Các cơ quan hành pháp cũng không ngồi yên. Năm 2021 ghi nhận các hành động đối phó với tội phạm tiền số tăng mạnh khi chính phủ khắp thế giới đều để mắt tới. Chẳng hạn, Đơn vị điều tra tội phạm của Cơ quan thuế Mỹ (IRS) đã tịch thu 3,5 tỷ USD tiền mã hóa, trong đó 1 tỷ USD liên quan đến chợ đen Silk Road. Bộ tư pháp Mỹ cũng phục hồi hầu hết số tiền chuộc trả bằng Bitcoin trong vụ tấn công mã độc tống tiền vào hãng Colonial Pipeline.

Xu hướng tương tự có thể nhìn thấy tại nhiều cơ quan chức năng khác trên toàn cầu. Cảnh sát Australia phá hơn 300 tổ chức tội phạm năm 2021, thu giữ hơn 48 triệu USD tiền pháp định và tiền mã hóa. Nhà hành pháp Anh cũng tịch thu hàng triệu USD tiền mã hóa từ tội phạm. 

Nhà chức trách không có ý định chậm lại. Jim Lee, người đứng đầu bộ phận Điều tra tội phạm của IRS, dự đoán xu hướng thu giữ tiền mã hóa còn tiếp tục trong năm 2022. Khi chính phủ các nước tăng cường ký hợp đồng với các nhà cung cấp dịch vụ nghiên cứu blockchain như Chainalysis, Coinbase, họ cũng không ngừng bồi đắp kỹ năng, công cụ cần thiết để truy đuổi tội phạm tiền số. 

Dù vậy, bà Grauer lưu ý, thế lực xấu thường có bước tiến nhanh hơn so với nhà hành pháp trong ứng dụng công nghệ mới. “Chúng học các phương pháp rửa tiền rất nhanh chóng và lợi dụng chúng”, bà chia sẻ. Ngoài ra, không phải vì hành động của nhà hành pháp mà tội phạm tiền số sẽ dừng lại. Khi có nhiều dự án cạnh tranh, hấp dẫn, người dùng không thể thẩm định tất cả và có nguy cơ trở thành mục tiêu bị lừa đảo.

Năm loại tội phạm tiền số phổ biến

Theo ông Tom Sadon, Giám đốc Tiếp thị sản phẩm của hãng phần mềm Cognyte, có 5 hình thức tội phạm tiền số phổ biến, đó là: tấn công mã độc tống tiền tiền mã hóa, lừa đảo tiền mã hóa, giao dịch phi pháp và thị trường darknet, đánh cắp tiền mã hóa và tài trợ khủng bố.

Hình thức đầu tiên liên quan đến mã độc tống tiền (ransomware), trong đó, mã độc xâm nhập hệ thống thông qua tập tin đính kèm hay liên kết độc hại hoặc khai thác lỗ hổng. Mô hình cho thuê ransomware (RaaS) cho phép kẻ tấn công thuê một mã độc của tác giả. Chúng đe dọa công khai thông tin nhạy cảm hay chặn truy cập hệ thống cho tới khi nạn nhân trả tiền chuộc. Các đối tượng bị nhắm đến là doanh nghiệp, tổ chức chính phủ. Tiền mã hóa đặc biệt có tác dụng trong cả tấn công ransomware truyền thống và RaaS do cho phép giao dịch xuyên biên giới giữa các bên ẩn danh.

Tiền mã hóa cũng được tội phạm đặc biệt yêu thích khi tiến hành các vụ lừa đảo do tính tức thời, ẩn danh, xuyên biên giới, không có trung gian. Lừa đảo lại có nhiều hình thức như lừa đảo đầu tư, lừa đảo phishing… Năm 2019, cả thế giới từng dõi theo vụ 2,35 tỷ USD bị mất cắp trong vụ PlusToken Ponzi. Thủ phạm trả tiền hàng tháng cho người dùng ví điện tử để lấy được sự tin tưởng, cho đến khi chúng rút sạch tiền về và biến mất. Nhà chức trách Trung Quốc đã bắt giữ 109 cá nhân tham gia trò lừa đảo, với số lượng nạn nhân lên đến hàng triệu người.

