![]() |
Đình Thạch Lỗi. |
Nằm ở thôn Thạch Lỗi, xã Thạch Lỗi, (Cẩm Giàng, Hải Dương), đình Thạch Lỗi được xây dựng khoảng thế kỷ 17, trên nền một ngôi miếu cổ, với diện tích khoảng 1.092m2. Trước mặt đình là cái hồ rộng 9.370m2. Giữa hồ có một gò đất tròn.
Ngôi đình thờ Lý Quốc Bảo và vợ là bà Vũ Thị Hương (hai vị thành hoàng làng). Hiếm nơi nào, một làng có tới 2 vị thành hoàng được thờ tự như ở đây.
![]() |
Phía trước đình là một cái hồ rộng lớn. |
Đây là một trong những ngôi đình cổ có quy mô lớn, bao gồm: Tòa tiền tế 7 gian, tòa đại đình 9 gian và 3 gian hậu cung được xây dựng thêm vào cuối thế kỷ 18.
Tòa tiền tế được tạo dựng theo nguyên tắc sự liên kết của các vì kèo. Thành phần chịu lực là các hàng cột được đặt trên đá tảng, chiều cao của ngôi đình là 5,68m.
![]() |
Các cột gỗ của tòa tiền tế. |
Các vì kèo liên kết với nhau bởi hệ thống xà ngang, xà dọc, con rường, kẻ, bẩy. Ráp nối các thành phần kiến trúc là mộng luồn, mộng thắt, mộng mang cá…
Mái tòa tiền tế rộng bằng 2/3 chiều cao của ngôi nhà và được làm theo kiểu tầu đao, mái lá thoải dần, 4 đầu đao vuốt vút dần lên ở bốn góc. Để tạo dáng và làm đẹp phần kiến trúc này, các nghệ nhân đã biến đầu đao gỗ thành hình đầu một con chim.
![]() |
Hệ thống vì kèo bằng gỗ chạm, trổ tinh tế trong tòa tiền tế. |
Tòa đại đình có quy mô 7 gian và 2 gian xép, với 6 hàng cột, toàn bộ công trình có 60 cột. Khoảng cách giữa các cột cái theo chiều ngang là 3,8m; từ cột cái đến cột quân là 1,8m, từ cột quân đến cột hiên là 1,3m.
Kết nối các thành phần kiến trúc ở đây là mộng luồn, mộng xập, mộng thắt, mộng mang cá. Mái toà đại đình rộng và thấp hơn mái tòa tiền tế.
![]() |
Lối vào gian đại đình. |
Hậu cung gồm 3 gian nhỏ, được ngăn làm hai. Lớp không gian trong một gian là cấm cung, nơi bày ngai thờ, bài vị hai đức thành hoàng.
Trong đình hiện còn nhiều cổ vật bằng đá, gỗ, vải… có giá trị, trong đó có tấm bia đá được khắc vào năm 1689, thời vua Lê Hy Tông.
![]() |
Mái đại đình và tiền tế làm theo kiểu tầu đao, mái lá thoải dần, vuốt vút dần lên ở bốn góc. |
Không chỉ là nơi thờ tự thành hoàng, đình Thạch Lỗi còn là nơi tập hợp các bậc nho sỹ trong làng, nơi dùi mài kinh sử của nhiều bậc trí sĩ. Từ đây, nhiều người đã đỗ đạt, trong đó có Vũ Tuyên Huynh, tiến sĩ khoa Tân Sửu (1481), đời vua Lê Thánh Tông.
Trong kháng chiến chống Pháp, đình là căn cứ liên lạc của các chiến sĩ cách mạng. Kháng chiến chống Mỹ, đình trở thành lớp học cho các con em trong xã và kho cất giữ lương thực an toàn của huyện Cẩm Giàng.
![]() |
Xung quanh đình có tường bao cao 1,2m. Phía trước có 3 cổng được hình thành bởi các cột trụ. |
Năm 1996, đình được xếp hạng di tích quốc gia, sau đó được nhà nước và nhân dân địa phương đầu tư kinh phí để tu sửa một số hạng mục như tam quan, sân đình và hậu cung...
