăn uống lành mạnh.

Bộ áp phích “Ba phút thay đổi nhân thức” hỗ trợ các trường giáo dục kiến thức dinh dưỡng cho các em học sinh.

Một trong những nội dung quan trọng khác của Dự án là xây dựng Mô hình bếp ăn mẫu bán trú. Đây là mô hình bếp ăn một chiều được thiết kế và xây dựng theo tiêu chuẩn Nhật Bản, hỗ trợ nhà trường chuẩn bị tốt, thuận lợi cho công tác bán trú. Tháng 5/2018, mô hình bếp ăn mẫu thứ 2 vừa được khánh thành tại trường tiểu học Hoàng Văn Thụ, Lạng Sơn.

Với bếp ăn được chính thức đi vào hoạt động trong năm học 2018 - 2019 sắp tới, trường tiểu học Hoàng Văn Thụ - Lạng Sơn dự kiến sẽ tăng số lượng phục vụ lên 1.500 học sinh.

Tính đến tháng 6/2018, Dự án đã triển khai đến 36 tỉnh thành và 2.910 trường tiểu học bán trú trên toàn quốc. Với phản hồi tích cực từ nhà trường, phụ huynh học sinh, công ty Ajinomoto Việt Nam đang nỗ lực nhân rộng áp dụng Dự án trên quy mô dự án toàn quốc trong tương lai.

Minh Tuấn

Ngày 28/7/2018 Sở GD&ĐT tỉnh Hòa Bình phối hợp cùng Công ty Ajinomoto Việt Nam tổ chức Hội nghị triển khai “Phần mềm Xây dựng Thực đơn Cân bằng Dinh dưỡng” dành cho 51 trường tiểu học bán trú trên địa bàn tỉnh.

TS Ngũ Duy Anh - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất, Bộ GD&ĐT phát biểu tại Hội nghị

Việt Nam hiện vẫn phải đương đầu với gánh nặng kép về dinh dưỡng: Tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em nông thôn vẫn còn phổ biến, trong khi đó tình trạng thừa cân, béo phì ngày càng gia tăng ở người lớn và trẻ em thành phố. Cải thiện tình trạng dinh dưỡng của trẻ em thông qua bữa ăn học đường hợp lý là một trong những nội dung quan trọng của Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng và Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011- 2030.

Tuy vậy, các trường tiểu học bán trú còn gặp rất nhiều khó khăn trong công tác tổ chức bữa ăn do còn hạn chế về kiến thức dinh dưỡng, thiếu kinh nghiệm xây dựng thực đơn. Thấu hiểu và mong muốn san sẻ những khó khăn này, Công ty Ajinomoto Việt Nam đã nghiên cứu và khởi xướng Dự án Bữa ăn học đường vào năm 2012, trong đó Phần mềm Xây dựng Thực đơn Cân bằng Dinh dưỡng là một trong những nội dung trọng tâm.

Phần mềm Xây dựng Thực đơn Cân bằng Dinh dưỡng được cung cấp miễn trên website chính thức của Dự án Bữa ăn học đường

Phần mềm là công cụ điện tử cung cấp và hỗ trợ nhà trường xây dựng những thực đơn cân bằng dinh dưỡng, đa dạng, ngon miệng với 120 thực đơn sẵn có và trên 360 món ăn không lặp lại cho bữa trưa. Trải qua nhiều giai đoạn từ nghiên cứu, thực nghiệm đến điều chỉnh kỹ càng, các thực đơn đã được thông qua bởi Hội đồng thẩm định của Viện Dinh dưỡng Quốc gia - Bộ Y tế và Hội đồng thẩm định của Bộ GD&ĐT.

Thông qua phần mềm, các trường có thể linh hoạt xây dựng thực đơn mới bằng cách kết hợp các món ăn có sẵn hoặc bằng nguồn nguyên liệu phù hợp tại địa phương mà vẫn đảm bảo cân bằng dinh dưỡng. Phần mềm còn hỗ trợ nhà trường tính toán và quản lý chi phí bữa ăn bán trú.

