Con người có thể đi bộ trên Mặt Trăng với tốc độ nhanh hơn phi hành gia trong sứ mệnh Apollo. Ảnh: Shutterstock.

Tốc độ đi bộ tối đa trên Mặt Trăng

Một nghiên cứu của NASA năm 2014, đăng trên Tạp chí Sinh học Thực nghiệm(Journal of Experimental Biology) đã kiểm tra tốc độ đi bộ và chạy của con người trong môi trường mô phỏng lực hấp dẫn của Mặt Trăng.

Theo Live Science, nhóm nghiên cứu đã mời 8 người (gồm 3 phi hành gia) sử dụng máy chạy bộ trên máy bay phản lực DC-9. Máy bay được điều khiển bay theo quỹ đạo hình parabol đặc biệt, mô phỏng lực hấp dẫn trên Mặt Trăng trong tối đa 20 giây.

Kết quả thử nghiệm cho thấy người tham gia có thể đi bộ với tốc độ lên đến 5 km/h trước khi chạy. Không chỉ gấp đôi tốc độ của phi hành gia Apollo, con số trên gần bằng tốc độ đi bộ tối đa trung bình của con người trên Trái Đất (7,2 km/h).

Tốc độ trên đạt được do người tham gia có thể vừa đi vừa vung tay. Động tác này tạo ra lực hướng xuống, bù cho lực hấp dẫn bị thiếu. Một trong những lý do khiến phi hành gia trên Mặt Trăng di chuyển chậm là không thể vung tay do bộ đồ chật.

Dấu chân của phi hành gia Neil Armstrong trên Mặt Trăng. Ảnh: NASA.

Nếu áp dụng tốc độ tối đa như trên (5 km/h), sẽ mất khoảng 91 ngày để đi bộ quanh chu vi 10.921 km của Mặt Trăng. Trong khi đó, cần 334 ngày để đi liên tục hết một vòng chu vi Trái Đất (40.075 km). Tất nhiên, điều đó không thể xảy ra vì Trái Đất có đại dương.

Yếu tố tương tự cũng được áp dụng trên Mặt Trăng. 91 ngày chỉ là con số trong điều kiện lý tưởng. Trên thực tế, thời gian để đi bộ quanh một vòng Mặt Trăng sẽ dài hơn.

Xác định lộ trình và những yếu tố ảnh hưởng

Aidan Cowley, cố vấn khoa học Cơ quan Vũ trụ châu Âu cho rằng đi bộ quanh Mặt Trăng là nhiệm vụ có thể thực hiện, nhưng “quá kỳ lạ để được hỗ trợ”. Theo ông, một trong những thách thức lớn nhất là nguồn tiếp tế như nước, thực phẩm và oxy.

“Tôi không nghĩ bạn sẽ bỏ chúng vào balo bởi khối lượng rất lớn, ngay cả khi ở môi trường có trọng lực bằng 1/6 (so với Trái Đất)”, Cowley cho biết chúng ta cần một phương tiện hỗ trợ, cũng là nơi trú ẩn.

“Nhiều cơ quan đang xem xét ý tưởng xe thăm dò điều áp (pressurized rover), hỗ trợ phi hành gia trong các nhiệm vụ thám hiểm. Chúng giống những căn cứ di động, dùng để trữ đồ tiếp tế và ngủ vào ban đêm”, Cowley nói.

Nhà thám hiểm cũng cần bộ đồ tối ưu cho việc di chuyển. Trang phục phi hành gia hiện tại chưa được thiết kế cho các hoạt động mạnh, song một số cơ quan đang phát triển bộ quần áo vừa vặn hơn, cho phép người mặc thoải mái vung tay khi đi bộ trên Mặt Trăng.

Nhà khoa học, phi hành gia Harrison H. Schmitt đang di chuyển trên Mặt Trăng, trong nhiệm vụ Apollo 17 năm 1972. Ảnh: NASA.

Địa hình hiểm trở trên Mặt Trăng gây khó khăn cho việc tìm tuyến đường phù hợp, đặc biệt là những hố thiên thạch sâu hàng km. Ánh sáng và nhiệt độ cũng là 2 yếu tố cần lưu ý.

“Tại đường xích đạo (của Mặt Trăng), vào ban ngày nhiệt độ lên khoảng 100 độ C. Đến ban đêm, nó giảm xuống -180 độ C”, Cowley cho biết.