Do còn lưu giữ một số cổ vật nên một thời gian ở đây xuất hiện tin đồn về kho báu chôn giấu trong khuôn viên đình. Có thời gian, nhiều người ở nơi khác về đây thám thính, tìm hiểu. Thậm chí tìm cách đào bới sân đình nhưng khi biết là không có họ đã bỏ đi.
![]() |
Tượng đá cổ phía ngoài đình. |
Ông Nguyễn Đắc Gạo, Chủ tịch UBND xã Thạch Lỗi chia sẻ, 'Những lời đồn đó hoàn toàn vô căn cứ. Đình Thạch Lỗi là di tích lịch sử, gắn liền với đời sống văn hóa tín ngưỡng của người dân Thạch Lỗi từ nhiều đời nay. Trong đình đúng là có một số cổ vật, ví dụ như bia đá..., đồ thờ lâu đời nhưng không hề có kho báu hay kho vàng nào.
Chính quyền địa phương cũng như bà con nhân dân ở đây luôn chú trọng gìn giữ và bảo tồn di tích như một phần máu thịt của mình'.
![]() |
Bia đá cổ bị bào mòn theo thời gian, lớp chữ khắc trên bia đã bắt đầu mờ nhạt. |
Huyền tích về mối tình cô gái đẹp nhất làng với con cháu hoàng tộc
Ông Nguyễn Đắc Gạo thông tin, theo tư liệu lưu tại đình và dân gian lưu truyền, thành hoàng làng Lý Quốc Bảo thuộc dòng dõi con cháu vua Lý Bí (503-548) - người có công đánh đuổi quân Lương.
Cho đến nay, người dân làng Thạch Lỗi vẫn kể cho nhau nghe huyền tích về mối tình giữa 2 vợ chồng thành hoàng Lý Quốc Bảo và Vũ Thị Hương.
![]() |
Ngôi đình cổ gắn liền với huyền tích về mối tình thủy chung của hai vị thành hoàng làng. |
Ông Lý Quốc Bảo từ nhỏ đã ham học, thông minh, tài trí hơn người. Lớn lên gặp cảnh loạn lạc, nhà Lương xâm lược. Biết Lý Quốc Bảo là người có tài, vua trọng dụng trao cho một đội quân hùng mạnh và phong tước 'Đô hộ tổng binh', chỉ huy dẹp giặc, ông liên tiếp lập chiến công, khiến quân giặc khiếp sợ.
Trong một lần thị sát vùng đất Cẩm Giàng, đến trang A Lỗi (Thạch Lỗi), ông vô tình gặp cô gái Vũ Thị Hương con ông Vũ Văn Nhã và bà Nguyễn Thị Kim, nổi tiếng xinh đẹp, nết na, đàn hay, tháo vát. Điều đặc biệt là cả hai người đều sinh cùng ngày, cùng tháng.
Rung động trước người con gái hiền hậu, sắc nước hương trời, ông ngỏ lời hỏi cưới và nhận được sự chấp thuận của nhà gái. Ngày lành tháng tốt, hai người nên duyên vợ chồng, sinh sống ở quê vợ, nơi có cảnh sắc nên thơ, hữu tình.
Đúng thời điểm đó, giặc Lương tiếp tục xâm lược nước ta. Sau ngày đại hỷ, ông nhận lệnh vua, chia tay người vợ trẻ, đem quân đi dẹp giặc.
Bà Vũ Thị Hương ở lại trang A Lỗi, thờ phụng cha mẹ, lo toan công việc gia đình và vận động nhân dân tăng gia sản xuất, đóng góp lương thực cho quân sĩ đánh giặc, chờ chồng.
Không ngờ, ngày tiễn chồng lên đường cũng là lần cuối cùng bà Vũ thị Hương nhìn thấy ông. Vì chỉ sau đó không lâu, trong một trận giao chiến với giặc, chồng bà đã hi sinh.
Đau xót trước cái chết của chồng, để giữ trọn tình nghĩa thủy chung, bà đã gieo mình xuống ao Phe Chung (nay thuộc xóm Tây, thôn Thạch Lỗi) quyên sinh. Cảm kích trước tình yêu thủy chung của bà, nhà vua đã ban tước và phong bà là: 'Thái hậu khánh phu nhân'.