Bên cạnh đó, bộ áp phích “3 phút thay đổi nhận thức” cũng đã được chỉ đạo triển khai đồng loạt đến các trường trong Hội nghị. Với những thông tin dinh dưỡng được minh họa sinh động bằng hình ảnh, đây là công cụ giúp các em học sinh nhận biết giá trị dinh dưỡng và lợi ích của thực phẩm đối với sức khỏe, từ đó hình thành thói quen ăn uống lành mạnh.

Bộ áp phích “Ba phút thay đổi nhân thức” hỗ trợ các trường giáo dục kiến thức dinh dưỡng cho các em học sinh.

Một trong những nội dung quan trọng khác của Dự án là xây dựng Mô hình bếp ăn mẫu bán trú. Đây là mô hình bếp ăn một chiều được thiết kế và xây dựng theo tiêu chuẩn Nhật Bản, hỗ trợ nhà trường chuẩn bị tốt, thuận lợi cho công tác bán trú. Tháng 5/2018, mô hình bếp ăn mẫu thứ 2 vừa được khánh thành tại trường tiểu học Hoàng Văn Thụ, Lạng Sơn.

Với bếp ăn được chính thức đi vào hoạt động trong năm học 2018 - 2019 sắp tới, trường tiểu học Hoàng Văn Thụ - Lạng Sơn dự kiến sẽ tăng số lượng phục vụ lên 1.500 học sinh.

Tính đến tháng 6/2018, Dự án đã triển khai đến 36 tỉnh thành và 2.910 trường tiểu học bán trú trên toàn quốc. Với phản hồi tích cực từ nhà trường, phụ huynh học sinh, công ty Ajinomoto Việt Nam đang nỗ lực nhân rộng áp dụng Dự án trên quy mô dự án toàn quốc trong tương lai.

Minh Tuấn

Cách đây 4 năm tôi may mắn được tháp tùng giám đốc ra nước ngoài kí hợp đồng kinh doanh với đối tác. Việc kí kết diễn ra tốt đẹp trước thời hạn, nên còn 2 ngày cuối sếp cho phép chúng tôi được tự do đi tham quan, mua sắm.

Mấy anh, chị trong đoàn có gia đình hoặc có người yêu đều tranh thủ ghé các cửa hàng may mặc, gia dụng để mua quà, riêng tôi mang danh trai độc thân lại có chút máu thích khám phá vẻ đẹp của miền đất lạ lần đầu tiên được đặt chân đến, nên tôi lên xe buýt để thực hiện ước mơ của mình.

Ảnh: Daily Mail

Với vốn kiến thức ngoại ngữ được đào tạo bài bản, tôi đủ tự tin để giao tiếp với người bản địa. Suốt cả ngày rong ruổi, chiều muộn tôi ghé quán cà phê gần khách sạn mình ở để vừa nghe nhạc vừa thưởng thức hương vị ngọt đắng của cà phê thơm nức…

Đang mơ màng trong tiếng nhạc du dương tôi bỗng nghe một giọng nói nhẹ nhàng, lịch sự “Xin lỗi! Anh là người Việt Nam”. Theo bản năng tôi gật đầu trước khi ngẩng lên nhìn người đối diện, đó là một cô gái Việt rất trẻ, đẹp đằm thắm, dịu dàng khiến trái tim của chàng trai 27 tuổi đã qua vài lần yêu của tôi lỗi nhịp.

Cùng cảnh xa nhà tôi và Lam tên cô gái trẻ đã nhanh chóng trở thành thân thiết, Lam tâm sự em còn một năm nữa đề lấy tấm bằng đại học và em rất vui nếu ngày em về nước có tôi chờ đón em…

Một năm xa mặt nhưng không cách lòng, tôi thật sự hạnh phúc khi tình yêu của tôi và Lam vượt qua cả không gian lẫn thời gian để có được một đám cưới đầm ấm với sự ủng hộ hết lòng của bố mẹ, họ hàng và bạn bè đôi bên, khi Lam tốt nghiệp về nước và có việc làm cho thu nhập khá ở một công ty tư nhân lớn.

Nơi làm việc của tôi và Lam ở vị trí ngược nhau, nên chúng tôi chỉ ríu rít, quấn quýt bên mâm cơm vào buổi chiều muộn. Tôi phải cảm ơn lần gặp gỡ tình cờ trên đất bạn để bây giờ tôi có được một mái ấm đúng nghĩa với người phụ nữ tôi yêu.