Chu kỳ Mặt Trăng khiến một số ngày có rất ít, hoặc không có ánh sáng Mặt Trời. Do đó, ít nhất một nửa hành trình sẽ diễn ra trong bóng tối. Vấn đề nhiệt độ có thể giải quyết bằng xe thám hiểm và quần áo, nhưng nó cũng làm thay đổi trạng thái regolith - loại đất xám mịn bao phủ lớp nền của Mặt Trăng - khiến tốc độ di chuyển bị ảnh hưởng.

Bức xạ Mặt Trời là vấn đề quan trọng. Khác với Trái Đất, Mặt Trăng không có từ trường làm lệch hướng bức xạ. “Nếu Mặt Trời phát ra ngọn lửa (solar flare) hoặc giải phóng vật chất cực quang (CME), trạng thái của bạn sẽ rất tệ nếu cơ thể bị ảnh hưởng bởi bức xạ cao của Mặt Trời”, Cowley cho biết.

Chu vi Mặt Trăng là 10.921 km. Ảnh: NASA.

Yếu tố cuối cùng của nhiệm vụ liên quan đến thể lực. Người tham gia cần tập luyện lâu dài trong điều kiện trọng lực thấp, để tim mạch và cơ bắp thích nghi.

Ngay cả khi mọi thứ lý tưởng, một người cũng chỉ có thể đi bộ với tốc độ tối đa trong 3-4 giờ/ngày. Nếu duy trì tốc độ 5 km/h trong 4 giờ/ngày, bạn sẽ mất 547 ngày (gần 1,5 năm) để đi bộ vòng quanh chu vi Mặt Trăng, trong điều kiện đường đi không có miệng núi lửa, không bị ảnh hưởng bởi thay đổi nhiệt độ hay bức xạ Mặt Trời.

Cowley cho rằng con người sẽ không có công nghệ hoặc thiết bị cho nhiệm vụ trên, ít nhất là đến thập niên 2030 hay 2040.

“Sẽ không một cơ quan nào hỗ trợ các nhiệm vụ kiểu này. Nhưng nếu tỷ phú điên rồ nào đó muốn thử, họ sẽ bắt tay mà thôi”, Cowley nói.

Theo Zing/Live Science

Cảnh Trạm Vũ trụ Quốc tế đi ngang qua Mặt Trăng

Nhà nhiếp ảnh thiên văn Andrew McCarthy đã chụp được hình ảnh của Trạm Vũ trụ Quốc tế khi đi ngang qua Mặt Trăng vào hôm 1/3.

Áp suất lốp thấp

Lọc khí quá bẩn

Lọc khí bẩn ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hoạt động của xe. Vì vậy cần chú ý đi kiểm tra, bảo dưỡng, vệ sinh bộ phận lọc gió tại các đại lý chính hãng định kỳ khoảng 3-6 tháng/lần.

Lọc khí bẩn

Hệ thống làm mát trục trặc

Cảm biết nhiệt độ hỏng gây nên tình trạng Ecu không nhận định được động cơ đang ở tráng thái nào, mặc định đang hoạt động ở trạng thái lạnh làm hệ thống phun nhiên liệu nhiều hơn để làm nóng máy gây nên tình trang hao xăng. Nếu kéo dài sẽ gây hại cho động cơ. Vì vậy nên kiểm tra thường xuyên để đảm bảo hệ thống làm mát hoạt động bình thường tránh những lãng phí, hư hại khác.

Hệ thống làm mát trục trặc

Quên thay dầu

Quên thay dầu trong thời gian dài, khả năng bôi trơn của dầu không còn hiệu quả, dẫn đến ma sát giữa các chi tiết động cơ trở nên lớn hơn khi hoạt động, khiến động cơ nóng hơn, vì thế xe sẽ tốn xăng hơn bình thường đồng thời việc quên thay dầu làm giảm đi đáng kể tuổi thọ động cơ.

Quên thay dầu theo định kỳ

Tắc đường xả

Mọi sự cản trở nào trong hệ thống xả đều làm tăng áp suất khí xả, do đó làm tăng mức tiêu thụ nhiên liệu. Nếu đường ống xả có dấu hiệu móp méo vì va chạm nên cố gắng khôi phục lại hiện trạng ban đầu. Nếu cảm thấy đường ổng xả bị tắc, nghẹt, cần sử dụng các dụng cụ kiểm tra chuyên dụng để kiểm tra tìm kiếm nguyên nhân từ đâu. Nếu phát hiện do sự chênh lệch áp suất giữa đường nạp và xả thì nhiều khả năng bộ chuyển đổi xúc tác đã hỏng.