Sau này, dân làng Thạch Lỗi đã suy tôn cả 2 là thành hoàng của làng và thờ phụng ở đình Thạch Lỗi.
Xuất phát từ tên gọi của hai vị thành hoành làng, trong giao tiếp hàng ngày, người dân ở đây hạn chế dùng từ ‘bảo’ mà nói chệch đi là ‘biểu’ và dùng từ ‘thắp nhang’ thay cho từ ‘thắp hương’.
Đó là lần đầu tiên và duy nhất trong cuộc đời, ông Nhiên được nhìn thấy vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương ở khoảng cách vài mét. Nhưng đến giờ, mỗi khi nhắc lại, cuộc gặp gỡ vẫn khiến ông bồi hồi.
" alt=""/>Thực hư kho báu trong ngôi đình cổ hơn 300 tuổi ở Hải DươngĐó là câu chuyện về cô bé Lê Thị Linh sinh năm 1994 ở xã Phong Chương, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Hơn 1 tháng tuổi, gia đình phát hiện em mắc bệnh nhưng lúc đó người ta chưa đọc được tên chính xác căn bệnh của em.
Ngày đó, cả gia đình em vẫn sống trong căn nhà tranh. Mỗi mùa lũ về là đồ đạc trong nhà trôi đi hết.
Ba mẹ thay nhau bồng bế em đi viện, từ khi còn đi bộ cho tới lúc tìm được xe ôm.
Bác sĩ không hiểu về bệnh tình của em, mỗi lần đi viện là chân tay em lại bị lôi, kéo, càng bó bột thì xương lại càng gãy nhiều hơn. Em đau đến xé ruột gan. Nhiều lần, em đau quá, túm lấy đầu tóc mẹ mà la hét. Cứ mỗi lần em đi viện là mẹ lại khóc.
Ba mẹ vay tiền đưa em đi chữa trị, rồi lại về làm lụng trả nợ, trả hết lại đi tiếp. Mỗi lần nghe ở đâu chữa trị được, ba mẹ lại bế em đi.
‘Em không nhớ mình đã bị gãy xương bao nhiêu lần. Bây giờ nghĩ lại em vẫn còn sợ. Đêm ngủ em vẫn còn mơ mình bị gãy xương. Em khóc đến khản cả tiếng vì quá ám ảnh nỗi đau ấy’.
![]() |
Nằm liệt giường suốt 16 năm qua, Linh chọn công việc làm hoa giấy để giúp đỡ ba mẹ. |
Năm 3-4 tuổi, nếu có người dắt, em vẫn còn đi bộ được. Càng lớn, xương em càng gãy nhiều hơn. Rồi em chỉ còn biết ngồi, bò lết khắp nhà, chứ không đi được nữa.
Một thời gian sau, em được tặng chiếc xe lăn. Chưa vui mừng được bao lâu thì vài tháng sau, xương em lại bị gãy. ‘Em nhớ như in cái lần cuối bị gãy. Lần đó, em nằm viện gần 1 tháng trời. Hai tay chân em bị tiêm thuốc nhiều đến nỗi sưng phù. Hôm ra viện, em nghe bác sĩ dặn mẹ về nhà không được bồng bế em lên, không được tập cho em ngồi hay đi nữa, chỉ để em nằm im trên cái chăn thôi’.
‘Lần đó, em hiểu ra rằng mình không có cách gì để khỏi bệnh được nữa. Em sẽ phải mang căn bệnh đó suốt đời. Bao nhiêu kỳ vọng của mẹ, hi vọng của em vậy là chấm hết, không còn gì cả’.
Từ đó đến nay đã 16 năm, em nằm liệt trên giường. Cuộc sống đóng sầm cánh cửa trước mắt em. Thế mà, ngày nhỏ em cứ nghĩ rằng lớn lên mình sẽ hết bệnh.
Em từng tự trách bản thân rất nhiều. Em khóc và tìm cách giải thoát cho mình, nhưng em lại không đủ can đảm để chịu đau thêm một lần nữa.
Ba mẹ chưa một lần kêu than về em. Nhưng nhiều đêm, em thấy mẹ ngồi dựa cửa nhà khóc. Em biết ba mẹ lo cho cuộc sống của em sau này, khi ba mẹ không còn sức để lo cho em được nữa.