Lam rất biết chiều chồng, em chăm sóc tôi từ bữa ăn giấc ngủ, cho đến sẵn sàng theo tôi đi tham quan, khám phá những danh lam thắng cảnh trong nước mà trước đó tôi chưa có dịp thưởng thức. Lam của tôi là hoàn mỹ mọi mặt, chỉ có điều tôi bước qua tuổi 31 mà Lam cứ lần lữa hẹn chưa muốn sinh cho tôi một đứa con để báo hiếu cho tổ tiên dòng tộc.

Lam bảo em muốn phấn đấu sự nghiệp, muốn khẳng định vị trí của mình trong công ty, nếu thuận lợi em còn nuôi mộng học cao học rồi mới có em bé. Thôi thì vợ còn quá trẻ, con đường tương lai phía trước của em đang rộng mở, làm chồng tôi hiểu phải biết hi sinh vì mơ ước chính đáng của vợ, nên vui lòng chờ đợi ngày em chấp thuận thực hiện thiên chức làm mẹ của mình.

Khoảng 2 tháng trước, Lam hồ hởi thông báo với tôi là sếp công ty sẽ xem xét để nâng nương cho em mặc dù chưa đến hạn vì em hoàn thành tốt nhiệm vụ. Tôi cũng háo hức cùng vợ và dự định dành trọn phép năm vợ chồng đi du lịch để mừng thành công bước đầu của em.

Vậy mà mọi tính toán của tôi tan như bọt xà phòng khi tối thứ 7 vừa rồi Lam báo có cuộc hẹn quan trọng nên không ăn cơm nhà. Vắng vợ, tôi ăn tạm mấy món Lam làm sẵn để trong tủ lạnh rồi lên xe máy rong ruổi trên phố, bất ngờ tôi nhìn thấy Lam bước xuống từ một chiếc ô tô bóng lộn và được một người đàn ông đứng tuổi trang phục sang trọng đón ngay ở cửa khách sạn.

Tôi đã đứng ngoài đường chờ vợ mình suốt 2 tiếng đồng hồ để rồi nghe Lam nhẹ nhàng giải thích rằng người đàn ông đó là sếp công ty, sếp đưa Lam vào khách sạn để kí quyết định nâng lương cho em chứ không có chuyện khuất tất. Liệu Lam của tôi vô can hay em ranh ma qua mặt cắm sừng lên đầu chồng?

Không ngờ có ngày tôi lại ngoại tình

Ngày còn yêu nhau, tôi với chồng vốn không được gia đình chấp thuận. Tôi đã tìm mọi cách để được lấy anh ấy nhưng khi về chung một nhà, cuộc sống hôn nhân không như những gì tôi nghĩ.

Liệu Lam của tôi vô can hay em ranh ma qua mặt cắm sừng lên đầu chồng?

Cách đây 4 năm tôi may mắn được tháp tùng giám đốc ra nước ngoài kí hợp đồng kinh doanh với đối tác. Việc kí kết diễn ra tốt đẹp trước thời hạn, nên còn 2 ngày cuối sếp cho phép chúng tôi được tự do đi tham quan, mua sắm.

Mấy anh, chị trong đoàn có gia đình hoặc có người yêu đều tranh thủ ghé các cửa hàng may mặc, gia dụng để mua quà, riêng tôi mang danh trai độc thân lại có chút máu thích khám phá vẻ đẹp của miền đất lạ lần đầu tiên được đặt chân đến, nên tôi lên xe buýt để thực hiện ước mơ của mình.

Ảnh: Daily Mail

Với vốn kiến thức ngoại ngữ được đào tạo bài bản, tôi đủ tự tin để giao tiếp với người bản địa. Suốt cả ngày rong ruổi, chiều muộn tôi ghé quán cà phê gần khách sạn mình ở để vừa nghe nhạc vừa thưởng thức hương vị ngọt đắng của cà phê thơm nức…

Đang mơ màng trong tiếng nhạc du dương tôi bỗng nghe một giọng nói nhẹ nhàng, lịch sự “Xin lỗi! Anh là người Việt Nam”. Theo bản năng tôi gật đầu trước khi ngẩng lên nhìn người đối diện, đó là một cô gái Việt rất trẻ, đẹp đằm thắm, dịu dàng khiến trái tim của chàng trai 27 tuổi đã qua vài lần yêu của tôi lỗi nhịp.