Tắc đường xả

Bugi bị ăn mòn hoặc bị bẩn

Mặc dù đây là chi tiết rất nhỏ trong chiếc xe, nhưng nó rất quan trọng đối với mỗi chiếc xe ô tô. Với nhiều bác tài có kinh nghiệm lâu năm có thể nhận biết được tình trạng xe qua màu sắc của bugi. Bugi bị mòn hoặc quá bẩn có thể làm xe bị lỗi đánh lửa, bỏ máy hoặc cháy không hết. Cần lưu ý, nếu bugi bị bẩn sẽ làm giảm tuổi thọ của bugi và làm xe trở nên tốn xăng hơn.

Theo Cartimes

Hazard chịu không ít sức ép ở Real Madrid khi chưa thể hiện được khả năng

Thời gian sẽ cho thêm câu trả lời nhưng mọi thứ ở Bernabeu với 2 tuyển thủ người Bỉ rõ ràng là rất khó khăn.

Courtois không cho thấy sự thuyết phục từ khi gia nhập hồi tháng 1, trong lúc Hazard mới vừa kịp ra mắt sau chấn thương.

Và trong trận đấu tồi tệ của Real Madrid từng 13 lần ẵm danh hiệu cao quý nhất châu Âu, với thảm bại 0-3 trên sân PSG – dù thiếu cả Neymar, Mbappe lẫn Cavani, Hazard và Courtois bị tổng sỉ vả nhiều nhất.

Điều đáng kể, phía bên kia chiến tuyến vốn là thủ thành số 1 Real Madrid, Keylor Navas nhưng vì Courtois nên bị đẩy đi trong ngày cuối chuyển nhượng hè vừa qua.

Truyền thông Tây Ban Nha dường như trút cả nỗi thất vọng vào 2 người cũ của Chelsea.

Tờ Marca: ‘Courtois dường như không thể cản phá bất cứ gì ném vào anh ta. Thibaut không phạm lỗi nào nhưng có một đêm đáng quên ở Paris. Bàn đầu tiên (của Di Maria) ở vị trí gần anh ta và cũng chẳng làm được gì ra hồn ở bàn thủng lưới thứ 2 và 3. Keylor Navas chứng kiến tất cả từ phía khung thành đối diện.

Eden Hazard là bản hợp đồng Galactico của Real Madrid nhưng chẳng gây được tác động gì đến trận đấu…”.

Thibaut Courtois là một dấu hỏi kể từ lúc đến Real Madrid hồi tháng 1

AS chỉ trích: “Thibaut Courtois mắc sai lầm khủng khiếp trong bàn mở tỷ số của Di Maria. Chậm trong bàn thua thứ 2. Trong hiệp 2, anh ta cứu thua được vài tình huống nhưng nhìn chung là thiếu quyết đoán.

Hazard bị mắc kẹt bên cánh trái, khi có bóng anh ấy cho thấy những pha chạm bóng chất lượng nhưng không thể tạo ra một tác động quyết định. Anh đã phải nhường chỗ cho Lucas. Trông hình thể của Hazard không ổn, điều này làm ảnh hưởng đến phong độ của anh ấy”.

Còn Mundo: “Thủ môn người Bỉ có thể khiến Di Maria ghi bàn sớm hơn nữa. Thật may là PSG đã để lỡ những cơ hội trông thấy.

Còn Hazard thì hầu như không thấy trong trận đấu. Anh ấy không phải là cầu thủ quyết định mà mọi người trông đợi ở Real Madrid”.

Ngoài sự đay nghiến từ truyền thông Tây Ban Nha, Hazard và Courtois cũng nhận gạch đá từ người hâm mộ, chê trách của giới chuyên môn...

L.H

Tuy chỉ vừa “chào sân” thị trường Việt Nam vào tháng 11/2020, điều hòa Hisense đã gây ấn tượng và thiện cảm nhờ “bốn chữ hơn” nổi bật giúp sản phẩm chinh phục hơn 40 triệu người dùng trên toàn thế giới.

Đó chính là: “Lạnh” hơn nhờ công suất làm lạnh vượt trội, “Bền” hơn với công nghệ siêu chống ăn mòn, “Tiện” hơn với “combo” tự động làm sạch máy, “Khỏe” hơn với chức năng hỗ trợ giấc ngủ sâu.

Trong đó, công suất làm lạnh có lẽ là yếu tố đầu tiên giúp Hisense chinh phục người dùng toàn cầu giữa thị trường điện lạnh vốn luôn tấp nập với hàng chục thương hiệu điều hòa khác nhau. 