Vụ lừa đảo tiền mã hóa lớn nhất xảy ra năm 2020 là vụ MTA, có nguồn gốc từ Nam Phi. Trong phi vụ 588 triệu USD này, nạn nhân cũng được hứa hẹn sẽ nhận lãi đầu tư định kỳ, để rồi phát hiện họ không thể truy cập hay rút tiền từ quỹ ra nữa.

Một hình thức tội phạm tiền số khác là chợ darket, là các website lưu trữ trên dark web như TOR. Do chỉ có thể truy cập qua Tor, nó giúp duyệt web ẩn danh và an toàn. Chợ đen xử lý hơn 1,7 tỷ USD giao dịch tiền số năm 2020. Đây là nơi buôn bán vô số mặt hàng cấm, từ ma túy, dữ liệu ăn cắp, vũ khí, buôn người, nội dung tình dục trẻ em… 

Một trong các chợ đen khét tiếng nhất là Hydra, phục vụ người Nga và các nước nói tiếng Nga tại Tây Âu. Doanh thu Hydra tăng 33% lên 1,37 tỷ USD năm 2020, chiếm hơn 75% doanh thu chợ đen khắp thế giới. Ngoài ra, Silk Road cũng nổi tiếng không kém trong thị trường buôn hàng phi pháp và thường chấp nhận Bitcoin. Nó ra mắt năm 2011 và đã bị nhà chức trách Mỹ đóng cửa năm 2013. Nhà sáng lập Ross Ulbricht nhận án tù chung thân hai năm sau đó.

Tiền mã hóa được quảng cáo là an toàn, không dễ bị đánh cắp. Tuy nhiên, thực tế là tội phạm thường sử dụng các công cụ tấn công, lừa đảo phishing để trộm tiền số từ nạn nhân trước khi “rửa” chúng trên blockchain. Vụ đánh cắp tiền mã hóa lớn nhất từng được biết đến là vụ tấn công Poly Network trị giá 600 triệu USD vào tháng 8/2021. Dù vậy, số tiền đã được hoàn lại. Câu chuyện có bước ngoặt bất ngờ khi công ty đã mời tin tặc đứng sau vụ tấn công làm Cố vấn An ninh cho họ.

Trước vụ Poly Network, vụ trộm lớn nhất xảy ra trên Coincheck. Tháng 1/2018, hacker đột nhập sàn của Nhật Bản và cuỗm hơn 500 triệu USD mã thông báo (token) kỹ thuật số.

Cuối cùng, tiền mã hóa cũng bị các tổ chức khủng bố quốc tế khai thác. Chúng kêu gọi mọi người tài trợ trên website, mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin mã hóa, dark web. Chúng vượt mặt nhà chức trách khi sử dụng các ví, mixer và những công cụ khác để rửa tiền và khiến việc truy vết trở nên khó hơn.

Tháng 8/2020, Bộ Tư pháp Mỹ triệt phá 3 chiến dịch tài trợ khủng bố bằng tiền mã hóa lớn, dính dáng tới các tổ chức al-Qassam Brigades, al-Qaeda và ISIS. Đây là vụ tịch thu tiền số của các tổ chức khủng bố lớn nhất lịch sử với số tiền tịch thu lên tới 2 triệu USD, hơn 300 tài khoản tiền mã hóa, 4 website, 4 trang Facebook.

Truy bắt tội phạm tiền số là nhiệm vụ đặc biệt khó khăn do tính chất ẩn danh của nó. Nhà chức trách liên tục đối mặt với thách thức mới khi điều tra do các phương pháp, công nghệ của tội phạm ngày một tinh vi hơn. Vì vậy, họ cần sự hỗ trợ của các giải pháp phân tích blockchain tiên tiến để có thể đưa tội phạm và khủng bố ra ánh sáng, ngăn chặn tội phạm tiền số.