Cùng cảnh xa nhà tôi và Lam tên cô gái trẻ đã nhanh chóng trở thành thân thiết, Lam tâm sự em còn một năm nữa đề lấy tấm bằng đại học và em rất vui nếu ngày em về nước có tôi chờ đón em…

Một năm xa mặt nhưng không cách lòng, tôi thật sự hạnh phúc khi tình yêu của tôi và Lam vượt qua cả không gian lẫn thời gian để có được một đám cưới đầm ấm với sự ủng hộ hết lòng của bố mẹ, họ hàng và bạn bè đôi bên, khi Lam tốt nghiệp về nước và có việc làm cho thu nhập khá ở một công ty tư nhân lớn.

Nơi làm việc của tôi và Lam ở vị trí ngược nhau, nên chúng tôi chỉ ríu rít, quấn quýt bên mâm cơm vào buổi chiều muộn. Tôi phải cảm ơn lần gặp gỡ tình cờ trên đất bạn để bây giờ tôi có được một mái ấm đúng nghĩa với người phụ nữ tôi yêu.

Lam rất biết chiều chồng, em chăm sóc tôi từ bữa ăn giấc ngủ, cho đến sẵn sàng theo tôi đi tham quan, khám phá những danh lam thắng cảnh trong nước mà trước đó tôi chưa có dịp thưởng thức. Lam của tôi là hoàn mỹ mọi mặt, chỉ có điều tôi bước qua tuổi 31 mà Lam cứ lần lữa hẹn chưa muốn sinh cho tôi một đứa con để báo hiếu cho tổ tiên dòng tộc.

Lam bảo em muốn phấn đấu sự nghiệp, muốn khẳng định vị trí của mình trong công ty, nếu thuận lợi em còn nuôi mộng học cao học rồi mới có em bé. Thôi thì vợ còn quá trẻ, con đường tương lai phía trước của em đang rộng mở, làm chồng tôi hiểu phải biết hi sinh vì mơ ước chính đáng của vợ, nên vui lòng chờ đợi ngày em chấp thuận thực hiện thiên chức làm mẹ của mình.

Khoảng 2 tháng trước, Lam hồ hởi thông báo với tôi là sếp công ty sẽ xem xét để nâng nương cho em mặc dù chưa đến hạn vì em hoàn thành tốt nhiệm vụ. Tôi cũng háo hức cùng vợ và dự định dành trọn phép năm vợ chồng đi du lịch để mừng thành công bước đầu của em.

Vậy mà mọi tính toán của tôi tan như bọt xà phòng khi tối thứ 7 vừa rồi Lam báo có cuộc hẹn quan trọng nên không ăn cơm nhà. Vắng vợ, tôi ăn tạm mấy món Lam làm sẵn để trong tủ lạnh rồi lên xe máy rong ruổi trên phố, bất ngờ tôi nhìn thấy Lam bước xuống từ một chiếc ô tô bóng lộn và được một người đàn ông đứng tuổi trang phục sang trọng đón ngay ở cửa khách sạn.

Tôi đã đứng ngoài đường chờ vợ mình suốt 2 tiếng đồng hồ để rồi nghe Lam nhẹ nhàng giải thích rằng người đàn ông đó là sếp công ty, sếp đưa Lam vào khách sạn để kí quyết định nâng lương cho em chứ không có chuyện khuất tất. Liệu Lam của tôi vô can hay em ranh ma qua mặt cắm sừng lên đầu chồng?

Không ngờ có ngày tôi lại ngoại tình

Ngày còn yêu nhau, tôi với chồng vốn không được gia đình chấp thuận. Tôi đã tìm mọi cách để được lấy anh ấy nhưng khi về chung một nhà, cuộc sống hôn nhân không như những gì tôi nghĩ.

Khu nhà mồ với tấm bia đá

Du khách đến Phan Thiết ngày nay hết sức bất ngờ và thú vị với tấm bia đá ghi lại cuộc đời của một người phụ nữ có tên Lục Thị Đậu ở khu nhà mồ của gia đình họ Lục, phường Phú Hài (TP Phan Thiết, Bình Thuận).