“Lạnh như mùa đông” với chỉ số BTU vượt chuẩn

Khách hàng khi mua máy lạnh thường nghe nhân viên tư vấn nhắc đến chỉ số 9.000 BTU hay 12.000 BTU nhưng đa phần chưa hiểu rõ chúng mang ý nghĩa gì.

Nhiều người lầm tưởng BTU là công suất tiêu thụ điện, nhưng chính xác hơn thì BTU (British Thermal Unit) là chỉ số phản ánh công suất làm lạnh của điều hòa. Máy điều hòa có công suất 9.000 BTU tương đương với 1 ngựa (HP) có năng lượng sinh ra trong 1 giờ là 9000 * 0.293 = 2637 Watt.

Dựa vào chỉ số BTU, bạn có thể dễ dàng lựa chọn một chiếc điều hòa có công suất làm lạnh phù hợp với diện tích không gian để tối ưu hiệu quả sử dụng và tiết kiệm điện năng.

Thấu hiểu điều này, Hisense ra mắt dòng sản phẩm điều hòa có chỉ số BTU vượt trội. Sự vượt trội đó đầu tiên đến từ khả năng vận hành hoàn hảo từ máy nén khí hiệu suất cao được sản xuất trên dây chuyền liên doanh với các thương hiệu công nghệ nổi tiếng Nhật Bản. Kế tiếp, điều hòa Hisense sở hữu dàn ống trao đổi nhiệt ở cả hai dàn nóng và lạnh được thiết kế lớn hơn, với nguyên liệu 100% là đồng giúp gia tăng hiệu suất trao đổi nhiệt lên tới 25%, đồng thời tối ưu năng lượng tiêu hao tới 20%.

Nhờ các đặc tính trên, điều hòa Hisense luôn có công suất làm lạnh thực vượt trên mức chuẩn ở cả 2 dòng máy On-off phổ thông hay Inverter tiết kiệm điện với công suất đa dạng từ 1.0 HP - 2.5 HP.

Chẳng hạn, điều hòa Hisense dòng 1.0 HP On-off công suất làm lạnh thực là 9.204 BTU (chuẩn thông thường là từ 8000~9000 BTU), hoặc như dòng 1.5 HP Inverter công suất làm lạnh thực là 12.272 BTU (chuẩn thông thường là từ 11.000~12.000 BTU).

Không ngừng mang tới những trải nghiệm mới mẻ

Ban ngày, điều hòa Hisense giúp không gian lắp đặt thêm phần bắt mắt với thiết kế hiện đại, sang trọng. Khi đêm về cũng là lúc bạn muốn ngả lưng sau một ngày làm việc mệt mỏi, điều hòa Hisense như người bạn đồng hành giúp bạn ngủ sâu và trọn vẹn hơn.

Với màn hình hiển thị nhiệt độ to, rõ trên thân máy, bạn dễ dàng biết chính xác nhiệt độ phòng mình để tùy chỉnh cho phù hợp. Màn hình cũng đồng thời thể hiện đầy đủ các chế độ thiết lập giúp bạn nhanh chóng kiểm soát các cài đặt mà không cần phải rời khỏi giường. Bên cạnh đó, để tránh tình trạng mất ngủ do ánh sáng điện tử, màn hình hiển thị có thể tắt đi nhờ remote đa năng.

Remote có tích hợp đèn nền nên khi cần bạn có thể bật sáng màn hiển thị, từ đó tha hồ “lướt” các phím được bố trí khoa học để “ra lệnh” cho điều hòa phục vụ mình.

Ngoài ra, chế độ lạnh iFeel với cảm biến nhiệt được tích hợp sẵn trên remote giúp cảm biến chính xác nhiệt độ tại vị trí tương tác. Thử tưởng tượng bạn sẽ không phải rời lưng khỏi chiếc giường êm ái mà vẫn hoàn toàn kiểm soát mọi hoạt động của điều hòa, đó thực sự là những trải nghiệm hoàn hảo và tiện dụng. 

Liên hệ cửa hàng điện máy gần nhất để có thêm thông tin chi tiết về sản phẩm.

Bùi Huy

Virus là một trong những dạng thực thể sinh học đa dạng nhất trong tự nhiên. Tuy nhiên cho đến hiện nay thì mặc dù vẫn còn hàng triệu dạng virus khác nhau nhưng chúng ta mới chỉ ghi nhận được có 5000 loại mà thôi. Một trong những khó khăn lớn nhất trong việc nghiên cứu virus là do chúng quá bé nhỏ và hầu hết các chủng virus đều không thể nhìn thấy được bằng kính hiển vi quang học.