Du Lam

Nên cẩn trọng khi nhảy vào thị trường tiền số lúc này

Thị trường tiền số lao dốc khiến nhiều người tận dụng cơ hội "bắt đáy", song những người chơi mới cần cẩn trọng khi nhảy vào giai đoạn này.

Đau bao gồm đau liên tục, đau nhói như dao đâm, đau như kim châm hoặc được mô tả theo nhiều cách khác nhau. Đau có thể gây ra các triệu chứng thể chất khác như buồn nôn, chóng mặt, suy nhược, buồn ngủ hoặc gây ra các thay đổi cảm xúc như tức giận, trầm cảm, cáu kỉnh... Đáng kể nhất, cũng có thể thay đổi cuộc sống, ảnh hưởng đến công việc, các mối quan hệ và sự độc lập của bạn. Hiện tại, cách tốt nhất để điều trị cơn đau là kiểm soát các triệu chứng đau.

Nếu vẫn không thể điều trị khỏi hoặc không xác định được nguồn gốc cơn đau, bạn cần tham vấn bác sĩ để có thể đưa ra các lựa chọn để kiểm soát cơn đau của bạn.

Chẩn đoán mức độ đau

Không có xét nghiệm hoặc thiết bị hình ảnh nào có thể đo được cường độ của cơn đau. Đôi khi cách hỗ trợ tốt nhất để chẩn đoán mức độ đau là mô tả về loại cơn đau, thời gian và vị trí đau.

Việc đo lường cơn đau thường được thực hiện bằng cách sử dụng "thang đau" của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Mức độ đau được đo bằng những cảm giác do người bị đau diễn tả. Cơn đau thường được đo lường trên thang số từ "không đau" đến "đau tồi tệ nhất từng có" thông qua ảnh hưởng của nó đến các hoạt động ngủ, chơi, làm việc, các mối quan hệ và tâm trạng. Biện pháp này giúp bác sĩ và ngay cả người bệnh hiểu được cường độ và mức độ nghiêm trọng của cơn đau, và liệu phương pháp điều trị cơn đau có tạo ra sự cải thiện hay không.

Hình ảnh thang điểm đau từ 1 đến 10.

Thang đau được mô tả chi tiết theo các nhóm như sau:

Đau nhẹ - Đau dai dẳng, khó chịu nhưng không thực sự cản trở các hoạt động sống hàng ngày

1 - Đau rất nhẹ, không dễ nhận thấy. Hầu hết thời gian bạn không nghĩ về nó.

2 - Đau nhẹ. Khó chịu và đôi khi có những cơn giật mạnh hơn.

3 - Đau chịu đựng được. Cơn đau cảm nhận được và làm mất tập trung, tuy nhiên, bạn có thể quen và thích nghi với nó.

Đau vừa phải - Cản trở đáng kể đến các hoạt động sống hàng ngày

4 - Đau vừa phải. Nếu bạn tham gia sâu vào một hoạt động, cơn đau có thể bị bỏ qua trong một khoảng thời gian, nhưng vẫn khiến bạn phân tâm.

5 - Đau nhiều hơn. Không thể bỏ qua quá vài phút, nhưng với nỗ lực, bạn vẫn có thể xoay sở để làm việc hoặc tham gia một số hoạt động xã hội.

6 - Đau vừa phải nhiều hơn. Cơn đau vừa phải nhiều hơn gây trở ngại cho các hoạt động bình thường hàng ngày, khó tập trung.

Đau nặng - Làm hạn chế các hoạt động bình thường hàng ngày của bạn

7 - Đau nặng. Chi phối các giác quan của bạn và hạn chế đáng kể khả năng thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày hoặc duy trì các mối quan hệ xã hội. Cản trở giấc ngủ.

Đau dữ dội - Gây tàn tật và không thể thực hiện các hoạt động sống hàng ngày

8 - Đau dữ dội. Hoạt động thể chất bị hạn chế nghiêm trọng. Trò chuyện đòi hỏi nỗ lực rất nhiều.

9 - Đau kinh khủng. Không thể trò chuyện. Khóc và/hoặc rên rỉ không kiểm soát được.