Tấm bia do bà Lục Thị Đậu lập năm 1958, trên tấm bia bà viết: “Tôi là Lục Thị Đậu nghiệp chủ, chánh quán Khánh Thiện, trú quán Phú Trinh, ở tại đường Hải Thượng Lãn Ông - Phan Thiết, đứng dựng bia này để kể lại cuộc đời dĩ vãng của tôi từ lúc sơ sanh đến lúc trưởng thành...”.

Câu chuyện mà bà Lục Thị Đậu kể trên tấm bia đã thôi thúc chúng tôi đi tìm hiểu về cuộc đời bà.

Bất hạnh và bươn chải

Bà có tên thường gọi là bà Hòa Chánh. Bà sinh ngày 26 tháng 6 năm 1888 tại làng Khánh Thiện (Mũi Né ngày nay), trong một gia đình nghèo phải di cư từ Chợ Lầu vào Khánh Thiện lập nghiệp bằng nghề gánh cá mướn và làm nước mắm.

Mẹ mất từ lúc mới lọt lòng, gia đình bên ngoại đem bà về nuôi bằng nước cơm nấu loãng và bú dạo sữa của những người hàng xóm.

Ở với bên ngoại 8 năm, bà được cha đón về đoàn tụ. Nhưng tình cảnh mẹ ghẻ con chồng, chỉ vài năm sau không thể chịu nổi cuộc sống ghẻ lạnh của mẹ kế, bà đành xin về tá túc với nội.

Năm 1905, cũng như các cô gái thời ấy, nội gả bà cho con trai ông Hương Chu ở làng bên, làng Thiện Khánh (Hàm Tiến ngày nay). Khi ấy bà vừa tròn 17 tuổi. Nhưng rồi cuộc sống của đôi vợ chồng trẻ ấy lại đứt gánh chỉ sau một năm.

19 tuổi, bà một lần nữa ôm đồ về với nội. Thời gian sau, gần nhà có một thanh niên người Hoa nghèo, tính tình hiền lành, cần cù cảm thông rồi ngỏ ý, nội đồng ý gả bà cho người thanh niên nghèo này.

Năm 1908, bà và ông Lương Trân kết nghĩa vợ chồng. Vợ chồng bà ra riêng với tài sản là một quan tiền, một giạ gạo được nội cho. Cuộc sống khi ấy “hết sức nghèo khổ, thiếu trước hụt sau, thậm chí thiếu nợ, ngày nào chủ nợ cũng kéo đến đòi”, bà tâm sự trên tấm bia đá viết về cuộc đời mình.

Tằn tiện, tiết kiệm tạo dựng cơ nghiệp

Trên tấm bia bà kể tiếp: “Vợ chồng tôi tận tâm tận lực kiếm tìm đủ mọi phương diện để sinh nhai, nào là tráng bánh, nào là chiên chả đem đi bán. Sự ăn uống tiện tằn vô cùng, mua 2 xu cá ăn 10 ngày vẫn còn nguyên”.

Ông L.M.H, cháu nội của bà, cho biết, bà Đậu cả đời sống cực kỳ tiết kiệm. Khi trở thành một thương gia giàu có nhất nhì xứ Phan thời đó, đi xe hơi, bà vẫn mang đôi dép cũ, đứt quai phải buộc lại bằng dây thép. Bà chỉ có 2 bộ áo dài mặc đến khi rách, không còn mặc được nữa mới thay.

“Vợ chồng tôi hết sức cần kiệm làm ra được 2.000 đồng nhưng phải vay thêm 1.000 đồng, mẹ chồng cũ tôi cho mượn thêm 300 đồng, tổng cộng tất cả 3.300 đồng.

Vợ chồng tôi nhờ số tiền ấy mới tạo được sở lều cá đầu tiên mua của bà Tư ở Mũi Né. Ngay lúc ấy, với sự hảo tâm của người cha chồng cũ bán chịu cho 2 chiếc ghe cá và lúc cá muối mắm lại có giá, chúng tôi càng cố làm ăn nên mỗi ngày mới thêm phát đạt.

Tuy vậy chúng tôi còn phải tự lực chưa dám mướn người ở. Ví dụ khi đổ xác mắm thì phải đợi đến nửa đêm mướn một ông già 2 cắc vào thùng xúc xác (mắm) để chuyền qua cho tôi đội đem đổ xuống biển”, bà chia sẻ trên tấm bia về những ngày đầu tạo dựng cơ nghiệp.