‘Nhà giờ có em, ba mẹ và một cậu em bị tâm thần nữa. Ba mẹ em làm ruộng. Ba là lao động chính trong nhà. Ai kêu thì ba đi làm cho người ta. Mẹ từ khi mổ dạ dày về không làm được gì nhiều’.
‘Bây giờ em không khóc vì bệnh nữa. Nếu có, em chỉ khóc vì thương ba mẹ’.
![]() |
Tay yếu nhưng em vẫn nỗ lực hết sức mình để làm ra những bông hoa giấy – công việc duy nhất em có thể kiếm chút thu nhập giúp ba mẹ.
‘Em biết em càng buông xuôi thì ba mẹ càng thêm gánh nặng. Em đối diện với chính bản thân mình trước khi đối diện với mọi người’.
Cách đây 3 năm, em lấy hết can đảm đăng bức hình đầu tiên trên Facebook. Em băn khoăn vì em biết sẽ phải đối diện với nhiều ánh mắt, dù em biết mọi người yêu quý mình.
‘Đối diện với bản thân mình thực sự khó, chị ạ. Nhưng chỉ bỏ đi được sự mặc cảm đó, em mới có thể sống tiếp. Cuộc sống quá ngắn ngủi nên em không thể buông xuôi được nữa’.
‘Em muốn làm việc khi không đau, muốn sống thật có ích và không lãng phí thời gian. Em đã lãng phí quá nhiều thời gian khi cứ khóc và tìm cách từ bỏ cuộc sống này’.
Từ nhỏ, mẹ không dám cho em chơi với ai vì sợ xương em lại gãy. Em chưa một ngày được đến trường. Em học chữ từ chị gái. Thế rồi, em làm bạn với những cuốn sách. Em thích nhất cuốn ‘Hiểu về trái tim’. Những cuốn sách giúp em hiểu hơn về cuộc sống, mở ra cánh cửa đưa em đến với thế giới bên ngoài.
Những lúc buồn vui em viết ra tâm sự của mình. Những tâm sự ấy được tập hợp và in trong cuốn sách ‘Khoảng lặng mùa trăng’.
‘Những gì em viết ra đều là những khoảng lặng từ sâu thẳm trong em. Mùa trăng giống như cái tuổi của em - vừa tròn vừa khuyết’.
![]() |
Linh khoe, cuốn sách 'Khoảng lặng mùa trăng' em đã bán và tặng gần hết. |
Em vui vì những người bạn và cả những người xa lạ đồng cảm với em. Em vui hơn nữa khi có những người khuyết tật sau khi đọc sách của em đã quyết tâm làm lại cuộc đời. Em vui vì ít nhất những dòng tâm sự của em có thể khiến một người suy nghĩ lạc quan hơn.
Em kể, em học cách làm hoa trên YouTube và nghiên cứu các mẫu hoa trên Google. Bây giờ, em vẫn đang bán hoa giấy trên Facebook. Em ước mơ có một góc nhỏ để trưng bày và bán những sản phẩm của mình. Em yêu hoa từ nhỏ, rồi bây giờ em lại gắn bó với những bông hoa giấy. Em bảo có lẽ đó là cái duyên.
‘Những người khuyết tật như em mong mỏi nhất là có một công việc phù hợp với khả năng của mình, để bớt gánh nặng cho gia đình, để vượt qua nỗi chán chường khi phải đối diện với 4 bức tường mỗi ngày’.
'Em cũng từng nghĩ, nếu em được là người bình thường, em sẽ làm gì để giúp đỡ những người khuyết tật. Có lẽ em sẽ giúp họ tìm thấy lẽ sống. Giống như em bây giờ, được làm hoa giấy, được giúp bố mẹ bớt lo về mình, được vui với công việc nhỏ bé là niềm hạnh phúc của em mỗi ngày'.
‘Ngày xưa em buồn lắm. Còn bây giờ, ngồi xe lăn không còn là thứ gì đó quá tồi tệ với em. Em biến nó thành động lực để làm những việc mà mình muốn’, Thắm nói.