10 - Đau không thể nói chuyện được. Nằm liệt giường và có thể mê sảng. Rất ít người sẽ từng trải qua mức độ đau đớn này.

Xử lý đau

Nguyên tắc chung của điều trị đau là bắt đầu với thuốc ở bước đầu tiên, sau đó leo dần lên bậc thang xử trí nếu vẫn còn đau.

Đau nhẹ là tình trạng có thể tự hồi phục mà không cần điều trị hoặc đáp ứng với thuốc không kê đơn như Paracetamol đơn chất hoặc các thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), ví dụ Ibuprofen.

Đau vừa phải có thể được kiểm soát bằng các thuốc mạnh hơn như Paracetamol liều cao hoặc dạng phối hợp với cafein hoặc codein, hay các thuốc NSAID.

Đau nặng cần được điều trị liên tục trong nhiều ngày, vài tuần, vài tháng hoặc nhiều năm:

- Đặc biệt ở mức số 7 là đau nặng, bệnh nhân có thể sử dụng thuốc với sự kết hợp của Paracetamol 650 mg và 65 mg Cafein là thuốc không kê toa được Cục Quản lý Dược chấp thuận dùng giảm các cơn đau nặng.

- Đối với cơn đau từ mức 8 đến 10, cần sử dụng thuốc opioid mạnh được bác sĩ kê đơn.

(Theo dantri)

Ảnh minh họa: Beacon

AY.4.2 là biến thể nhánh của Delta được phân biệt bởi hai đột biến trong protein gai là Y145H và A222V.

Tuy nhiên, không có bằng chứng cho thấy các đột biến trên có khả năng lây truyền mạnh hơn hoặc giúp virus trốn tránh hệ miễn dịch.

Giáo sư Francois Balloux, Giám đốc Viện Di truyền Đại học London (Anh), chia sẻ: "AY.4.2 có khả năng lây cao hơn 10% so với chủng gốc. Nhưng điều đó không giải thích được nhiều về số trường hợp gia tăng gần đây ở Anh”.

Nói cách khác, mức độ nguy hiểm AY.4.2 không bằng Alpha hoặc Delta, xét về khả năng lây nhiễm. Hai biến thể này có thể lan truyền mạnh hơn 50% so với bất kỳ chủng nào tồn tại cùng thời điểm. 

Trong khi đó, Giáo sư Christina Pagel, Giám đốc Đơn vị nghiên cứu hoạt động lâm sàng của Đại học London, đánh giá những sự kiện như lễ hội, hoạt động thể thao lớn hoặc hội nghị quốc tế có thể đã thúc đẩy sự phổ biến của biến thể. AY.4.2 tìm thấy đúng nơi, đúng thời điểm để lan truyền nhanh chóng.

“Chúng tôi không biết liệu AY.4.2 có khả năng lây truyền nhiều hơn các chủng Delta khác hay một số sự kiện siêu lây nhiễm đã gieo mầm cơ hội cho biến thể”, Giáo sư Pagel nói.

Giáo sư Ravindra Gupta, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và miễn dịch học, nhấn mạnh bất kể nhánh phụ là gì, Delta dễ lây lan hơn nhiều so với các biến thể trước đó. Ngay cả những người đã được tiêm chủng vẫn có thể nhiễm bệnh, sau đó lây sang những người khác.

Biến thể Delta có khả năng lây nhiễm đến mức các kháng thể không thể bảo vệ bề mặt niêm mạc của đường hô hấp của một người khỏi bị tái nhiễm.

Ông nói: “Tốc độ nhân rộng cao của Delta đồng nghĩa người được tiêm chủng sẽ mắc bệnh và lây lan. Vì vậy, khẩu trang là một thành phần thiết yếu của việc giảm thiểu nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2”.

An Yên(Theo Medicalnewstoday, Newsweek)

Các biến thể nCoV mới có tiếp tục xuất hiện và nguy hiểm hơn?

Trong tương lai có thể xuất hiện thêm những biến thể mới lách được vắc xin và miễn dịch tự nhiên nhưng khó lây lan nhanh như Delta.