Người dân trong làng Khánh Thiện thấy sự chịu khó, nỗ lực và làm ăn chắc chắn, hiệu quả của vợ chồng bà khi từ tay trắng đã tạo dựng được sở lều cá nên tin tưởng bán nợ nước mắm cho bà.

Bà chở số nước mắm ấy vào Sài Gòn bán rồi mua hàng hóa về làng bán lại, sau đó mới lấy tiền trả cho người bán nợ nước mắm lúc ban đầu. Với cách kinh doanh bằng chữ tín đó, dần dà bà đã tích lũy được một số vốn, mở rộng kinh doanh nhiều lĩnh vực khác.

Cùng với sự cần kiệm và cách làm ăn uy tín, chỉ một thời gian sau, bà đã trở thành bà Hòa Chánh giàu có nhất nhì xứ Phan trong khoảng thời gian dài từ thập niên 30 đến thập niên 60 của thế kỷ XX.

Bà còn là người có công lớn trong việc khai phóng tuyến đường Phan Thiết - Mũi Né xưa, xây dựng trường học, mở mang dân trí cho cư dân nghèo ở làng Khánh Thiện - Thiện Khánh - Ngọc Lâm ( các phường Mũi Né - Hàm Tiến - Phú Hài ngày nay).

(còn nữa)

Đại gia xây biệt thự kiểu Pháp tặng người phụ nữ đặc biệt

Năm 1928, ông Thất Ngàn tròn 30 tuổi, sở hữu khối tài sản khá lớn. Thương mẹ một đời tần tảo, ông đã cho xây dựng ngôi nhà to đẹp nhất xứ Phan Thiết để tặng đấng sinh thành.

Từ một người phụ nữ nghèo khổ, thất học, bà đã vượt lên số phận để trở thành một thương gia giàu có bậc nhất nhì Phan Thiết. 

Khu nhà mồ với tấm bia đá

Du khách đến Phan Thiết ngày nay hết sức bất ngờ và thú vị với tấm bia đá ghi lại cuộc đời của một người phụ nữ có tên Lục Thị Đậu ở khu nhà mồ của gia đình họ Lục, phường Phú Hài (TP Phan Thiết, Bình Thuận).

Tấm bia do bà Lục Thị Đậu lập năm 1958, trên tấm bia bà viết: “Tôi là Lục Thị Đậu nghiệp chủ, chánh quán Khánh Thiện, trú quán Phú Trinh, ở tại đường Hải Thượng Lãn Ông - Phan Thiết, đứng dựng bia này để kể lại cuộc đời dĩ vãng của tôi từ lúc sơ sanh đến lúc trưởng thành...”.

Câu chuyện mà bà Lục Thị Đậu kể trên tấm bia đã thôi thúc chúng tôi đi tìm hiểu về cuộc đời bà.

Bất hạnh và bươn chải

Bà có tên thường gọi là bà Hòa Chánh. Bà sinh ngày 26 tháng 6 năm 1888 tại làng Khánh Thiện (Mũi Né ngày nay), trong một gia đình nghèo phải di cư từ Chợ Lầu vào Khánh Thiện lập nghiệp bằng nghề gánh cá mướn và làm nước mắm.

Mẹ mất từ lúc mới lọt lòng, gia đình bên ngoại đem bà về nuôi bằng nước cơm nấu loãng và bú dạo sữa của những người hàng xóm.

Ở với bên ngoại 8 năm, bà được cha đón về đoàn tụ. Nhưng tình cảnh mẹ ghẻ con chồng, chỉ vài năm sau không thể chịu nổi cuộc sống ghẻ lạnh của mẹ kế, bà đành xin về tá túc với nội.

Năm 1905, cũng như các cô gái thời ấy, nội gả bà cho con trai ông Hương Chu ở làng bên, làng Thiện Khánh (Hàm Tiến ngày nay). Khi ấy bà vừa tròn 17 tuổi. Nhưng rồi cuộc sống của đôi vợ chồng trẻ ấy lại đứt gánh chỉ sau một năm.