" alt=""/>Cô gái xương thủy tinh vượt qua số phận, viết sách về cuộc đời mìnhKhi ăn mì gói nên bổ sung thêm rau xanh và chất đạm
Trước thông tin ăn mì ăn liền ảnh hưởng đến sức khỏe, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết, nếu người tiêu dùng ăn mì ăn liền trường kỳ thì sẽ bị suy dinh dưỡng do thiếu chất. Bởi lẽ chỉ có mì ăn liền thì dinh dưỡng không được cân bằng.
Khi ăn mì gói nên bổ sung thêm rau xanh (rau muống, cải xanh, xà lách xoong, nấm rơm, rau thơm…); hải sản (tôm, mực, cua…); thịt (heo, bò, gà); cá, trứng… để tô mì gói thêm giàu dinh dưỡng và ngon miệng.
Cũng theo PGS Thịnh, trên thế giới, chưa từng ghi nhận kết quả nghiên cứu khoa học nào đủ tin cậy để khẳng định mì ăn liền lại có thể chứa những chất gây ung thư.
Phân tích dưới góc độ của một chuyên gia công nghệ thực phẩm, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết, trên thực tế, việc sản xuất mì ăn liền ở các công ty uy tín đều phải đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, sử dụng nguyên liệu nằm trong danh mục quy định của Bộ Y tế và rất phổ biến như: bột mì, muối ăn, bột ngọt, dầu chiên, ớt, tỏi, hành, rau củ sấy khô…
Vấn đề dầu chiên và quá trình chiên, theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh phải được kiểm soát chặt chẽ. Đầu tiên phải kể đến việc dùng loại dầu không dễ bị biến chất trong quá trình chiên, giúp không gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.
Loại dầu này có nguồn gốc từ dầu cọ (dầu thực vật), sản xuất bằng phương pháp làm lạnh tự nhiên.
Về định lượng ăn bao nhiêu gói là phù hợp, PGS Nguyễn Duy Thịnh cho biết, không có định lượng vì người thấy đói thì ăn nhiều, người không thấy đói thì ăn ít. Tuy vậy, nếu ăn quá nhiều thì lượng muối trong mì có thể gây bệnh. Bởi ăn một bát mì ăn liền tương đương với uống 65ml nước mắm, lượng natri trong một gói mì vượt xa tiêu chuẩn bình thường. Tuy nhiên, lượng muối cho phép cơ thể khỏe mạnh mỗi ngày không ăn được quá 6gr/người/ngày. Nếu ăn mì thường xuyên có thể làm tăng gánh nặng cho thận.
PGS.TS.Nguyễn Duy Thịnh cũng chỉ ra những người không nên ăn nhiều mì ăn liền.
Người béo phì, tim mạch
Mì ăn liền được chiên qua dầu với nhiệt độ cực cao, vì thế lượng chất béo bão hoà (khó tan) trong mì khá nhiều. Đây là chất béo làm tăng nguy cơ béo phì và các bệnh tim mạch nếu đi vào mạch máu, làm xơ vữa động mạch.
Ngoài ra, thành phần dinh dưỡng của mì ăn liền không cân đối, chủ yếu từ tinh bột. Thành phần này càng dễ chuyển hoá thành chất béo, không có lợi cho cơ thể.
Người mắc bệnh dạ dày
Ăn nhiều mì ăn liền không những khiến vị giác giảm sút mà còn có thể tạo áp lực cho dạ dày trong việc tiêu hóa, làm xuất hiện các triệu chứng như đầy hơi, đau dạ dày…
Người mắc bệnh thận
Trong mì ăn liền thường được ướp rất nhiều muối, với lượng muối cao như vậy, khi ăn vô tình làm hại thận và không tốt cho người mắc bệnh thận.
Trẻ con không nên ăn nhiều mì ăn liền
Do mì ăn liền là thực phẩm ăn liền, có chứa nhiều dầu mỡ nên khi trẻ em ăn vào thường kích thích vị giác, không ăn các món ăn khác và dần trở nên biếng ăn.
Nếu bạn là người thích tìm hiểu về lịch sử, văn hóa ẩm thực Trung Quốc, bạn sẽ thấy rất nhiều phong tục và món ăn có truyền thuyết đằng sau chúng.
" alt=""/>Chế biến mì ăn liền như thế nào để không hại sức khỏe