Virus có cấu tạo cực kỳ đơn giản, gồm 2 đến 3 phần chính như sau:

Phần vật chất di truyền được tạo nên từ DNA hoặc RNA, là những phân tử dài có mang thông tin di truyền. Một lớp vỏ protein – được gọi với tên capsid – có chức năng bảo vệ hệ gen; và trong một số trường hợp còn có phần (3). Một lớp vỏ bọc bên ngoài làm từ lipid mà bao bọc bên ngoài lớp vỏ protein khi virus ở ngoài tế bào.

Có nhiều cuộc tranh cãi đã nảy ra giữa các nhà khoa học rằng liệu virus có thể được xem là một dạng sống hay không. Nó không có cấu trúc tế bào (đơn vị cơ bản nhất của sự sống) nhưng lại có khả năng di truyền, sinh sản và tiến hóa theo quá trình chọn lọc tự nhiên. Nó có một số đặc điểm cơ bản của sự sống nhưng lại không được đầy đủ. Vì thế mà chúng được xem là "những sinh vật ở bên lề của sự sống". Căn bản là chúng không thực sự sống, chúng chỉ là một thực thể tồn tại cùng với sự sống mà thôi.

Như đã nói ở trên thì virus rất đa dạng, chúng có nhiều hình dạng lớn nhỏ khác nhau, từ dạng xoắn ốc, dạng hình cầu, dạng khối 20 mặt hay những hình dạng phức tạp hơn. Tuy nhiên về phương thức hoạt động thì giống nhau. Vì virus không phải là thực thể sống hoàn chỉnh nên chúng không thể tự trao đổi chất để lớn lên hay phân chia. Thay vào đó, chúng sẽ dùng bộ máy và hệ trao đổi chất của tế bào vật chủ để tạo ra nhiều bản sao của chính chúng, tự lắp ráp trong đó và tiếp tục phát tán đi. Virus không tự di chuyển để chủ động tấn công các tế bào vật chủ mà chúng tự phát tán trong môi trường, chờ đến khi gặp được vật chủ thích hợp để bám vào.

Chính vì sự đơn giản của mình nên virus hoạt động rất hiệu quả. Chúng nhân lên rất nhiều, đột biến nhiều dẫn đến tiến hóa và thích nghi nhanh chóng với những điều kiện mới. Đó chính là điều là cho virus trở nên nguy hiểm. Về cơ bản thì bọn này "sống" một cách rất "lỗi". Bản thân chúng không thực sự sống nhưng lại kí sinh lên tế bào sống rồi lợi dụng tế bào đó để nhân lên và lại tiếp tục ký sinh lên nhiều tế bào hơn nữa. Sự ký sinh, tự sao chép và phát tán của virus thường giết chết các tế bào vật chủ, gây chết đối với sinh vật đơn bào và gây bệnh, làm hao hụt sức sống của các sinh vật đa bào.

Mỗi một loại virus sẽ có biên độ vật chủ nhất định, có nghĩ là mỗi loại sẽ chỉ có thể ký sinh lên một loại hoặc một nhóm vật chủ nhất định. Ví dụ như virus đậu mùa chỉ có thể gây hại cho con người, trong khi đó thì virus dại có biên độ vật chủ rộng hơn, có thể ký sinh ở nhiều loài động vật có vú khác nhau. Virus HIV thì chỉ tập trung đánh vào các tế bào quan trọng trong hệ miễn dịch ở người.

Mặt khác, mặt dù virus có cách "sống" rất lỗi là đi gây hại cho sinh vật nhưng chúng cũng đóng vai trò khá quan trọng trong lịch sử tiến hóa của sự sống. Chúng đóng vai trò là một phương tiện vận chuyển gen ngang, giúp cho các các thể sinh vật có thể chia sẻ gen trực tiếp cho nhau, góp phần làm đa dạng sinh học và thúc đẩy sự tiến hóa.

Tóm lại, mặc dù virus gây hại cho hầu hết mọi sinh vật sống trên trái đất nhưng chúng cũng có nhiều đóng góp quan trọng trong lịch sử sự sống. Nếu thiếu chúng thì thế giới mà ta vẫn biết sẽ khác đi rất nhiều. Mặc dù bọn này sống cũng chẳng ra gì nhưng trên một vài phương diện nhất định thì chúng vẫn có ích.

Theo GameK