19 tuổi, bà một lần nữa ôm đồ về với nội. Thời gian sau, gần nhà có một thanh niên người Hoa nghèo, tính tình hiền lành, cần cù cảm thông rồi ngỏ ý, nội đồng ý gả bà cho người thanh niên nghèo này.

Năm 1908, bà và ông Lương Trân kết nghĩa vợ chồng. Vợ chồng bà ra riêng với tài sản là một quan tiền, một giạ gạo được nội cho. Cuộc sống khi ấy “hết sức nghèo khổ, thiếu trước hụt sau, thậm chí thiếu nợ, ngày nào chủ nợ cũng kéo đến đòi”, bà tâm sự trên tấm bia đá viết về cuộc đời mình.

Tằn tiện, tiết kiệm tạo dựng cơ nghiệp

Trên tấm bia bà kể tiếp: “Vợ chồng tôi tận tâm tận lực kiếm tìm đủ mọi phương diện để sinh nhai, nào là tráng bánh, nào là chiên chả đem đi bán. Sự ăn uống tiện tằn vô cùng, mua 2 xu cá ăn 10 ngày vẫn còn nguyên”.

Ông L.M.H, cháu nội của bà, cho biết, bà Đậu cả đời sống cực kỳ tiết kiệm. Khi trở thành một thương gia giàu có nhất nhì xứ Phan thời đó, đi xe hơi, bà vẫn mang đôi dép cũ, đứt quai phải buộc lại bằng dây thép. Bà chỉ có 2 bộ áo dài mặc đến khi rách, không còn mặc được nữa mới thay.

“Vợ chồng tôi hết sức cần kiệm làm ra được 2.000 đồng nhưng phải vay thêm 1.000 đồng, mẹ chồng cũ tôi cho mượn thêm 300 đồng, tổng cộng tất cả 3.300 đồng.

Vợ chồng tôi nhờ số tiền ấy mới tạo được sở lều cá đầu tiên mua của bà Tư ở Mũi Né. Ngay lúc ấy, với sự hảo tâm của người cha chồng cũ bán chịu cho 2 chiếc ghe cá và lúc cá muối mắm lại có giá, chúng tôi càng cố làm ăn nên mỗi ngày mới thêm phát đạt.

Tuy vậy chúng tôi còn phải tự lực chưa dám mướn người ở. Ví dụ khi đổ xác mắm thì phải đợi đến nửa đêm mướn một ông già 2 cắc vào thùng xúc xác (mắm) để chuyền qua cho tôi đội đem đổ xuống biển”, bà chia sẻ trên tấm bia về những ngày đầu tạo dựng cơ nghiệp.

Người dân trong làng Khánh Thiện thấy sự chịu khó, nỗ lực và làm ăn chắc chắn, hiệu quả của vợ chồng bà khi từ tay trắng đã tạo dựng được sở lều cá nên tin tưởng bán nợ nước mắm cho bà.

Bà chở số nước mắm ấy vào Sài Gòn bán rồi mua hàng hóa về làng bán lại, sau đó mới lấy tiền trả cho người bán nợ nước mắm lúc ban đầu. Với cách kinh doanh bằng chữ tín đó, dần dà bà đã tích lũy được một số vốn, mở rộng kinh doanh nhiều lĩnh vực khác.

Cùng với sự cần kiệm và cách làm ăn uy tín, chỉ một thời gian sau, bà đã trở thành bà Hòa Chánh giàu có nhất nhì xứ Phan trong khoảng thời gian dài từ thập niên 30 đến thập niên 60 của thế kỷ XX.

Bà còn là người có công lớn trong việc khai phóng tuyến đường Phan Thiết - Mũi Né xưa, xây dựng trường học, mở mang dân trí cho cư dân nghèo ở làng Khánh Thiện - Thiện Khánh - Ngọc Lâm ( các phường Mũi Né - Hàm Tiến - Phú Hài ngày nay).

(còn nữa)

Đại gia xây biệt thự kiểu Pháp tặng người phụ nữ đặc biệt

Năm 1928, ông Thất Ngàn tròn 30 tuổi, sở hữu khối tài sản khá lớn. Thương mẹ một đời tần tảo, ông đã cho xây dựng ngôi nhà to đẹp nhất xứ Phan Thiết để tặng đấng sinh thành.